İmmiqrasiya reydləri Huntington Parkı xarabalığa çevirib
Kaliforniyanın Huntington Park şəhəri son zamanlar immiqrasiya və Gömrük Mühafizəsi (ICE) tərəfindən həyata keçirilən intensiv reydlər səbəbindən böyük təzyiq altındadır. Əhalisinin 95%-dən çoxu latın amerikalılarından ibarət olan və təxminən 45%-nin sənədsiz yaşadığı bu şəhər, hazırda qorxu içindədir.
Şəhər Şurasının üzvü Jonathan Sanabria, icmanın getdikcə daha çox qorxduğunu bildirir. Onun sözlərinə görə, stereotiplər və irqi ayrıseçkilik ucbatından immiqrasiya orqanları qəsdən onları hədəfə alır.
Ticarət küçələrində immiqrasiya qorxusu
Sanabria CBS News-ə verdiyi müsahibədə şəhərin əsas ticarət mərkəzi olan Pacific Boulevard-dakı vəziyyəti şərh edib. Əvvəllər canlı olan bu küçə, reydlərdən sonra sanki ruhlar şəhərinə çevrilib. Uzun illərdir burada yaşayan Jose Lomeli, Pacific Boulevardın həmişə dolu olduğunu, lakin reydlərdən sonra buranın boşaldığını bildirib. Bəzi biznes sahibləri müştərilərini geri gətirmək üçün təhlükəsizlik tədbirləri görməyə çalışırlar.
Sanabrianın sözlərinə görə, bəzi mağazalar qapılarını kilidləyərək fəaliyyət göstərir. Müştərilər içəri girmək üçün qapını döyməli və kimliklərini təsdiqləməlidirlər ki, satıcılar qapını aça bilsinlər. ICE agentləri içəri girmək üçün əmrə sahib olmalıdırlar.
Sanabria həmçinin, bəzi mağazaların qapılarını bağlı saxlayaraq özlərini və müştərilərini ICE-nin müdaxilələrindən qoruduğunu qeyd edib. Bir gəlinlik mağazasının sahibi CBS News-ə bildirib ki, işləri çox pisdir. İnsanlar gəlməyə qorxurlar, çünki tutulmaqdan çəkinirlər. Lakin bəzi müştərilər qapıların bağlı olmasının onları qoruduğunu düşünürlər.
İmmiqrasiya reydlərinin iqtisadi təsiri
Sanabria, bu vəziyyətin şəhərin iqtisadiyyatına ciddi təsir etdiyini vurğulayıb. Onun sözlərinə görə, satış vergilərinin azalması, icma üçün xidmətlərin göstərilməsi üçün daha az vəsaitin ayrılmasına səbəb olacaq. ABŞ prezidenti Donald Trampın immiqrasiya siyasətini dəstəkləyənlər olsa da, Sanabria bu fikirlə razılaşmır. O, sənədsiz miqrantların bir çox sahədə qiymətlərin aşağı səviyyədə qalmasına kömək etdiyini bildirir.
Sanabria, icmanın onlara dəstək olduğunu görməsinin insanları daha təhlükəsiz hiss etdiyini əlavə edib.
Oxucu Şərhləri
Qəribədir ki, immiqrasiya reydləri Huntington Parkın ticarət küçələrini sakitləşdiribmiş kimi səslənir. Bəlkə də gəlinlik dükanları indi ən çox satılan mallarını – sakitlik və təhlükəsizlik hissini – endirimdə təklif edirlər? Hər halda, huquqi məsələlər bir yana, görəsən bu "ruhlar şəhəri"ndə qalanlar hansı yeni əyləncə növlərini kəşf ediblər? Bəlkə də immiqrasiya orqanları gələcəkdə şəhərin adı ilə fəaliyyət göstərən bir "qorxu turu" təşkil etməyi düşünər? Bəlkə də bu reydlər sadəcə əhalinin sosial mediada "məşğulluq" göstəricilərini artırmaq üçün edilirmiş? Kim bilir, bəlkə də biz çox ciddi yanaşırıq və bu, sadəcə yerli polis dramının yeni mövsümüdür.
Əslində, keçmişdə baş vermiş hadisələrin analizi, indiki vəziyyətin daha dərindən anlaşılmasına kömək edir. Huntington Parkdakı miqrasiya reydlərinin icma üzərində yaratdığı qorxu və təhlükəsizlik hissinin 1930-cu illərdəki deportasiyalardan bəri tamamilə eyni olduğunu qeyd etməniz diqqətəlayiqdir. Bu, miqrasiya siyasətlərinin icmalar üzərindəki uzunmüddətli və dağıdıcı təsirini göstərir.
Sosial media və informasiya texnologiyalarının imkan verdiyi sürətli məlumat yayılmasının müqavimət təşkil etməyi asanlaşdırması fikri isə müasir dövrün unikal cəhətini vurğulayır. Bu, indiki dövrdə hadisələrin daha geniş ictimaiyyətə çatdırılması və fəaliyyətə səfərbər edilməsi baxımından mühüm bir amildir. Lakin, təəssüf ki, bu texnoloji imkanlar hər zaman vahid bir səsə çevrilə bilmir.
Nəticə olaraq, hüquqi statusdan asılı olmayaraq hər kəsin insan hüquqlarına və sosial ədalətə hörmətlə yanaşılması vurğusu, bu mövzunun ən əsas mesajıdır. Tarixdən öyrənmək və humanizmi miqrasiya siyasətlərinin mərkəzinə qoymaq, daha ədalətli bir cəmiyyət qurmaq üçün şərtdir.
Şərh müəllifinin qaldırdığı əsas sual, yəni hazırkı reydlərin səbəbinin keçmişdəki rəsmi hökumət siyasətləri ilə müqayisədə daha qeyri-müəyyən və ya yerli səviyyəli səylərlə bağlı olub-olmadığı, mövcud vəziyyətin daha dərin təhlilini tələb edir. Bu, miqrasiya siyasətlərinin tətbiqində məsuliyyətin kimə aid olduğu və bu məsuliyyətin icma üzərində necə bir təsirə malik olduğu barədə düşündürür.
Keçmişdən çıxarılan "miqrasiya məsələlərinə qatı və qorxuya əsaslanan yanaşmaların sosial gərginliklərə səbəb olması" dərsi, Huntington Park üçün də aktualdır. Məqalədə Pacific Boulevard kimi ticarət mərkəzlərinin demək olar ki, boşalması, "ruhlar şəhərinə" çevrilməsi və bəzi mağazaların qapılarını kilidləyib müştəriləri təhlükəsizliyə məcbur etməsi kimi detallar, bu qorxu mühitinin nə qədər real olduğunu göstərir.
Şərh müəllifinin vurğuladığı kimi, Huntington Parkda bu gərginliyin səviyyəsi və təzahürlərinin keçmiş dövrlərlə müqayisədə fərqli olub-olmadığını anlamaq üçün əlavə araşdırma lazımdır. Bu, sadəcə miqrasiya orqanlarının fəaliyyəti ilə deyil, həm də icmanın daxili dinamikası, hüquq-mühafizə orqanları ilə münasibətləri və siyasi mühit kimi müxtəlif amillərin rolunu da nəzərə almalıdır. Bu cür analizlər, miqrasiya siyasətlərinin sosial və iqtisadi nəticələrini daha yaxşı başa düşməyə kömək edəcək.
Şəhər Şurasının üzvü Jonathan Sanabria'nın fikirləri və ya ticarət fəaliyyətindəki azalma, əhalinin köçməsi kimi konkret faktların əlavə olunması, məqaləyə daha çox dolğunluq qatardı. Bu cür detallar, oxucuların hadisələri daha yaxşı anlamasına və məqalənin əsas iddiasını dəyərləndirməsinə kömək edərdi.
Şərhinizdə qeyd etdiyiniz kimi, məqalədə "Huntington Parkı xarabalığa çevirib" ifadəsi işlədilsə də, bu iddia ilə miqrasiya reydləri arasında birbaşa əlaqəni təsdiqləyən konkret rəqəmlər və sübutlar əskikdir. Məsələn, reydlərin intensivliyi, həbs olunanların sayı, yaxud da bu reydlərin şəhərin iqtisadiyyatına, xüsusilə də ticarət və daşınmaz əmlak sektoruna təsiri barədə əlavə məlumatların verilməsi, iddiaları daha inandırıcı edərdi. 45% sənədsiz sakin faktının qeyd olunması, müəyyən bir məlumat versə də, bu göstəricinin reydlərin miqyası və ya şəhərin mənzərəsi ilə necə əlaqəli olduğu barədə dəqiq bir təsəvvür yaratmır.
Şərhlərinizdə vurğuladığınız kimi, bu məsələyə daha dərinliklə yanaşmaq və müvafiq mənbələrə istinad etmək, oxucuların vəziyyəti daha yaxşı başa düşməsinə kömək edərdi. Bu cür ətraflı təhlil, məqalənin həm təsirli, həm də etibarlı olmasını təmin edəcək.
Maraqlıdır ki, bu vəziyyəti Avropadakı bəzi ölkələrlə müqayisə etmək, sanki "Həyat dərsləri: Miqrasiya versiyası" adlı bir televiziya şousunun fərqli mövsümlərini izləmək kimidir. Hər yerdə eyni "məktəblilər" (miqrantlar) var, amma onların "sinif yoldaşları" (yerli əhali) və "müəllimlər" (hökumətlər) fərqlidir, bu da tamamilə fərqli nəticələr verir. Elə bil ki, hamı eyni reseptlə yemək hazırlayır, amma hər kəsin mətbəxi fərqli olduğu üçün dadı dəyişir.
Ən əsası, 45% sənədsiz sakin... Bu, doğrudan da işləri çətinləşdirir. Təsəvvür edin ki, bir restorana gedirsən, amma müştərilərin hamısının bir növ "gizli yemək bişirmə icazəsi" var. Bu, həm də onların iqtisadiyyata verdiyi töhfəni də təsəvvür etməyə kömək edir – sanki iqtisadiyyat üçün "gizli maddələr" kimi.
Bəs, uzunmüddətli perspektivdə nə olacaq? Əgər bu siyasətlər miqrantların sosial-iqtisadi fəaliyyətlərini məhdudlaşdırsa, bu, bütün şəhər üçün bir növ "iqtisadi diet" olacaq. Bəlkə də bu, hamının sağlam qidalanmasına kömək edəcək, ya da hamının ac qalmasına səbəb olacaq. Gələcək bu sualın cavabını verəcək, amma indidən deyə bilərik ki, Huntington Parkdakı vəziyyət, miqrasiya siyasətlərinin heç də sadə bir riyaziyyat problemi olmadığını göstərir; bu, daha çox mürəkkəb bir sosial-iqtisadi "oyun"dur və bu oyunda hər kəsin öz rolu var.
Huntington Parkdakı vəziyyətin fərqi ondadır ki, o dövrdəki repatriasiya genişmiqyaslı bir hökumət siyasəti idi, hazırkı reydlər isə daha çox hüquqi-icraedici fəaliyyət kimi təqdim olunur. Lakin nəticə olaraq, iki vəziyyətdə də eyni fundamental problem mövcuddur: insanların hüquqları və sosial sabitlik. Keçmiş təcrübə göstərir ki, belə təzyiqlər cəmiyyətdə güvənsizlik yaradır, iqtisadi fəaliyyəti pozur və insanları qorxu içində yaşamağa məcbur edir. Huntington Parkda da eyni tendensiya müşahidə olunur, çünki sakinlər reydlərin kimə yönələcəyini bilmir, bu da onların gündəlik həyatına, işlərinə və ümumilikdə şəhərin sosial-iqtisadi dinamikasına mənfi təsir göstərir. Bu situasiyadan çıxarılmalı əsas dərslərdən biri, miqrasiya məsələlərinin həllində hüquqi mexanizmlərlə yanaşı, insan hüquqları və sosial ədalət prinsiplərinin də göz ardı edilməməsidir.
Bu vəziyyəti digər ölkələrdəki və ya əvvəlki illərdəki oxşar situasiyalarla müqayisə etmək, həmçinin məsələnin qlobal miqrasiya dalğaları fonunda necə göründüyünü anlamağa kömək edə bilər. Məsələn, Avropada bəzi ölkələrdə miqrasiya siyasətlərinin sərtləşdirilməsi nəticəsində yaranan sosial gərginliklər və iqtisadi fərqlənmələr Huntington Parkdakı vəziyyətlə müəyyən paralellər aparmağa imkan verir. Lakin eyni zamanda, bu tip siyasətlərin həyata keçirildiyi yerlərdə də miqrant əhalinin inteqrasiyası və yerli iqtisadiyyata təsiri fərqli şəkildə özünü göstərir. Huntington Parkın xüsusi sosial-iqtisadi strukturu, yəni əhalinin təxminən 45%-nin sənədsiz olması, bu reydlərin təsirini daha da artırır. Bu, sadəcə hüquqi statusla bağlı məsələ deyil, eyni zamanda bu şəxslərin iqtisadiyyata töhfəsini, vergi ödəmə qabiliyyətini və ümumilikdə şəhərin dolanışığını da əhatə edir.
Belə bir şəraitdə, hüquqi statusu olmayan fərdlərə qarşı aparılan reydlərin şəhərin sosial və iqtisadi stabilliyinə uzunmüddətli təsiri nə ola bilər? Bu siyasətlər miqrant əhalinin yalnız hüquqi statusunu deyil, eyni zamanda onların sosial-iqtisadi fəaliyyətini də məhdudlaşdırırsa, bu, sonda bütün şəhər icması üçün daha böyük bir iqtisadi çətinlik yaradarmı?
Bununla belə, gəlin məsələnin bu tərəfini də nəzərə alaq: "boşalma" ifadəsi, real bir miqdar göstəricisi ilə dəstəklənmədikdə, bir qədər genelleşmiş görünə bilər. Bu reydlərin miqrasiya edənlərin şəhərdən kütləvi surətdə köçməsinə səbəb olub-olmadığı, yoxsa yalnız bəzilərinin müvəqqəti olaraq təhlükəsiz yerlərə getməsi iləmi nəticələndiyi daha dəqiq araşdırılmalıdır. Əgər köç prosesi baş veribsə, bunun miqrasiya reydlərinin birbaşa nəticəsi olub-olmadığını, yoxsa mövcud iqtisadi və sosial şəraitlərin də rol oynadığını ayırd etmək vacibdir. Yəni, bu "boşalma" təkcə qorxu deyil, həm də daha yaxşı imkanlar axtarışının nəticəsi ola bilərmi? Şəhər Şurası üzvü Jonathan Sanabria'nın qeyd etdiyi narahatlıqlar, əlbəttə ki, əhəmiyyətlidir, lakin bu reydlərin hüquqi çərçivəsi və cəmiyyətə təsiri barədə daha geniş bir müzakirə aparmaq lazımdır.
Belə ki, Kaliforniya kimi bəzi ştatlarda sənədsiz immiqrantların sayının artması, milli səviyyədəki miqrasiya siyasətlərindəki gərginliklərlə paralel gedir. Bu reydlər, bir tərəfdən qanun tətbiqetmə səyləri kimi görünsə də, digər tərəfdən qeyri-sabit işçi qüvvəsinə, müəyyən sektorlarda potensial işçi çatışmazlığına və nəticədə yerli iqtisadiyyatlar üzərində dolayısı ilə təsirə səbəb ola bilər. Həmçinin, bu cür repressiv tədbirlər icmalar arasında güvənsizlik yaradaraq sosial xidmətlərə (məsələn, səhiyyə, təhsil) müraciət etməyi çətinləşdirə bilər ki, bu da uzunmüddətdə sosial bərabərsizliyin artmasına gətirib çıxarar.
Bu kontekstdə, əsas sual odur ki: Miqrasiya ilə bağlı mövcud qanunların sərt tətbiqi, miqrantların hüquqlarını təmin etmək və eyni zamanda yerli iqtisadiyyatın ehtiyaclarını ödəmək arasında bir tarazlıq necə yaradılacaq, yoxsa bu iki məqsəd bir-biri ilə təbii olaraq ziddiyyət təşkil edir?
Keçmiş təcrübədən çıxarıla biləcək ən böyük dərs ondan ibarətdir ki, miqrasiya ilə bağlı qorxu və tətbiq olunan sərt reydlər, cəmiyyətdə panika, güvənsizlik və sosial parçalanmaya səbəb olur. Bu, əsasən sənədsiz miqrantları hədəfləsə də, ümumilikdə bütün icmanı təsiri altına alır. O dövrdə də, Meksika repressiyaları zamanı, bir çox amerikalı vətəndaşlar da, hətta qanuni statusları olsa belə, özlərini təhlükədə hiss edirdilər. Huntington Parkdakı hal-hazırkı vəziyyətdə də eyni tendensiyanın yaşandığı, icmanın "xarabalığa çevrildiyi" qeyd olunur.
Bu günkü vəziyyətin keçmişdən fərqi isə, məncə, məlumatın yayılma sürəti və ictimaiyyətin reaksiyasıdır. Sosial media və daha əlçatan informasiya kanalları sayəsində, Huntington Parkdakı narahatlıqlar daha geniş auditoriyaya çatır və müqavimətin təşkili daha asan ola bilər. O dövrdə informasiya daha məhdud olduğu üçün, baş verənlərin miqyası və təsirləri bəlkə də o qədər də geniş şəkildə ictimaiyyətin diqqətinə çatmamışdı. Lakin, reydlərin səbəb olduğu dərin qorxu və icma üzərindəki dağıdıcı təsirinin eyni qaldığını görmək mümkündür. Nəticə etibarilə, keçmişdəki hadisələr bizə göstərir ki, hüquqi statusundan asılı olmayaraq, insan hüquqlarına və sosial ədalətə hörmət etmək, miqrasiya siyasətlərinin tətbiqində humanizmdən kənara çıxmamaq vacibdir.
Bu vəziyyətin daha geniş bir sosial tendensiya ilə əlaqəsini düşünsək, ABŞ daxilində bölgələr arasındakı iqtisadi fərqliliklərin və bəzi ərazilərdə artan miqrasiya hədəflərinin nəticəsi ola bilər. Huntington Park kimi şəhərlər, əhalisinin tərkibi və sosial-iqtisadi vəziyyətinə görə, milli miqrasiya siyasətlərinin təsirlərinə daha həssasdır. Bu cür siyasətlər, yalnız hüquqi müəyyənliyi olmayan fərdləri deyil, həm də onların ailələrini, iş yerlərini və ümumilikdə icmanın rifahını təsir edir.
Bu cür yerli miqrasiya qorxusunun, Huntington Park kimi şəhərlərin uzunmüddətli iqtisadi davamlılığı və sosial birliyi baxımından hansı ciddiyyətlə nəticələnəcəyini zaman göstərəcək. Lakin, bu hadisələrin gələcəkdə digər oxşar şəhərlərdə də baş verə biləcəyi ehtimalı, federal və yerli hökumətlərin bu məsələyə daha proqressiv və sosial-iqtisadi müvazinəti nəzərə alan yanaşmalar gəlişdirməsini zəruri edirmi?
O dövrdən çıxarıla biləcək əsas dərs, immiqrasiya siyasətlərinin icmalar üzərində qeyri-proporsional təsir göstərə bilməsidir. "Mexicano Repatriation" zamanı minlərlə vətəndaş olmayanların deportasiyası ilə yanaşı, ABŞ vətəndaşı olan meksikalı-amerikanlar da "məcburi repatriasiya"ya məruz qalmışdı. Bu, qanuni statusdan asılı olmayaraq, bir etnik qrupun hədəfə alınmasının dağıdıcı nəticələrini göstərir.
Hazırkı vəziyyətin keçmişdən fərqi isə, bəlkə də, miqrasiya qanunlarının və tətbiqinin daha mürəkkəb olmasıdır. Lakin, əhalinin böyük bir hissəsinin sənədsiz olması və bu vəziyyətin icmada yarada biləcəyi geniş miqyaslı qorxu və xaos, eyni zamanda iqtisadi və sosial nəticələri baxımından oxşarlıqlar çoxdur. Bu mənada, miqrasiya reydlərinin nə qədər genişmiqyaslı və davamlı olmasından asılı olmayaraq, icmanın strukturu və güvənliyi üzərindəki mənfi təsirləri bu gün də eynidir. Əsas sual budur: Bu cür siyasətlərin uzunmüddətli sosial və iqtisadi nəticələri nə olacaq və hüquqi statusdan asılı olmayaraq insan hüquqları necə qorunacaq?
Əsas fərq, Kaliforniyada, Huntington Park kimi yerlərdə, immiqrasiya siyasətlərinin birbaşa yerli icmaların iqtisadi və sosial həyatına təsir etməsidir. Əhalinin təxminən yarısının sənədsiz olması, bu şəhərin iqtisadiyyatının əhəmiyyətli bir hissəsinin qeyri-rəsmi sektorla bağlı ola biləcəyi ehtimalını gücləndirir. İmtin qorxusu və reydlərin artması təkcə fərdləri deyil, həm də bu icmanın işlədiyi kiçik biznesləri, yerli xidmət sektorunu və nəticədə şəhərin ümumi iqtisadi fəaliyyətini zəiflədə bilər. Digər tərəfdən, bəzi arqumentlər bu cür reydlərin qanunsuz miqrasiyanın qarşısını almaq və hüquqi çərçivəyə riayət olunmasını təmin etmək məqsədi daşıdığını iddia edir. Belə bir durumda, şəhərin "xarabalığa çevrilməsi" ifadəsi, qorxu və iqtisadi durğunluğun yaratdığı effekti ifadə edirmi, yoxsa bu, daha geniş miqyaslı bir sosial problemə işarə edirmi?
Bu məsələyə daha fərqli bir bucaqdan yanaşmaq olar: Bəlkə də ICE reydlərindən əlavə, yerli hökumətin bu vəziyyətlə mübarizə aparmaq üçün qeyri-ənənəvi, amma daha effektiv strategiyaları ola bilər? Məsələn, əhalinin hüquqları, xüsusilə də sənədsiz sakinlərin hüquqları barədə ətraflı məlumatlandırma kampaniyaları keçirmək, həmçinin hüquqi yardım mərkəzləri ilə əməkdaşlıq edərək sakinləri qanuni statuslarını düzəltmək üçün cəsarətləndirmək necə ola bilər? Belə addımlar, qorxunu azaltmaqla yanaşı, həm də cəmiyyətin sosial və iqtisadi dayanıqlılığını artırmazmı?
Bununla belə, bu reydlərin miqrasiya siyasətinin ümumi nəticəsi olub-olmadığını və ya spesifik olaraq Huntington Parkı hədəf alan bir strategiya olduğunu nəzərdən keçirmək lazımdır. Həmçinin, reydlərin təkcə qorxu yaratmaqla yanaşı, eyni zamanda qanun tətbiqinin bir hissəsi olaraq hansısa qanunsuz fəaliyyətlərə qarşı yönəldilib-yönəldilmədiyi də araşdırılmalıdır. ICE-nin belə əməliyyatlarının təkcə miqrantları deyil, həm də bütün icmanı necə təsirləndirdiyini daha ətraflı analiz etmək, həmçinin bu cür siyasətlərin uzunmüddətli nəticələrini dəyərləndirmək məqsədəuyğun olardı. Şəhərin "xarabalığa çevrildiyi" ifadəsi isə, müəyyən bir müddətdən sonra miqrasiya siyasətlərinin iqtisadi və sosial təsirlərini də əhatə edən daha geniş bir araşdırma ilə dəstəklənməlidir.
Şərh Yaz