Dil bilməyənlər yoxa çıxdı

Elm adamları hesab edir ki, diləbənzər ünsiyyət Homo sapiens-in Neandertallardan və Denisovalılardan ayrılmasından əvvəl yaranıb. Bu, onların çox güman ki, danışa bildiyini göstərir. Lakin rəsmi təsdiqlənməmiş yeni bir araşdırmaya görə, qədim insanların sapiens dillərini lazımi səviyyədə öyrənə bilməməsi, topluluqlara tam inteqrasiyasına mane olub və bu vəziyyət onların yox olmasına töhfə verə bilər.

Dilin Erqodiklik Xüsusiyyəti və Polifili Anlayışı

Tədqiqatçılar insan dilini "erqodiklik" adlanan bir xüsusiyyət vasitəsilə təyin edirlər. Erqodiklik, müxtəlif cəmiyyətlərdə fərqli dialektlərin formalaşmasını və fərdlərin bu dialektləri öyrənə bilməsini ifadə edir. Bu kontekstdə, Neandertalların bu xüsusiyyətə sahib olub-olmadığını anlamaq üçün "polifili" anlayışı araşdırıldı. Polifili, qrupların kimliyini müəyyən etmək məqsədilə adət-ənənələri şaxələndirmə meylini əks etdirir və "biz" ilə "onlar" ayrımını gücləndirir.

Polifili; sənət, geyim, qidalanma və həyat tərzi kimi sahələrdə özünü göstərə bilər. Lakin danışıq, bunun ən güclü vasitəsi hesab edilir; çünki yetkinlərin yad dili aksentsiz öyrənməsi demək olar ki, qeyri-mümkündür. Bununla yanaşı, uşaqlar hansı dilə məruz qalmasından asılı olmayaraq, onu ana dili səviyyəsində öyrənə bilirlər. Bu vəziyyət, insanların doğuşdan müxtəlif mədəniyyətləri mənimsəmə qabiliyyətinə malik olduğunu sübut edir.

50.000 İl Əvvəlki Mədəniyyət Fərqləri və Neandertallar

Mövcud tapıntılara görə, polifili təxminən 50.000 il əvvəl ortaya çıxmış ola bilər. Bu dövrdə Aurignacian mədəniyyəti Avrasiyaya yayılmış, regional bəzək əşyalarının müxtəlifliyi qrup kimliyinin əlamətinə çevrilmişdi. Neandertal mədəniyyətinə aid əsərlərdə isə bu müxtəlifliyin izlərinə rast gəlinmir. Bu vəziyyət, onların qrupa xas mədəniyyət yaratma qabiliyyətindən məhrum ola biləcəyini düşündürür. Həmçinin, Homo sapiens ilə qədim insanların prefrontal kortekslərindəki struktur fərqlər, sapienslərin yaradıcılıq və polifili potensialının daha yüksək olduğunu dəstəkləyir.

Ümumilikdə, tədqiqat göstərir ki, erqodiklik Homo sapiens və Neandertallar ayrıldıqdan çox sonra yaranıb və bu qədim insan növü bu xüsusiyyəti paylaşmayıb. Araşdırmaçılar bildirir ki, onların sapiens dillərini səlis öyrənə bilməmələri onları daima "yabancı" vəziyyətində saxlayıb.

24 saat