Rusiyada Roblox-un bloklanma təhlükəsi: Sektor ekspertizaya hazır

Roskomnadzor "Roblox" Platformasını Bloklamağı Düşünür

Roskomnadzor bir çox rusiyalı uşağın sevimli oyunu olan Roblox platformasını bloklamağı ciddi şəkildə nəzərdən keçirir. Buna səbəb kimi kontentlə bağlı sistemli problemlər, uşaq təhlükəsizliyi və qeyri-kafi kontent moderasiyası göstərilir. Platformanın qadağan edilməsi cəhdləri artıq parlament səviyyəsində də müzakirə olunur. Metaverse Bazarının İştirakçıları Assosiasiyasının (ARMET) sədri, prodüser və CG-aqreqator "Studiya və Dostoyevskaya"nın təsisçisi Natalya İvanova-Dostoyevskaya oyun sənayesi və rəqəmsal studiyaların nümayəndələrinin bu vəziyyətə baxışlarını bölüşdü.

Robloxun Kütləvi Populyarlığı və Təhlükəsizlik Narahatlıqları

Açıq mənbələrə görə, Roblox yalnız Rusiyada deyil, bütün dünyada ən populyar məhsullardan biri olaraq qalır. 2025-ci ildə platforma gündəlik 85,3 milyon aktiv istifadəçi cəlb edirdi. Bu auditoriyanın təxminən 40%-i 13 yaşdan kiçik uşaqlardır. Məhz uşaqların bu dərəcədə cəlb olunması Roblox ətrafındakı hər hansı tənzimləyici qərarları xüsusilə həssas edir.

Platformanın təhlükəsizliyi mütəxəssislər arasında uzun müddətdir suallar doğurur: yalnız 2024-cü ildə Roblox faylları adı altında 1,6 milyondan çox zərərli proqram təminatının yayılması cəhdi qeydə alınmışdır. Eyni zamanda, ictimai təşkilatlar və jurnalistlər uşaqlar üçün yolverilməz kontent hallarına işarə edirlər ki, bu da inkişaf etmiş kontent moderasiyası sistemi ilə belə hər zaman filtrasiya oluna bilmir.

Geymdev Sənayesinin Mövqeyi və Valideynlərə Tövsiyələr

Natalya İvanova-Dostoyevskayanın sözlərinə görə, bloklama ideyası təəssüf doğurur, çünki bu, gənclər üçün böyük yaradıcılıq potensialına malik bir mühitdir. Lakin prioritet dəyişməzdir: yetkinlik yaşına çatmayanların müdafiəsi və milli təhlükəsizlik məsələləri hər zaman digər mülahizələrdən üstündür.

Bununla belə, İvanova-Dostoyevskaya yaranan narahatlıqların hərtərəfli ekspertiza ilə aradan qaldırıla biləcəyinə əmindir. Onun fikrincə, bu format real riskləri tək-tək insidentlərdən düzgün ayırmağa və faktlara əsaslanaraq qərarlar qəbul etməyə imkan verəcək.

"Unutmaq olmaz ki, Roblox kimi genişmiqyaslı, ən inkişaf etmiş kontent moderasiyası sistemlərindən birinə malik platformada belə vicdansız istifadə halları yaranırsa, adi sosial şəbəkələrdə və messencerlərdə risklər daha yüksəkdir," – deyə o qeyd edib.

Mütəxəssis valideynlərə ailə tərəfindən də diqqəti azaltmamağı tövsiyə edib.

"Valideynlərə tövsiyə edirik ki, faciəli vəziyyətlərin qarşısını almaq üçün övladları ilə daha çox vaxt keçirsinlər, onların internetdəki paylaşımları və əlaqələri ilə maraqlansınlar," – deyə İvanova-Dostoyevskaya əlavə edib.

"Roblox"u Qadağan Edən Ölkələr: Beynəlxalq Təcrübə

Rusiya bu cür məhdudiyyətdə qabaqcıl olmayacaq: Roblox artıq bir sıra ölkələrdə, xüsusilə Yaxın Şərq və Şimali Afrikada bloklanıb. Məsələn, İraq 2025-ci ilin payızında platformanı qadağan etdi. Hakimiyyət bəyan etdi ki, oyun "istifadəçilər arasında birbaşa ünsiyyətə imkan verir", bunun da "yetkinlik yaşına çatmayanların istismarına və kiber-şantaja" yol açdığı iddia edilir, platformanın kontenti isə "ictimai dəyərlər və ənənələrlə uyğunsuz" hesab edilib.

Qətərdə də 2025-ci ilin yayından etibarən uşaq təhlükəsizliyi narahatlıqları və "yolverilməz kontent" səbəbindən tam qadağa tətbiq olunub. Əlcəzairdə isə qadağaya səbəb qeyri-kafi kontent moderasiyası, fırıldaqçılıq barədə mesajlar və yeniyetmələrin cinsi istismarı riskləri olub.

Rusiya Oyun Sənayesi Üçün Yeni İmkanlar

Rusiya sahibkarları, xüsusilə də oyun sənayesi iştirakçıları üçün baş verənlər yalnız risk deyil, həm də bir siqnaldır. Təhlükəsizlik tələblərinin sərtləşdirilməsi daha şəffaf, moderasiya olunan və tənzimlənən platformalara tələbat yaradır. Bu, yerli inkişaf etdiricilər üçün uşaq təhlükəsizliyinin yüksək səviyyədə qorunduğu — yaradıcılıq və funksionallığa zərər vermədən – alternativlər təklif etmək üçün bir fürsət pəncərəsi açır.

Beləliklə, bloklama tədbirləri hər zaman mənasız olmur. Çünki qlobal oyunçularda belə nasazlıqlar baş verirsə və alternativlər yoxdursa, tənzimləmə zəruri bir addım ola bilər. Lakin sağlam geymdev sənayesi üçün hər zaman bir seçim var – riskləri qabaqcadan görmək, adaptasiya olmaq və yenidən qurmaq.

24 saat