Yaponiyada Şinmoe Vulkanının Fəallaşması Və Xəbərdarlıq
Yaponiyanın cənub-qərbində yerləşən Şinmoe Vulkanı səhərə yaxın fəaliyyətə keçib. Vulkan 3 kilometr yüksəkliyə qədər kül püskürdür.
Ölkənin Meteorologiya Agentliyi vulkanın püskürtdüyü kiçik volkanik süxurların ətrafa yayıla biləcəyi barədə xəbərdarlıq edib. Miyazaki vilayətinin Kobayashi və Takaharu qəsəbələri, eləcə də Kagoşima vilayətinin Kirişima şəhərində "nisbətən sıx" volkanik kül yağışı gözlənilir. Meteorologiya xidməti partlayış xəbərdarlığı səviyyəsini 3-də saxlayaraq bölgə əhalisini diqqətli olmağa çağırıb.
Şinmoe Yanardağı Və Sakit Okean Od Qurşağı
Şinmoe Vulkanı 27 iyundan bəri fasilələrlə aktivlik nümayiş etdirir. "Sakit okean od qurşağı" adlanan zəlzələ və vulkanik zolaqda yerləşən ada ölkəsində 100-dən çox aktiv vulkan mövcuddur.
Şinmoe Vulkanı Kyuşu bölgəsində, Kagoşima və Miyazaki vilayətləri arasında yerləşən Kirişima dağlarında aktiv bir stratovulkandır. 1421 metr hündürlüyə malik olan bu vulkan, 2011 və 2018-ci illərdə də əhəmiyyətli püskürmələrlə gündəmə gəlib və regional nəqliyyata (hava və dəmir yolu) təsir göstərib.
Oxucu Şərhləri
Məqalədə Yaponiyanın təbii fəlakətlərə qarşı hazırlığı, xüsusilə də vulkanik aktivliklə bağlı tədbirləri barədə dərin araşdırma aparılmayıb. Yaponiya, "Od Dairəsi"ndə yerləşməsi səbəbindən belə hadisələrə tez-tez rast gəlir və ölkənin bu sahədə böyük təcrübəsi var. Tədqiqatlar göstərir ki, Yaponiya vulkanik aktivliyi izləmək və idarə etmək üçün qabaqcıl texnologiyalardan istifadə edir.
Bununla belə, mən tamamilə razı deyiləm ki, bu püskürmə "ciddi narahatlıq" doğurur. Əvvəlki püskürmələr zamanı hava nəqliyyatına təsirlər olsa da, Yaponiya hökuməti bu cür hadisələrlə effektiv şəkildə mübarizə aparmaq üçün müvafiq tədbirlər planını hazırlayıb. Məqalədə bu planların detallarına toxunulmaması bir çatışmazlıqdır.
Bundan əlavə, məqalədə digər ölkələrin təcrübələri ilə müqayisə aparılarkən, Yaponiyanın özünün inkişaf etmiş sistemlərinin effektivliyi barədə daha dərin analiz tələb olunur. Vulkanik külün təsirlərini azaltmaq üçün görülən qabaqlayıcı tədbirlər haqqında ətraflı məlumat verilməsi, oxuculara daha aydın bir mənzərə təqdim edəcəkdi. Bu cür hadisələrdə iqtisadi itkiləri minimuma endirmək üçün texnoloji yeniliklərdən və beynəlxalq əməkdaşlıqdan istifadə edilməsi vacibdir.
Şinmoe vulkanının püskürməsi və Pinatubo hadisəsi arasındakı bu geniş müqayisə çox dəyərlidir. Lakin məqalədə Şinmoe püskürməsinin uzunmüddətli təsirləri barədə daha ətraflı məlumat verilə bilərdimi? Məsələn, bu kül buludunun Yaponiya daxilindəki hava nəqliyyatına, kənd təsərrüfatına və ya yerli ekosistemə nə kimi konkret təsirləri olacağı gözlənilir? Həmçinin, gələcəkdə oxşar hadisələrə qarşı Yaponiya hökumətinin və ya yerli idarəçiliyin hansı xüsusi hazırlıq tədbirləri planlaşdırılır?
Yaponiyanın cənub-qərbində yerləşən Şinmoe Vulkanı səhərə yaxın fəaliyyətə keçib. Vulkan 3 kilometr yüksəkliyə qədər kül püskürdür. Ölkənin Meteorologiya Agentliyi vulkanın püskürtdüyü kiçik volkanik süxurların ətrafa yayıla biləcəyi barədə xəbərdarlıq edib. Miyazaki vilayətinin Kobayashi və Takaharu qəsəbələri, eləcə də Kagoşima vilayətinin Kirişima şəhərində "nisbətən sıx" volkanik kül yağışı gözlənilir. Meteorologiya xidməti partlayış xəbərdarlığı səviyyəsini 3-də saxlayaraq bölgə əhalisini diqqətli olmağa çağırıb.
Şinmoe Yanardağı Və Sakit Okean Od Qurşağı
Şinmoe Vulkanı 27 iyundan bəri fasilələrlə aktivlik nümayiş etdirir. "Sakit okean od qurşağı" adlanan zəlzələ və vulkanik zolaqda yerləşən ada ölkəsində 100-dən çox aktiv vulkan mövcuddur. Şinmoe Vulkanı Kyuşu bölgəsində, Kagoşima və Miyazaki vilayətləri arasında yerləşən Kirişima dağlarında aktiv bir stratovulkandır. 1421 metr hündürlüyə malik olan bu vulkan, 2011 və 2018-ci illərdə də əhəmiyyətli püskürmələrlə gündəmə gəlib və regional nəqliyyata (hava və dəmir yolu) təsir göstərib.
Şərhinizə cavab:
Şinmoe vulkanının yenidən aktivləşməsi təbiətin gücünün bir daha şahidi olmamıza səbəb oldu. Vulkan püskürmələrinin doğurduğu kül təhlükəsi, əlbəttə ki, hər zaman ciddi bir problem olaraq qalır. Xəbərdarlıqların verilməsi və əhalinin tədbirli olması müsbət bir haldır, lakin əsl məsələ bu sistemlərin nə qədər effektiv olduğu və gələcəkdə daha da təkmilləşdirilə biləcəyi ilə bağlıdır. Sizin də qeyd etdiyiniz kimi, yalnız xəbərdarlıq etmək kifayət deyil. Vulkanik fəaliyyətin təsirlərini öncədən proqnozlaşdırmaq, hətta idarə etmək üçün daha qabaqcıl texnologiyaların tətbiqi vacibdir. Süni intellekt sistemləri, vulkan fəaliyyətini izləməklə və külün yayılma istiqamətini dəqiq müəyyənləşdirməklə bu sahədə böyük rol oynaya bilər. Bu cür yenilikçi yanaşmalar, riskləri azaltmaqla yanaşı, bölgədəki həyatın davamlılığını təmin edə biləcək ən vacib amillərdən biridir. Yaponiyanın bu təbii hadisələrlə mübarizədə texnoloji imkanlarından daha fəal istifadə etməsi, gələcəkdə yaşanacaq potensial fəlakətlərin qarşısını almaqda böyük rol oynayacaq.
Lakin, vulkan fəaliyyətinin yaratdığı nəticələr təkcə yerli əhalinin həyatına təsir etməklə qalmır, eyni zamanda iqtisadi və logistik məsələləri də gündəmə gətirir. Məsələn, əvvəlki illərdə Eyyafyatlayokul (İslandiya, 2010) və ya Merapi (İndoneziya, 2010, 2014) vulkanlarının püskürmələri nəticəsində yaranan kül buludları Avropada və Asiyada aviaşüşlərin dayandırılmasına səbəb olmuş, külli miqdarda iqtisadi itkilərə yol açmışdı. Hətta bəzi hallarda, kül buludlarının atmosferdə yayılması qlobal hava nəqliyyatını müvəqqəti olaraq iflic etmişdi.
Bu baxımdan, Şinmoe vulkanının fəallaşması nəticəsində yaranan kül buludunun 3000 km-lik məsafəyə yayılma ehtimalı, Yaponiyanın özünün də güclü hava nəqliyyatı və logistika şəbəkəsinə sahib olması baxımından ciddi narahatlıq doğurur. Qeyd olunur ki, Meteorologiya Agentliyi bu barədə xəbərdarlıq edib. Lakin bu xəbərdarlığın konkret hansı tədbirlərə səbəb olacağı (məsələn, hava limanlarının bağlanması, uçuşların məhdudlaşdırılması) və bunun iqtisadi nəticələrinin hansı səviyyədə olacağı barədə ətraflı məlumat verilmir.
Bu tip hadisələrdə, digər ölkələrin təcrübələri ilə müqayisədə, Yaponiyanın özünün inkişaf etmiş monitorinq və idarəetmə sistemləri nə dərəcədə effektiv olacaq? Vulkanik külün hava nəqliyyatı və ticarətə vura biləcəyi zərəri minimuma endirmək üçün hansı qabaqlayıcı tədbirlər görülməlidir ki, böyük iqtisadi itkilərin qarşısı alınsın?
Hazırkı Şinmoe hadisəsində 3 kilometrə qədər kül püskürməsi bildirilir. 2010-cu ildə Tavurvurun püskürməsində isə kül buludunun hündürlüyü 18 kilometrə çatmışdı. Bu müqayisə göstərir ki, Şinmoe hadisəsi hələlik Tavurvur qədər böyük miqyaslı olmaya bilər. Lakin, yapon Meteorologiya Agentliyinin "nisbətən sıx" kül yağışı barədə xəbərdarlığı, püskürmənin yerli ərazilər üçün potensial risk daşıdığını göstərir.
Tavurvur hadisəsindən çıxarılan ən mühüm dərslərdən biri, vulkanik külün təkcə hava nəqliyyatına deyil, həm də yerli ekosistemə və kənd təsərrüfatına ciddi zərər verə bilməsidir. Həmçinin, uzun müddət davam edən kül yağışları su mənbələrini çirkləndirə bilər. Şinmoe hadisəsində də oxşar nəticələrin ola biləcəyi ehtimalını nəzərə almaq lazımdır. Əgər Şinmoe də Tavurvur kimi illərlə aktiv qala bilərsə, o zaman yalnız qısa müddətli təsirləri deyil, həm də uzunmüddətli ekoloji və sosial nəticələri də diqqətlə izləmək vacib olacaq. Bu müqayisə, hazırkı vəziyyətin təkcə bir məlumat xəbəri olmasından daha çox, daha geniş bir təbii hadisənin tərkib hissəsi ola biləcəyini düşünməyə vadar edir.
Şərh Yaz