Rusiya XİN-dən Sığorta İddialarına Aydınlıq
Rusiya XİN ötən il dekabrın 25-də qəzaya uğrayan AZAL təyyarəsi ilə bağlı sığorta ödənişlərinin edilmədiyi iddialarına cavab verib. Sentyabrın 4-də yayılan bəyanatda, Rusiya Xarici İşlər Nazirliyi AZAL şirkətinə, habelə qəzadan sağ çıxan sərnişinlərə və həlak olanların ailələrinə sığorta təzminatlarının ödənildiyini qeyd edib. Nazirlik bəzi Azərbaycan media orqanlarını "ödənişlərin edilməməsi" barədə "yalan məlumat" yaymaqda ittiham edərək, bunu "faciə üzərindən qurulan daha bir spekulyasiya" adlandırıb.
Sığorta Təzminatlarının Detalları
Rusiya XİN-in verdiyi məlumata görə, fevral ayından etibarən Rusiyanın "AlfaStraxovaniye" ASC şirkəti sığorta ödənişlərinə başlayıb. AZAL-a təyyarənin tam sığorta dəyəri – 1,003 milyard rubl (12,3 milyon dollar) həcmində kompensasiya artıq ödənilib. Nazirlik həmçinin bildirib ki, uçuş zamanı xəsarət alan və ya həlak olan 62 sərnişindən 46-sı ilə bağlı sığorta iddiaları tamamilə həll olunub. Bunlara 35 azərbaycanlı, 7 rusiyalı, 3 qırğız və 1 qazax sərnişin daxildir. Ümumilikdə, bu qrup sərnişinlərə və həlak olanların ailələrinə 358,4 milyon rubl (4,4 milyon dollar) məbləğində ödəniş edilib. Qalan sərnişinlər və onların ailələri ilə bağlı məbləğlər üzərində razılaşma işləri davam etdirilir.
Azərbaycan XİN-dən Rusiya Açıqlamasına Reaksiya
Bu bəyanata sentyabrın 5-də münasibət bildirən Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinin mətbuat katibi Ayxan Hacızadə bunun ictimaiyyəti çaşdırdığını deyib. O vurğulayıb ki, AZAL-a və sərnişinlərə Rusiyada qeydiyyatda olan sığorta şirkəti tərəfindən ödənişlərin edilməsi ilə Azərbaycanın Rusiyadan AZAL təyyarəsi-nin vurulmasına görə dövlət səviyyəsində tələb etdiyi kompensasiya "tamamilə fərqli mövzulardır". Hacızadə qeyd edib ki, bu sığorta ödənişləri AZAL-ın öz sığorta müqaviləsi çərçivəsində, beynəlxalq təcrübəyə uyğun olaraq həyata keçirilir. Rusiya ərazisində heç bir beynəlxalq sığorta şirkətinin fəaliyyət göstərmədiyini nəzərə alaraq, təyyarənin sığortası Rusiya şirkəti vasitəsilə aparılıb. O, "sığorta ödənişlərinin Azərbaycanın Rusiya hökumətindən tələb etdiyi kompensasiya ilə eyniləşdirilməsi cəhdlərinin düzgün olmadığını" əlavə edib.
AZAL Qəzası və İki Ölkə Arasında Gərginlik
AZAL təyyarəsi-nin ötən il dekabrın 25-də qəzaya uğramasından sonra Rusiya və Azərbaycan arasında münasibətlər pisləşib. Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev təyyarənin Rusiya ordusu tərəfindən vurulduğunu iddia edib. Həmin faciədə təyyarədə olan 67 nəfərdən 38-i həyatını itirmişdi. Bu ilin iyun ayında isə Rusiyada azərbaycanlılara, ardınca Azərbaycanda Rusiya vətəndaşlarına qarşı reydlər və həbslər başlayıb. Rusiyanın Yekaterinburq şəhərində keçirilən reyd zamanı iki azərbaycanlı öldürülüb. Prezident Əliyev "Əl-Ərəbiyyə"yə verdiyi müsahibədə azərbaycanlılara qarşı reydləri "xalqımıza qarşı misli görünməmiş hərəkət" adlandırıb. O əlavə edib ki, "münasibətlərin korlanmasına görə məsuliyyət bizim üzərimizə düşmür. Biz yalnız konstruktiv və hüquqi şəkildə cavab veririk, lakin heç vaxt bizə qarşı təcavüz əlamətlərinə və təzahürlərinə, yaxud hörmətsizliyə dözməyəcəyik". Bu hadisələr iki ölkə arasındakı gərginliyi daha da artırıb.
Oxucu Şərhləri
Burada diqqəti çəkən əsas məqam: əgər Rusiya XİN-in dediyi kimi bütün sığorta ödənişləri edilibsə, bəs nəyə görə Azərbaycan XİN bu məsələni "ictimaiyyəti çaşdırmaq" kimi qiymətləndirir və "dövlət səviyyəsində tələb olunan kompensasiya"dan bəhs edir? Sığorta ödənişləri ilə dövlətlərarası kompensasiya tələbi arasında hansı fərq var ki, bu qədər ziddiyyət yaranır? Məgər AZAL-ın öz sığorta müqaviləsi çərçivəsində edilən ödənişlər, təyyarənin vurulması ilə bağlı iddiaların həlli demək deyilmi? Bu sualların cavabı hələ də aydın deyil və müzakirə üçün geniş imkan yaradır.
Şərh Yaz