Amerika 22.06.2025

Kaine: Trampın İran əməli konstitusiyazidd, təcavüz müharibəsi

Kaine: Trampın İran əməli konstitusiyazidd, təcavüz müharibəsi

ABŞ Senatoru Tim Kaine, Keçmiş Prezident Donald Trampın İran Siyasətini “Konstitusiyaya Zidd Müharibə Seçimi” Adlandırıb

ABŞ-ın Virciniya ştatından senator Tim Kaine, ölkənin keçmiş prezidenti Donald Trampın İranla bağlı apardığı siyasəti və atdığı hərbi addımları yenidən sərt şəkildə tənqid edib. Senator öz açıqlamasında bu hərəkətləri “konstitusiyaya zidd” adlandırıb və onları “təcavüzkar seçim müharibəsi” kimi qiymətləndirib. Virciniya təmsilçisi, icra hakimiyyətinin qanunverici orqanın hərbi səlahiyyətlərini aşmasının ciddi nəticələrə yol açdığını vurğulayıb.

Əsas Qanunverici Səlahiyyətlərin Pozulması İddiaları

Senator Tim Kaine-nin əsas tənqidi ABŞ Konstitusiyasında müharibə elan etmək səlahiyyətinin yalnız ABŞ Konqresinə verilməsi prinsipinə əsaslanır. O, ABŞ-ın keçmiş prezidenti Donald Tramp administrasiyasının prezidentlik dövründə bəzi hərbi əməliyyatları, xüsusən də 2020-ci ilin əvvəlində İran İnqilab Keşikçiləri Korpusunun yüksək rütbəli komandiri Qasım Süleymaninin Bağdadda öldürülməsi əməliyyatını qanunverici orqanın icazəsi olmadan həyata keçirməsini əsas qanunverici qaydaların pozulması kimi qiymətləndirib. Senator, bu cür birtərəfli qərarların ölkənin hüquqi əsaslarını zədələdiyini və gələcəkdə oxşar vəziyyətlərin qarşısını almaq üçün Konqresin rolunun gücləndirilməsinin vacibliyini qeyd edib.

"Təcavüzkar Seçim Müharibəsi": Senatorun Dəyərləndirməsi

Tim Kaine, ABŞ-ın keçmiş prezidenti Donald Tramp administrasiyasının İrana qarşı atdığı addımların müdafiə xarakteri daşımadığını və ölkənin milli təhlükəsizliyi üçün birbaşa zəruri olmadığını iddia edir. Onun sözlərinə görə, bu cür əməliyyatlar sadəcə dövlət başçısının birtərəfli qərarı ilə başlanmış "təcavüzkar seçim müharibəsi" idi. Bu mövqeyini ifadə edərkən, Virciniya senatoru ABŞ-ın konstitusional çərçivədən kənara çıxaraq silahlı münaqişələrə girməsinin həm beynəlxalq hüquqa zidd olduğunu, həm də ölkənin qlobal imicini zədələdiyini vurğulayıb. O, bu cür hərəkətlərin potensial olaraq genişmiqyaslı regional gərginliyə səbəb ola biləcəyi barədə narahatlıqlarını dilə gətirib.

Konqresin Hərbi Səlahiyyətləri Üzərindəki Debat

Qanunverici orqanın təmsilçisi uzun müddətdir ki, Konqresin müharibə elan etmə və hərbi əməliyyatlara icazə vermə səlahiyyətlərini tam bərpa etməsinin tərəfdarıdır. O, prezidentlərin "Müharibə Səlahiyyətləri Qətnaməsi" kimi qanunları tez-tez gözardı etdiyini və bunun güclər ayrılığı prinsipinə zərbə vurduğunu bildirir. Bu mövzu, ölkənin xarici siyasətində icra və qanunverici orqanlar arasında səlahiyyət bölgüsü ilə bağlı davam edən fundamental bir müzakirədir. Kaine bu müzakirədə Konqresin nəzarət rolunun gücləndirilməsi tərəfdarı kimi tanınır.

Gələcək Siyasətə Baxış və Yaxın Şərqlə Münasibətlər

Senator Tim Kaine-nin bu kəskin bəyanatı, ABŞ-ın gələcək administrasiyalarının Yaxın Şərqlə münasibətlərində konstitusional prinsiplərə nə dərəcədə riayət etməli olduğuna dair bir çağırış kimi də qiymətləndirilə bilər. O, gələcək prezidentlərin hərbi addımlar atmadan öncə mütləq Konqresin razılığını almasının vacibliyini qeyd edib. ABŞ və region ölkələri arasında münasibətlər on illərdir ki, gərgin olaraq qalır və bu cür siyasi bəyanatlar regionda davam edən narahatlıqları bir daha gündəmə gətirir. Senator Tim Kaine-nin mövqeyi, ABŞ-ın xarici siyasəti və hərbi müdaxilələri ilə bağlı geniş ictimai və siyasi narahatlıqları əks etdirir. O, dövlət başçısı səlahiyyətlərinin konstitusional məhdudiyyətlərinə əməl olunmasının əsas milli təhlükəsizlik maraqlarına uyğun olduğunu daim vurğulayır.

24saat