Trampın müttəfiqi Marcori Teylor Qrin Qəzzanı "soyqırım" adlandırdı

Respublikaçılar düşərgəsində müxalif səs

ABŞ Konqresinin Respublikaçı üzvü Marcori Teylor Qrin, ABŞ prezidenti Donald Trampın sağçı müttəfiqi olaraq, İsrailin Qəzzada fələstinlilərə qarşı soyqırım törətdiyini iddia edərək, Respublikaçılar Partiyası daxilində dərinləşən fikir ayrılıqlarını göz önünə sərdi. Qrin, bu həftə sosial mediada etdiyi paylaşımda, İsrailin tətbiq etdiyi aclıq böhranı səbəbilə 120-dən çox insanın həyatını itirdiyi Qəzzadakı vəziyyəti kəskin şəkildə pisləyib. O, həmçinin fələstinlilərin aclıq və bombardmanını açıq şəkildə alqışlayan həmkarı Rendi Faynı tənqid edib. Qrin öz postunda yazıb: “7 Oktyabrda İsraildə baş verənlərin dəhşətli olduğunu və bütün girovların geri qaytarılmalı olduğunu demək ən doğru və asan şeydir, lakin Qəzzada baş verən soyqırım, humanitar böhran və aclıq da eyni dərəcədə dəhşətlidir.”

Soyqırım iddiaları və beynəlxalq təzyiq

Qrin’in sözləri, aparıcı insan haqları təşkilatları və Birləşmiş Millətlər Təşkilatının ekspertlərinin İsrailin Qəzzadakı hərəkətlərini soyqırımla uyğun hesab edən qiymətləndirmələri ilə səsləşir. BMT tərəfindən “milli, etnik, irqi və ya dini qrupu tamamilə və ya qismən məhv etmək niyyəti ilə törədilən aktlar” kimi təyin olunan soyqırım, ən ağır hərbi cinayətlərdən biri hesab olunur. İndiyədək İsrail ordusu 60 mindən çox insanı öldürüb və Qəzza ərazisinin böyük hissəsini viran qoyub. Buna baxmayaraq, ABŞ qanunvericilərindən yalnız bir neçəsi İsraili soyqırımda ittiham edib ki, bu da Qrin’in şərhlərini daha da əhəmiyyətli edir. ABŞ-da İsrailin Qəzzadakı müharibəsinə qarşı ən çox səs çıxaran qanunvericilər əsasən siyasi soldan olublar. Qrin isə Trampın sağçı “Make America Great Again” (MAGA) hərəkatının ən görkəmli simalarından biridir. Son günlərdə Qəzzada zəifləmiş fələstinli uşaqların görüntüləri və kütləvi aclıq sübutları ABŞ siyasətində İsrailə qarşı tənqidləri daha da gücləndirib. Keçən həftə, Demokrat Konqresmen Con Qaramendi də İsrailin siyasətini soyqırıma bərabər tutdu. Qaramendi bildirib: “İsrailin humanitar yardımın çatdırılmasını təmin etməkdə təhlükəli və qəsdən uğursuzluğu nəticəsində yaranan aclığa baxıb, Fələstin xalqına qarşı törədilən soyqırımı görməmək mümkün deyil.”

Rendi Faynın qalmaqallı mövqeyi

ABŞ İsrailə milyardlarla dollar hərbi yardım, habelə beynəlxalq forumlarda diplomatik dəstək verir. Lakin Tramp administrasiyası İsraili vəhşilikləri və Qəzzadakı blokadası üzərində tənqid etməkdə tərəddüd edib. Bu qəzəbin fonunda, Trampın digər müttəfiqi Fayn, keçən həftə Qəzzada İsrailin aclıq kampaniyasını dəstəkləyən, eyni zamanda onu “müsəlman terror təbliğatı” kimi rədd edən şərhləri ilə etirazlara səbəb oldu. Fayn bu il Konqresə Trampın və Amerika İsrail İctimaiyyətlə Əlaqələr Komitəsinin (AIPAC) dəstəyi ilə seçilib və İslamofob, habelə Fələstin əleyhdarı mövqeləri ilə tanınır. Məsələn, 2021-ci ildə bir şərhçi Fayna ölü fələstinli uşağın fotosunu göndərərək gecələr necə yatdığını soruşduqda, Fayn belə cavab verib: “Əslində, çox yaxşı! Şəkil üçün təşəkkürlər!” Keçən ilin sentyabrında o, İsrail ordusu tərəfindən işğal altında olan İordan çayının qərb sahilində öldürülən ABŞ fəalı Ayşənur Ezgi Eyginin qətlini də alqışlayıb. Fayn o zaman sosial media postunda yazmışdı: “Daş at, güllə ye. Bir az #MüsəlmanTerrorist azaldı. #Atəşaç.” İyulun əvvəlində Nümayəndələr Palatasındakı yüksək səviyyəli Demokratlar, müsəlman-amerikalı Konqresmen İlhan Omara qarşı sosial mediada etdiyi hücuma görə Faynı “təmkinsiz, irqçi və İslamofob” adlandırıblar. Fayn, Omarın İsrail Baş naziri Binyamin Netanyahunun Vaşinqton ziyarətinə dair tənqidinə cavab olaraq: “Çoxsaylı müsəlman terrorçu yoldaşlarınızın qatilini qarşılamağımızı görmək sizin üçün çətin olmalıdır” demişdi.

Qrin və Yəhudi Təşkilatının reaksiyası

Lakin respublikaçı konqresmenin Qəzzadakı aclıqla bağlı son şərhləri, hətta İsrailin ən qatı tərəfdarlarından bəziləri üçün də həddi aşmış kimi görünür. İsraili dəstəkləyən təbliğat qrupu olan Amerika Yəhudi Komitəsi (AJC) keçən həftə Faynın şərhlərini sərt şəkildə qınayıb. AJC Faynın postuna cavab olaraq yazıb: “Aclığın qanuni taktika olduğunu nəzərdə tutmaq qəbuledilməzdir. Humanitar yardıma ehtiyacı olan hər kəs onu dərhal və təhlükəsiz şəkildə almalıdır. Liderlərimiz siyasi xal toplamaqdan daha az, öz işlərini görməyə daha çox diqqət yetirməlidirlər.” Öz növbəsində, Qrin Faynın “dəhşətli bəyanatının əslində daha çox anti-semitizmə səbəb olacağını” xəbərdar edib.

24 saat