Növbəti Dalay Lama necə seçiləcək

Dalay Lamadan Sonra: Varislik Mübarizəsi

Çin, Tibetin ruhani liderinin seçilməsi prosesində söz sahibi olmaqda israrlıdır. Bu mövqe, dünya ictimaiyyətinin diqqətini cəlb edən və geopolitik gərginlikləri artıran həssas bir məsələyə çevrilib. Dalay Lama növbəti ruhani liderin seçiləcəyini elan etdikdən sonra, Tibet Buddizminin gələcəyi ilə bağlı suallar daha da aktuallaşıb. Nobel Sülh Mükafatı laureatı doxsan yaşın astanasında olduğundan, onun varisliyi məsələsi beynəlxalq aləmdə geniş müzakirələrə səbəb olur.

Ruhani Liderin Seçimi Və Siyasi Çəkişmələr

Hər bir Dalay Lama "Yaşayan Budda" hesab olunur və onların seçilməsi Tibet xalqı üçün dərin dini və mədəni əhəmiyyətə malikdir. Hazırkı lider 1959-cu ildə Tibetdə Çin kommunistlərinə qarşı uğursuz üsyandan sonra Hindistana sığınaraq sürgündə yaşamağa başlayıb. O bildirir ki, onun növbəti reinkarnasiyası məhz Hindistandakı davamçıları arasında doğula bilər. Lakin Pekin Dalay Lamanı separatçı hesab edir və varisin seçilməsi prosesinə veto qoymaq hüququnda israrlıdır. Çin hökuməti bu məsələni özünün daxili işi sayır və xarici müdaxiləni qəbuledilməz hesab edir. Əksinə, ABŞ isə Dalay Lamanın öz varisini müəyyənləşdirmək haqqını qətiyyətlə dəstəkləyərək, dini azadlıqların vacibliyini vurğulayır.

Gələcək Ssenarilər Və Ekspert Baxışları

Bu vəziyyət, ruhani seçki prosesinin din və regional siyasət arasında necə balanslaşdırılacağı ilə bağlı ciddi suallar ortaya qoyur. Məqalədə qeyd olunan ekspertlər, bu prosesin uğursuzluğa düçar olacağı təqdirdə iki Dalay Lamanın meydana çıxması ehtimalının nə qədər yüksək olduğunu müzakirə edirlər. SOAS London Universitetinin professoru və müasir Tibet-Çin tarixi və siyasəti üzrə tədqiqatçı Robbie Barnett, Çin və Qloballaşma Mərkəzinin baş elmi işçisi Andy Mok, habelə Vestminster Universitetinin beynəlxalq münasibətlər professoru Dibyesh Anand kimi nüfuzlu təhlilçilər, bu mürəkkəb dilemmanın həlli yolları və potensial nəticələri barədə fikir mübadiləsi aparıblar.

24 saat