Hessen-də əlilliyi olan gənclər özlərini yetkin hiss edir

Əqli və ya fiziki əlilliyi olan insanlar yetkinlik yaşına çatdıqda yaşıdlarına nisbətən daha böyük çətinliklərlə üzləşirlər. Bu məqalədə üç gənc Hessen sakini öz həyatlarını mümkün qədər müstəqil həyat sürmək üçün atdıqları addımlardan danışır.

Birləşmiş Millətlər Təşkilatı 3 Dekabr tarixini Əlilliyi olan İnsanlar Günü elan edib. Bu anım və fəaliyyət günü onların problemlərinə diqqət çəkmək məqsədi daşıyır.

Əlilliklər fiziki, əqli və ya psixoloji təbiətli ola bilər. Məsələn, əlilliyi olan gənclər üçün sərbəst həyata başlamaq daha çətindir. Biz üç gənc Hessen sakininə yetkinlik dövrünü necə yaşadıqlarını soruşduq.

"Həmişə normal bir iş yerində işləmək istəmişəm"

Artur əqli əlilliklə yaşayır. O, 2023-cü ildə Florştadtdakı (Vetterau) AWO Sosial Mərkəzində təsərrüfat müdiri kimi ilk təcrübəsini keçib. O, həmçinin sosial təminat sahəsində də özünü sınayıb. Hazırda bu sahədə təcrübə keçir və 1 yanvardan yaşlılar evində gündəlik köməkçi kimi daimi işə başlayacaq.

Artur özünü belə təqdim edir: "Mən 21 yaşlı Artur Friedbergdə yaşayıram. Hobbilərim üzgüçülük və pianino çalmaqdır. Mən yanğınsöndürmə briqadasının və karnaval klubunun üzvüyəm. Hal-hazırda yaşlılar evində işləyirəm."

O, deyir: "Mən hazırda təcrübə keçirəm və 1 yanvardan daimi işə başlayıram. Bununla qürur duyuram. Ümumi əmək bazarında işləməyi bacardığım üçün çox sevinirəm. Həmişə normal bir müəssisədə işləmək arzusunda olmuşam." O əlavə edir ki, heç vaxt əlilliyi olan insanlar üçün bir sexdə işləmək istəməyib, sadəcə hər kəs kimi normal bir işə sahib olmaq istəyib.

Artur işi haqqında danışır: "Mən sakinlərlə söhbət edirəm, "İnsan hirsini tökmə" (Mensch ärgere dich nicht) oyunu oynayırıq, sürahi və qapı tutacaqlarını dezinfeksiya edirəm, süfrə açır, alış-veriş edir, zibilləri çıxarıram və ya çöldə yarpaqları təmizləyirəm. Bununla da digərlərinin işini asanlaşdırıram."

Xüsusilə heyvanlara qulluq etməyi sevir. "Alfred adlı bir tısbağa var. Onu və digər heyvanları hər gün yedizdirirəm. O, romen kahısı, bibər və pomidor yeyir."

"Burada özümü yaxşı hiss edirəm. Sakinlər çox mehribandır və işimdən zövq alıram. Bunu həmişə etmək istəyirəm."

"Həyatımı necə yaşayacağımı özüm müəyyən etmək istəyirəm"

Kerstin Buseckdə, Gießen yaxınlığındakı Leppermühle adlı, psixi sağlamlıq problemləri olan gənclər üçün bir müəssisədə yaşayır. Kerstinin psixoloji əlillik vəziyyəti illərdir onu ciddi şəkildə məhdudlaşdırsa da, indi o, gündəlik həyatını müstəqil həyat tərzində qura bilir.

"Mən Kerstinəm. 22 yaşım var və psixi xəstəliklərimlə mübarizə aparmağı öyrənmişəm."

O, uşaqlıqdan depressiyadan əziyyət çəkdiyini, məktəbi buraxdığını, illərlə zorbalığa məruz qaldığını və evdə çoxlu mübahisələr olduğunu deyir. "Mən tez-tez xəstəxanalarda olurdum, çünki intihar düşüncələrim var idi və yaşamaq istəmirdim." Kerstin vurğulayır ki, məhdudiyyətli və ya bir xəstəliyi olan biri olsa belə, bu, insanın öz qərarlarını verə bilməyəcəyi anlamına gəlmir.

Həyatının çətin dövründə heç bir köməyi qəbul edə bilməyib. "Düşünürdüm ki, hər kəs mənə qarşıdır. Yataqdan qalxmırdım və bütün günü siqaret çəkib, yatıb və yemək yeyirdim. Nəhayət, dedim: bu belə davam edə bilməz."

O anladığını bildirir: "Özümü yaxşı hiss etməyəndə azadlıqlarımdan tam istifadə edə, daha az şeyi müstəqil şəkildə idarə edə və formalaşdıra bilmirəm. Azadlıq mənim üçün çox vacibdir. Həyatımı necə yaşayacağımı özüm müəyyən etmək istəyirəm."

"Mən həmişə 2025-ci ilin mənim ilim olacağını deyirdim, və həqiqətən də elədir. Təxminən bir ildir ki, xəstəxanada olmamışam. Yaşayış qrupum mənə çox dəstək oldu. Biz bir ailəyə çevrilmişik. Baxıcı ailəm də mənim üçün çox vacibdir və çətin vaxtlarda mənə kömək edib."

"Hazırda özümü çox yetkin hiss edirəm. Ara-sıra dəstəyə ehtiyacım olsa da, indi daha uzun müddət çöldə qala və ya həftə sonu dostlarımda qala bilirəm. Öz vəzifələrimi təkbaşına yerinə yetirməkdə getdikcə daha yaxşıyıram. Tək oyanıram, təmizləməyi öyrənmişəm və ev təsərrüfatı köməkçimiz Ayşə mənə yemək bişirməyi öyrədib. Avqust ayından etibarən "abBi" adlı alternativ peşə təhsili proqramında iştirak edirəm və Gießen yaşlılar evində gündəlik köməkçi kimi çalışıram."

Kerstinin mərhələli bir planı var. "Yaşayış qrupumuzda bir mənzil var və ora köçən növbəti şəxs mənəm. Beləliklə, daha çox azadlıq əldə edəcəyəm. Təkbaşına yemək bişirəcəyəm və özümə qulluq edəcəyəm."

"Nə vaxtsa özümə aid bir mənzil tapmaq və sevimli ölkəm olduğu üçün İsveçdə kiçik bir ev almaq üçün çalışmağı planlaşdırıram. Bunun üçün indidən pul yığıram. Düşünürəm ki, insana bir məqsəd lazımdır – başqalarının 'bacarmayacaqsan' deməsinə baxmayaraq. İnsanı yaşamağa motivasiya edən bir şey. Mən digərlərinə, hətta ən çətin vəziyyətdə olsalar belə, hər şeyin yaxşılaşa biləcəyini söyləyərək cəsarət vermək istəyirəm."

"Kədərlənməyə artıq gücüm qalmamışdı"

Marburqlu Yusuf 26 yaşındadır. Onun gözlərinin görmə qabiliyyəti cəmi iki faizdir. O, "Bloqdan gələn kor" ləqəbi ilə sosial mediada fəaldır.

"Mənim adım Yusufdur və mən koram. Xəstəliyim Retinitis pigmentosa adlanır. Beş yaşım olanda mənə bu diaqnoz qoyuldu."

Uşaq ikən bu, onun üçün çox ağır olub. "Mən davamlı olaraq görmə qabiliyyətimi itirdim. Başqaları ilə oynayanda zəif cəhətlərim olduğunu hiss etdim."

"Mən Korlar və Görmə Qüsurlu İnsanlar üçün Məktəbdə oxuyurdum – yəni korlar üçün nəzərdə tutulmuş bir sistemdə idim. Lakin ondan sonra soyuq suya, normal dünyaya tullandım. Və anladım ki, məktəbdə bizə öyrədilən kimi deyilmiş."

18 yaşında görmə qabiliyyətim kəskin şəkildə iki faizə düşdü. "Bu, həyatımda dərin bir eniş, çox depressiv bir mərhələ idi."

Təhsilim zamanı bu, mənim üçün çox çətin idi. "Lakin bir müddət sonra kədərlənməyə artıq gücüm qalmamışdı. O zaman özümə söz verdim: İndi hər şeydən ən yaxşısını çıxaracağam." Yusuf qeyd edir ki, dostları sürücülük vəsiqəsi alanda o, ağ ağacla (əlillik aləti) mobillik təlimi keçirdi.

Hazırda Marburqda yaşayır. "Burada özümü ən yaxşı hiss edirəm. Burada o qədər çox kor insan yaşayır ki, bu, tamamilə normaldır. İnsanlar mənə sanki 'Enterprise' gəmisindən gəlmişəm kimi baxmırlar."

"Mən işə rahat gedə bilirəm, telefonçuluq sahəsində işim var və mənə lazım olan hər şeydə dəstək olan çox gözəl bir işəgötürənim var. Mən döyüş sənətləri ilə məşğul oluram, fitnes zalına gedirəm, alış-veriş edirəm və ev işlərimi görürəm. Yəni, mən həqiqətən də müstəqil həyat sürürəm."

Sosial mediada əlilliyi olan bir insanın gündəlik həyatında baş verən situasiyalardan danışır. "Mən bunu özünəməxsus, yumoristik şəkildə təqdim edirəm və dünyanı bir kor insanın gözləri ilə göstərməyə çalışıram."

Yusufun arzusu isə budur: "Əgər bir kora və ya görmə qüsurlu insana əl uzadılırsa, bu, tam şəkildə olsun. Yəni, birini işə qəbul edərkən, məsələn, kvota tələbini yerinə yetirmək üçün yox, həqiqətən də onu komandada istədiyiniz üçün işə götürün."

24 saat