ABŞ Tarifləri Hindistanın İxracatını Vurur: Sənaye Çətin Durumda
Kolkata, Hindistan — Son bir neçə ildir ki, ABŞ Qərbi Benqal ştatında yerləşən Aditya Qarodianın fabrikindən 100-dən çox polad törəmə məhsulu, o cümlədən bərkitmə elementləri ixrac etməsi üçün əsas bazar idi.
Lakin ABŞ prezidenti Donald Tramp vəzifəyə gəldikdən və bir sıra tarifləri – əvvəlcə polad və alüminiuma 25 faiz, eləcə də ayrıca ölkə tariflərini tətbiq etdikdən sonra qlobal bazarlar gərgin vəziyyətə düşdü və müxtəlif sektorlarda fəaliyyət göstərən müəssisələr üçün ciddi qeyri-müəyyənlik yaratdı.
Corona Steel Industry Pvt Ltd şirkətinin direktoru Qarodia "Əl Cəzirə"yə verdiyi açıqlamada bildirib ki, tariflər nəticəsində müştərilər sifarişləri götürməyi ləngidir, ödənişləri orta hesabla bir ay gecikdirir, müştərilər "gözlə və gör" siyasətini qəbul etdikləri üçün işlər ümumilikdə yavaşlayıb.
Donald Tramp 2025-ci il iyunun 4-dən polad və alüminiuma tətbiq edilən tarifləri 25 faizdən 50 faizə qaldıracağını elan edəndə, bu, "tabutdakı mismar kimi" oldu, Qarodia dedi, çünki sifarişlərin demək olar ki, 30 faizi ləğv edildi. "Bazarın bu qədər yüksək tarifləri mənimsəməsi çətindir" deyə o qeyd etdi.
O əlavə etdi ki, daxili bazarda da ucuz Çin məhsulları ilə rəqabət səbəbindən tələbat aşağıdır. Onun sözlərinə görə, onların gələcəyi Hindistanın ABŞ-a ixracatı üçün rəqiblərinə nisbətən daha aşağı tarif razılaşması aparmasından asılıdır.
Ötən il Hindistan ABŞ-a 4,56 milyard dollar dəyərində dəmir, polad və alüminium məhsulları ixrac edib.
Tariflər Siyasətdə Populyardır
ABŞ prezidenti Donald Tramp ilk səlahiyyət müddətində, 2018-ci ildə, milli təhlükəsizlik narahatlıqlarını əsas gətirərək, 1962-ci il Ticarətin Genişləndirilməsi Aktının 232-ci bölməsinə əsasən polada 25 faiz, alüminiuma isə 10 faiz tarif tətbiq etmişdi. Lakin bəzi müəssisələr xilas ola bilmişdi, çünki hazır məhsullara tarif yox idi.
Lakin 2025-ci il fevralın 10-da o, polad və alüminiuma, o cümlədən törəmə məhsullara – yəni hazır məhsullara 25 faiz tarif tətbiq edəcəyini elan etdi və bütün azadlıqları ləğv etdi.
Ticarət araşdırmaları qrupu olan Global Trade Research Initiative (GTRI) təşkilatının təsisçisi Ajay Srivastava "Əl Cəzirə"yə bildirib ki, 2018-ci ildə tətbiq edilən daha yüksək tariflər bu günə qədər ABŞ polad sənayesini canlandırmağa müvəffəq olmayıb.
"Tariflər ilk dəfə 2018-ci ildə tətbiq edildiyi vaxtdan bəri [ABŞ-ın] polad idxalatı artıb," o dedi, 98,6 milyard dollardan 2024-cü ildə 114 milyard dollara yüksəlib. "Onlar idxalatı azaltmayıb və ya istehsalı artırmayıb, lakin siyasətdə yaxşı nəticə verdiyi üçün əsasən qüvvədə qalıblar."
Nəticədə, ABŞ-da qiymətlər Avropa və ya Çindən xeyli yüksəkdir ki, bu da "avtomobillərin, binaların və maşınların istehsalını daha bahalı edir. Hindistan indi öz ticarət maraqlarını qorumaq, ədalətli sazişlər üçün təzyiq etmək və daxili istehsalı gücləndirmək üçün aydın bir strategiyaya ehtiyac duyur" deyə Srivastava bildirdi.
Dəmirçilik Emalatxanaları da Zərər Çəkir
ABŞ prezidenti Donald Trampın 2025-ci il aprelin 2-də elan etdiyi qarşılıqlı tariflərdə Hindistandan gələn mallar üçün 26 faizlik rüsum müəyyən edilmişdi. O, aprelin 9-da bunu 90 gün müddətinə dayandırdı və müvəqqəti olaraq bütün ölkələr üçün 10 faizlik baza tarifi tətbiq edərək, onlara ABŞ ilə fərdi ticarət sazişləri bağlamaq üçün vaxt verdi.
10 faizlik tarif bizneslər üçün kifayət qədər çətin olsa da, dəmirçilik emalatxanaları (metalların əridilib qəliblərə töküldüyü yerlər) 26 faizin hər hansı bir biznes üçün çox yüksək olduğunu deyir.
Hindistanda təxminən 5000 dəmirçilik emalatxanası var, bunlardan 400-ü həm daxili, həm də beynəlxalq bazarlara xidmət edir, daha 100-ü isə yalnız ixracat üçündür. Bir sıra Kiçik və Orta Müəssisələr (MSME) isə öz növbəsində, ixracatçılara çuqun, qırıntı və digər məhsullar tədarük edir.
Milli İxracın Təşviqi Mərkəzinin (NCEP) sədri Ravi Sehgal bildirdi ki, Hindistanın dəmirçilik emalatxanaları qlobal miqyasda təxminən 4 milyard dollar dəyərində məhsul ixrac edir ki, bunun 1,2 milyard dolları ABŞ bazarına aiddir. ABŞ-da onlar yalnız yerli dəmirçilik emalatxanaları ilə deyil, həm də Çin və Türkiyə tədarükçüləri ilə rəqabət aparırlar.
Son tariflər Hindistanın dəmirçilik emalatxanalarına xeyli zərbə vuracaq. Onların 65 faizdən çoxu və xammal tədarükçüləri MSME-lərdir ki, onlar "sifarişlərin azalması səbəbindən tariflərin təsirinə məruz qalacaqlar" dedi Sehgal. O əlavə etdi ki, 10-14 faizdən yuxarı tariflər "bizim sağ qalmağımızı çətinləşdirərdi."
Qəlib qutuları və dəmirçilik emalatxanaları üçün palet vaqonları istehsal edən Yashi Castings şirkətinin tərəfdaşı Pradeep Kumar Madhogaria bildirdi ki, ABŞ bazarındakı qeyri-müəyyənlik səbəbindən bir neçə dəmirçilik emalatxanası layihəsi, xüsusən də ixracata yönəlmiş tələbatla əlaqəli olanlar ya təxirə salınıb, ya da ləğv edilib.
Kiçik Müəssisələr Ağır Zərbə Alır
Kalkuttada sənaye mallarında istifadə olunan sıxaclar, dayaqlar və digər məhsulların istehsalçısı olan 44 yaşlı Sumit Agarwal "Əl Cəzirə"yə bildirib ki, onun biznesi tariflərdən ciddi ziyan görüb və o, 15 əməkdaşından bəzilərini işdən çıxarmağı düşünür.
"Biz kiçik bir bölməyik. Tariflərin tətbiqindən sonra sifarişlər demək olar ki, qurudu, bu da mövcud işçi heyətimizi saxlamağımızı çətinləşdirir. İşçi qüvvəmin ən azı 30-40 faizini azaltmağı düşünürəm. Daxili bazardan gələn sifarişlər sadəcə orta səviyyədədir və ixrac bazarında azalma çətinliklərimizi daha da artırıb."
Kalkuttada kiçik bir təbəqə metal istehsalı bölməsinə rəhbərlik edən 70 yaşlı Şyam Kumar Poddar bu yaxınlarda biznesini genişləndirmək məqsədi ilə təxminən 800.000 rupi (9.400 dollar) sərmayə qoyaraq hidravlik pres alıb. Lakin sifarişlərin azalması onu ağır zərbə altına salıb.
"Mən maşını biznesimi genişləndirmək üçün cəmi dörd ay əvvəl aldım, lakin son iki ayda heç bir sifariş olmayıb."
"Daxili bazarda onsuz da güclü rəqabət olduğu üçün biznesimiz üçün ixracatçılardan asılıyıq, lakin mövcud vəziyyət bizim kimi kiçik sahibkarlara zərər verir."
Hindistan Mühəndislik İxracının Təşviqi Şurasının (EEPC) sədri Pankaj Chadha "Əl Cəzirə"yə bildirib ki, Peru və Çili kimi ölkələrə diversifikasiya, onların daha sonra öz hazır məhsullarını ABŞ-a ixrac etmələri yeganə sağ qalma yoludur, çünki "bu qədər yüksək tariflərlə iş görmək mümkün deyil".
90 günlük tarif fasiləsinin tezliklə başa çatması gözlənilsə də, Hindistan və ABŞ hələ də saziş bağlamadığından son rəqəmin nə olacağı aydın deyil. Cümə günü Hindistanın Ticarət və Sənaye Naziri Piyuş Qoyal jurnalistlərə bildirib ki, Hindistan ticarət sazişi bağlamağa hazır olsa da, "Milli maraqlar həmişə üstün olacaq" və bu, heç bir son tarixlə idarə edilməyəcək.
Hələlik Qarodia tezliklə bir həll yolu tapılacağına ümid edir. "Heç bir sənaye təcrid olunmuş şəkildə yaşaya bilməz" dedi, ABŞ-ın problemlərini, o cümlədən işçi qüvvəsi çatışmazlığı, daha yüksək istehsal və xammal xərclərini sadaladı. "Hindistan onlara ucuz işçi qüvvəsi və aşağı istehsal xərcləri ilə yaxşı əvəzedici təklif edir" dedi. ABŞ kimi inkişaf etmiş ölkələrdə iqtisadiyyatın əsasını adətən müxtəlif sektorlar təşkil edir.