Astronomlar Nəhəng Ekzoplanetsiz Cüt Ulduz Sistemində Həyat Axtaracaq

Bir yaxın ikili ulduz sistemi olan Eta Cassiopeiae, nəhəng planetlərdən məhrum olsa da, elm adamları onun hələ də yaşayış üçün əlverişli ekzoplanetlər axtarışı üçün yaxşı bir yer ola biləcəyini düşünürlər.

Eta Cassiopeiae: Yaşayış Axtarışında Yeni Hədəf

Cəmi 19 işıq ili uzaqlıqda yerləşən Eta Cassiopeiae ikili ulduz sistemi, yeni bir araşdırmaya görə, yaşayış üçün əlverişli ekzoplanetlər axtarışında ümidverici bir hədəf ola bilər. Kaliforniya Universiteti, Riverside astronomu Stephen Kane və həmkarları ulduz sisteminin orbital dinamikasını modelləşdirərək, sistemdə nəhəng planetlərin, yaxud əsas ulduzdan 8 astronomik vahiddən (Yer kürəsinin Günəşdən olan məsafəsinin 8 qatı) daha uzaqda yerləşən heç bir planetin olmadığını müəyyən ediblər. Lakin kiçik, Yerəbənzər planetlər əsas ulduzun yaşayış üçün əlverişli zonasında mövcud ola bilər və astronomların onları tapmasını gözləyir.

Boş Planetar Qonşuluq

Yerdən baxdıqda Eta Cassiopeiae gecə səmasında parlaq bir işıq nöqtəsi kimi görünür, lakin əslində bu, hər 472 ildən bir ortaq cazibə mərkəzi ətrafında dövr edən iki ulduzdan ibarət bir sistemdir. Cütün daha böyüyü Günəşimizdən bir qədər daha kütləli bir G tipli ulduzdur, kiçik tərəfdaşı isə Günəşimizin kütləsinin yalnız 57%-ni təşkil edən bir K tipli ulduzdur. Bu yaxınlarda Avropa Kosmik Agentliyinin Gaia missiyası astronomlara iki ulduzun kütləsi və orbitləri haqqında daha dəqiq ölçmələr təqdim etdi. Kane və həmkarları bu məlumatları, həmçinin Keck Rəsədxanasında yüksək ayırdetməli spektrometr vasitəsilə əldə edilən yeni müşahidələri ulduz sisteminin kompüter modellərini yaratmaq üçün istifadə etdilər. Məlum olub ki, ulduz sisteminin xarici hissələri yəqin ki, olduqca boşdur. Astronomlar qrupu iki ulduzdan böyüyü olan Eta Cassiopeiae A ətrafında fərz edilən planetlərin orbitlərini modelləşdirərək, 8 astronomik vahiddən uzaqda orbitdə olan planetlərin Eta Cassiopeiae B tərəfindən çox təsirləndiyini və nəticədə qeyri-sabit orbitlərə düşdüyünü aşkar etdilər. Modelləşdirilən bütün bu xarici dünyalar rogue planetlər kimi yeni həyata başlamaq üçün ulduz sistemindən kənara atıldı və Eta Cassiopeiae sisteminin xarici hissələrini sirli şəkildə boş qoydu.

Mürəkkəb, lakin Qeyri-mümkün deyil

"8 AU daxilində vəziyyət daha mürəkkəbdir" – Kane və həmkarları yazılarında qeyd ediblər. Eta Cassiopeiae B-nin nəhəng kütləsi daha böyük ulduza yaxın ərazidə belə hiss olunur; bəzi modelləşdirilən planetlər, hətta Marsla eyni mövqeyə yaxın başlasalar da, uzun, dar eksantrik orbitlərə yönəldilmişdir. Buna baxmayaraq, daha böyük ulduzun yaşayış üçün əlverişli zonasındakı planetlərin əksəriyyəti stabil orbitlərdə qalırdı (bəzilərinin orbitləri eksantrik olsa da, bu, planetlərin səthində kəskin mövsümi dəyişikliklərə səbəb ola bilərdi). Bu, real Eta Cassiopeiae A-nın yaşayış üçün əlverişli zonasında Yer ölçülü dünyalara sahib ola biləcəyi maraqlı ehtimalını artırır. Kane və həmkarları Avropa Cənub Rəsədxanasının Həddindən artıq Böyük Teleskopu kimi gələcək teleskoplarla baxmağa dəyər olduğunu bildirirlər. Astronomlar hazırda yeni, daha böyük teleskopların potensial olaraq yaşayış üçün əlverişli ekzoplanetlərin birbaşa görüntülərini çəkə biləcəyi ulduz sistemlərini müəyyən etmək və ya istisna etmək üzərində işləyirlər. Kane və həmkarları haqlı olarsa, Eta Cassiopeiae bu sistemlərdən biri ola bilər.

24 saat