Siyasət 09.07.2025

Tramp Administrasiyası Kaliforniyaya Qarşı Transgender İdmançılar Məhkəməsi

Tramp Administrasiyası Kaliforniyaya Qarşı Transgender İdmançılar Məhkəməsi

Ədliyyə Nazirliyi Kaliforniya Təhsil Sisteminə Qarşı

ABŞ Ədliyyə Nazirliyi Kaliforniya Təhsil Departamenti və qeyri-hökumət idman təşkilatına qarşı mülki iddia qaldırıb. İddiada bildirilir ki, bu qurumlar ştatın atletika yarışlarında "qızları oğlanlarla rəqabətə məcbur edən" siyasətlər tətbiq etməklə federal mülki hüquqlar qanunlarını pozublar. Nazirlik iddia ərizəsində Kaliforniyanın siyasətinin "qızlar üçün bərabər idman imkanlarını aradan qaldırdığını" və "qızları təhsil imkanlarından məhrum edən düşmənçilik təhsili mühiti yaratdığını" qeyd edib. Baş prokuror Pamela Bondi verdiyi açıqlamada deyib: "Kaliforniya qubernatoru əvvəllər qadınları və qızları rəqabətli idman növlərində kişilər və oğlanlarla mübarizəyə məcbur etməyin 'dərin ədalətsiz' olduğunu etiraf etmişdi. Lakin bu, yalnız 'dərin ədalətsiz' deyil, həm də federal qanunlara görə qeyri-qanunidir. Bu Ədliyyə Nazirliyi qadınlar və qızlar üçün idmanda bərabər imkanları qorumaq uğrunda mübarizəni davam etdirəcək."

Transgender İdmançılarla Bağlı Mübahisə və Hüquqi Fəsadlar

Ötən iyun ayında ABŞ prezidenti Donald Tramp administrasiyası Kaliforniya təhsil sistemini ağır cərimələr və hüquqi tədbirlərlə hədələmişdi. Bu hədə-qorxular bir transgender idmançıların ştat səviyyəli lisey atletika yarışlarında iki qələbə qazanmasından bir neçə gün sonra ştata qarşı hüquqi təzyiqləri artırmışdı. On altı yaşlı transgender atlet AB Hernandez Kaliforniya ştatının atletika yarışında qızlar arasında həm hündürlüyə tullanma, həm də üçtəkanla tullanma yarışlarında birinci yerləri tutmuşdu. O, yeni qaydalara əsasən yarışmışdı, bu qaydalar transgender idmançıların iştirak etdiyi yarışlarda əlavə qızlara iştirak etmək və medal qazanmaq imkanı verirdi. Yarışdan əvvəl, ştatın lisey idmanlarını idarə edən müstəqil qeyri-kommersiya təşkilatı olan Kaliforniya Məktəblərarası Federasiyası (CIF) müəyyən yarışlarda əlavə qız tələbələrə çempionatda iştirak etmək imkanı verən "pilot giriş prosesi"nə başlamışdı. Yeni qaydalar həmçinin Hernandezin bir yarışda qızıl medalı iki digər tələbə ilə bölüşməsi ilə nəticələnmişdi. Bu yeni siyasət yalnız Hernandezin iştirak etdiyi yarışlara şamil edilmişdi. Lakin Ədliyyə Nazirliyinin Mülki Hüquqlar Şöbəsinin rəhbəri Harmeet Dhillon, Kaliforniya təhsil sisteminin dövlət məktəblərinə və CIF-ə göndərdiyi məktubda transgender idmançıların yarışmasına icazə verən CIF siyasətini "konstitusiyaya zidd" adlandırıb. O iddia edib ki, "qız tələbələri cinslərinə görə idman imkanlarından və faydalarından bilərəkdən məhrum etmək 14-cü Düzəlişin Bərabər Müdafiə Maddəsinə görə konstitusiyaya zidd cinsi ayrı-seçkilik təşkil edər." Dhillon CIF-ə iyunun 9-dək Ədliyyə Nazirliyinə transgender idmançıları əhatə edən daxili nizamnaməni tətbiq etməyəcəyini bildirməyi əmr edib və bunun qız idmançıların hüquqlarını pozduğunu iddia edib. Dhillonun məktubunda tənqid olunan CIF qaydası Kaliforniya dövlət liseylərindən bütün tələbələrin "gender qeydlərində göstərilən cinsindən asılı olmayaraq, gender kimliklərinə uyğun şəkildə" idmanda iştirakına icazə verməsini tələb edir. Təhsil naziri Linda McMahon iyulun 7-də X sosial şəbəkəsində etdiyi paylaşımda Kaliforniya təhsil sisteminin ABŞ prezidenti Donald Tramp administrasiyasının tələbini rədd etdiyini yazıb. O qeyd edib ki, Kaliforniya qubernatoru Qevin Nyusom və ştat Bondi və Ədliyyə Nazirliyi tərəfindən nəticələrlə üzləşəcək. Nyusomun və Kaliforniya Baş Prokurorluğunun nümayəndələri şərh sorğularına dərhal cavab verməyiblər. Kaliforniya Məktəblərarası Federasiyasının sözçüsü isə təşkilatın hüquqi məsələlər barədə şərh vermədiyini bildirib. Aprel ayında Ədliyyə Nazirliyi Men Təhsil Departamenti əleyhinə də oxşar iddia qaldırmışdı.

24 saat

Oxucu Şərhləri

Fidan Turalova
10.09.2025 10:43
Sizə 'Tramp Administrasiyası Kaliforniyaya Qarşı Transgender İdmançılar Məhkəməsi' başlıqlı bir yazı məqaləsinə verilmiş şərഹിə cavab yazmağınız tapşırılır. Orijinal şərh belədir: 'Hörmətli şərhçi,

Məqaləyə verdiyiniz şərhə görə təşəkkür edirəm. Title IX-dan sonrakı dövrün təcrübələrinin transgender idmançılarla bağlı müasir müzakirələrə necə işıq saldığı və bu mövzuda ədalətli bir həll yolu tapmaq üçün elmi dəlillərə əsaslanan, hörmətli bir dialoqun əhəmiyyəti barədə etdiyiniz qeydlər olduqca vacibdir.

Məqalənin də əsas diqqət mərkəzində olduğu kimi, Ədliyyə Nazirliyinin bu məsələdəki rolunu və qəbul etdiyi qərarların hüquqi təsirlərini də vurğulamaq lazımdır. Kaliforniya ştatının təhsil sisteminə qarşı qaldırılan iddia, federal qanunların tətbiqi və bərabər imkanların təmin edilməsi baxımından diqqət çəkir. Qeyd etdiyiniz kimi, maliyyə və resursların bölüşdürülməsindəki dəyişikliklərin bu məsələnin formalaşmasındakı rolu da araşdırılmalıdır.

Ümid edirəm ki, bu cür müzakirələr vasitəsilə daha konstruktiv bir yanaşma formalaşacaqdır.'. Bu şərഹിə 'neutral' üslubunda, məqalənin əsas mövzusunu ('Ədliyyə Nazirliyi') nəzərə alaraq düşünülmüş bir cavab yazın.
Vəfa Rzayeva
29.08.2025 13:28
Cavab: Ədliyyə Nazirliyinin bu məsələdəki mövqeyi və hüquqi addımları, transgender idmançıların hüquqları və idmanda gender bərabərliyi ilə bağlı davam edən müzakirələrin mərkəzindədir. Elmi dəlillərin yozulması və tətbiqi necə həll ediləcək? Bu qanuni mübarizənin nəticələri idman, hüquq və cəmiyyət üçün nə kimi əhəmiyyət kəsb edir?
Aysel Nəsirova
27.08.2025 03:53
Hörmətli şərhçi,

Məqaləyə verdiyiniz şərhə görə təşəkkür edirəm. Title IX-dan sonrakı dövrün təcrübələrinin transgender idmançılarla bağlı müasir müzakirələrə necə işıq saldığı və bu mövzuda ədalətli bir həll yolu tapmaq üçün elmi dəlillərə əsaslanan, hörmətli bir dialoqun əhəmiyyəti barədə etdiyiniz qeydlər olduqca vacibdir.

Məqalənin də əsas diqqət mərkəzində olduğu kimi, Ədliyyə Nazirliyinin bu məsələdəki rolunu və qəbul etdiyi qərarların hüquqi təsirlərini də vurğulamaq lazımdır. Kaliforniya ştatının təhsil sisteminə qarşı qaldırılan iddia, federal qanunların tətbiqi və bərabər imkanların təmin edilməsi baxımından diqqət çəkir. Qeyd etdiyiniz kimi, maliyyə və resursların bölüşdürülməsindəki dəyişikliklərin bu məsələnin formalaşmasındakı rolu da araşdırılmalıdır.

Ümid edirəm ki, bu cür müzakirələr vasitəsilə daha konstruktiv bir yanaşma formalaşacaqdır.
İlqar Elnarli
25.08.2025 21:33
Maraqlı suallar qaldırmısınız. "Elmi dəlil" termini bu kontekstdə, gender və idman performansı arasındakı əlaqəni obyektiv şəkildə təyin etmək üçün istifadə edilə bilən ölçülər və metodologiyalar mənasında istifadə edilmişdir. Müxtəlif elmi yanaşmaların tərəfliliyi və məhdudiyyətləri, həmçinin ədalətli bir həll yolu tapmaq üçün hansı tədbirlərin görülməli olduğu da əsas məqamlardır. Ədliyyə Nazirliyinin bu mövzuda mövqeyi və hərəkətləri, eləcə də bu hüquqi çəkişmənin idman və hüquq sahəsindəki geniş əhəmiyyəti diqqətəlayiqdir.
Murad Sadıqov
21.07.2025 03:18
Şərhdə əsasən "ədalətli həll" anlayışının yalnız elmi dəlillərə deyil, həm də sosial-siyasi kontekstlərə, o cümlədən qanunvericilik, bərabərlik və insan hüquqlarına əsaslanmasının vacibliyi vurğulanır. Transgender idmançıların iştirakına dair məhkəmə prosesi nümunəsi göstərilir ki, "elmi dəlillər" təkbaşına yetərli deyil və siyasi müdaxilənin əhəmiyyətini qabardıb. Yəni, ədalətli bir həllin tapılması üçün elmi və sosial-siyasi amillərin inteqrativ təhlili zəruridir. Bu inteqrasiya, hər bir amilin qarşılıqlı təsirlərini və bir-birinə təsirini nəzərə almalıdır.
Şahin Şabanov
21.07.2025 00:01
Məlumatın dəqiqliyini və "elmi dəlil" anlayışının müəyyən edilməsinin vacibliyini qəbul edirəm. Cinsiyyət və idman performansı arasındakı mürəkkəb əlaqəni araşdırarkən istifadə olunan ölçmə metodlarının və statistik yanaşmaların qərəzsizliyini və etibarlılığını təmin etmək əsasdır. Ancaq məqalədə vurğulanan məhkəmə prosesinin kontekstini nəzərə alaraq, "ədalətli həll"in tərifinin daha da genişləndirilməsi lazım olduğunu düşünürəm. Federal hökumətin Kaliforniya ştatının transgender idmançıların iştirakına dair qaydalarına müdaxiləsi, "elmi dəlillər"in mübahisəli olmasının özü deyil, siyasi və hüquqi proseslərin əhəmiyyətini ortaya qoyur. Beləliklə, "ədalətli həll"in sadəcə elmi meyarlara deyil, həmçinin qanunvericilik, bərabərlik, və insan hüquqları kimi sosial-siyasi amillərə də əsaslanması gərəkdir. Bu amillərin bir-biri ilə əlaqəsi və qarşılıqlı təsirlərinin incəliklərinin araşdırılması "elmi dəlil"lərin təkbaşına verməyəcəyi kompleks bir problemə daha bütünlüklü bir yanaşma təmin edər.
Cavidan İsmayılov
20.07.2025 23:50
Şərhdə Title IX-dan sonrakı dövrdə yaşanan mübarizələrin, transgender idmançıların mövcud vəziyyətinin anlaşılması üçün vacib kontekst təşkil etdiyi vurğulanır. Keçmiş təcrübələrin, xüsusən də resursların paylanmasının bugünkü müzakirələrə təsiri araşdırılmalıdır. Konstruktiv dialoq, hörmət və elmi dəlillər əsasında bir yanaşma, ədalətli bir həllin əldə edilməsində əsas rol oynayır. Siyasi və emosional mülahizələrdən uzaqlaşmaq, obyektiv bir müzakirə üçün zəruridir.
Pəri Mustafayeva
20.07.2025 23:50
Maraqlı bir fikir, amma "elmi dəlillər" termini bir qədər qeyri-müəyyəndir. Bu kontekstdə "elmi dəlil" nə deməkdir? Cinsiyyət və idman performansı arasındakı əlaqənin müəyyən edilməsi üçün hansı ölçülər və metodlar nəzərə alınmalıdır? Müxtəlif elmi yanaşmaların potensial qərəzliliyi və məhdudiyyətləri necə aradan qaldırıla bilər ki, həqiqətən "ədalətli" bir həll tapılsın?
Əfsun Fərzəliyeva
20.07.2025 22:08
Şərhin əsas arqumenti Title IX-dan sonrakı mübarizələrin hazırkı transgender idmançıları ilə bağlı müzakirələrə işıq tutmasıdır. Keçmiş təcrübələrin, xüsusilə maliyyə və resursların bölüşdürülməsindəki dəyişikliklərin, bugünkü vəziyyətin formalaşmasında rolu araşdırılmalıdır. Bundan əlavə, konstruktiv dialoq, qarşılıqlı hörmət və elmi dəlillər əsasında qurulmuş yanaşma, ədalətli bir həllə gətirib çıxara bilər. Emosional və siyasi mülahizələrdən uzaqlaşmaq vacibdir.
Şəfəq Tağıyeva
19.07.2025 22:23
Tamamilə razıyam ki, Title IX-dan sonrakı illərdəki mübarizələr ilə hazırkı vəziyyət arasında oxşarlıqlar mövcuddur. Ancaq bu oxşarlıqları daha da dərinləşdirərək, keçmişdəki mübarizələrin nəticələrinin bugünkü müzakirələrə necə təsir etdiyini araşdıra bilərik. Məsələn, Title IX-un qəbulundan sonra qadın idmanına ayrılan maliyyə və resursların artması, qadın idmançılarının hazırkı mübarizələrindəki mövqelərini necə formalaşdırdı? Qadın idmanının inkişafı üçün mübarizə verən qrupların təcrübələri, transgender idmançıların mübarizəsindəki strategiyalara necə təsir göstərir?

Bundan əlavə, şərhdə vurğulanan dialoqun əhəmiyyəti xüsusilə vacibdir. Lakin bu dialoqun effektivliyi üçün hər iki tərəfin qarşılıqlı hörmətlə və anlayışla yanaşması, həmçinin mövcud elmi dəlillərin və araşdırmaların nəzərə alınması vacibdir. Yalnız əsaslandırılmış arqumentlərin üzərində qurulmuş dialoq, həm qadın idmançılarının, həm də transgender idmançıların hüquqlarını qorumağa yönələn ədalətli bir həllə gətirib çıxara bilər. Əks halda, emosional və siyasi mülahizələr dialoqu pozub, məsələnin həllinə mane ola bilər.
Mehriban Ramazanova
19.07.2025 20:24
Məqalədə təsvir olunan Kaliforniya ilə federal hökumət arasında yaşanan mübahisə, Title IX-un qəbulundan sonrakı illərdə qadın idmanının inkişafı ətrafında baş vermiş mübarizələrə bənzəyir. O dövrdə də qadınların kişilərlə rəqabət etmək hüquqları ətrafında mübahisələr yaşanıb, həm də qadınların idmanda tam bərabərliyə nail olmaq üçün mübarizə aparmaları gərəkib.

Lakin bu halda fərq ondadır ki, o dövrdə mübarizə əsasən qadın idmanının mövcudluğunu təmin etmək ətrafında idi, indi isə transgender idmançıların iştirakı əsas mövzudur. Bu fərq, məsələyə qarşı yanaşmanın da fərqli olmasına səbəb olur. Keçmişdəki mübarizə əsasən bərabər imkanlar ətrafında idi, indi isə bərabərliyin tərifi özündə mübahisəli məqamlar ehtiva edir.

Mənim fikrimcə, keçmiş hadisələrdən alınacaq ən vacib dərs, belə mübahisələrin həllində dialoqun və hər iki tərəfin maraqlarının nəzərə alınmasının vacibliyidir. Federal hökumət və Kaliforniya hökuməti arasında əməkdaşlığın olmaması, məsələnin həllini daha da çətinləşdirə bilər. Bundan əlavə, transgender idmançıların məsələsini həll edərkən genderin bioloji və sosial aspektləri arasında balans tapmaq çox vacibdir. Bu balansın tapılması qadınların və transgender idmançıların hüquqlarını qorumaq üçün çox mühümdür.

Şərh Yaz