Avroviziya: İsrailin kənarlaşdırılması müzakirəsi

İsrailin Eurovision-dan Xaric Edilməsi Təhdidi Gündəmdə

Avropa Yayım Birliyi (EBU) ictimai yayımlayıcıları toplayaraq, İsrailin ötən ilki müsabiqədə iddia edilən müdaxiləsi və Qəzzada davam edən soyqırım müharibəsi səbəbilə Eurovision Mahnı Müsabiqəsindən kənarlaşdırılıb-kənarlaşdırılmayacağını müzakirə edir. Bu, gələn ilin may ayında Vyanada keçiriləcək 70-ci müsabiqə ərəfəsində yaranan mühüm müzakirə mövzusudur.

Qurum üzvləri arasında bölünməyə səbəb olan bu məsələ ilə bağlı iki günlük danışıqlar cümə axşamı başlamışdır. Bir sıra ölkələr, o cümlədən İslandiya, İrlandiya, İspaniya, Sloveniya və Niderland, İsrailin iştirak edəcəyi təqdirdə gələn ilki yarışdan çəkilməklə hədələyirlər. Məsələnin noyabrda səsvermə yolu ilə həll edilməsi planlaşdırılsa da, İsrail və Həmas arasında 10 oktyabr tarixində elan edilən atəşkəs razılaşmasından bir neçə gün sonra bu qərar təxirə salınaraq, bu həftə Cenevrədə keçirilən ümumi iclasa saxlanılmışdır. İsrailin həmin atəşkəsi təxminən 600 dəfə pozduğu bildirilir.

Yeni Qaydalar və Səsvermə Mexanizmləri

Cümə günü başa çatacaq iclasda hökumətlərin seçicilərə təsir etməsinin qarşısını almaq məqsədi daşıyan yeni qaydalar müzakirə olunacaq. Bu, 2025-ci ilin iştirakçısı Yuval Rafaelin peşəkar jüri tərəfindən az dəstək almasına baxmayaraq, ictimaiyyətin dəstəyi sayəsində ikinci yer qazanması iddialarından sonra ortaya çıxıb. Belə ki, bu dəstəyin bir hissəsinin İsrail tərəfdarları tərəfindən təşkil edildiyi ehtimal olunur.

EBU-nun yeni qaydalarına əsasən, yarımfinal mərhələsində genişləndirilmiş peşəkar jüri yenidən tətbiq olunacaq və səslərin təxminən 50 faizini təşkil edəcək. Digər yarısı isə ictimai səsvermə olaraq qalacaq. EBU bildirib ki, əgər üzvlər yeni qaydalar barədə razılığa gələ bilməsələr, İsrailin müsabiqədə iştirakı ilə bağlı səsvermə keçiriləcək.

Ölkələrin Mövqeləri və Beynəlxalq Təzyiqlər

Niderland yayımlayıcısı AVROTROS, İsraili ötən ilki müsabiqədə "sübut olunmuş müdaxilədə" ittiham edib. Eyni zamanda, Qəzza müharibəsi zamanı xarici müxbirlərin əraziyə girişinin qadağan edilməsinin "mətbuat azadlığının ciddi şəkildə pozulması" olduğunu vurğulayıb.

Digər tərəfdən, Eurovisionun əsas dəstəkçilərindən olan Almaniya, İsrailin kənarlaşdırılacağı təqdirdə müsabiqədə iştirak etməyəcəyini bəyan edib. Almaniyanın Mədəniyyət üzrə Dövlət Naziri Wolfram Vaymer "İsrail Eurovision Mahnı Müsabiqəsinə aiddir" deyə fikrini bildirib. İsrailin ictimai yayımlayıcısı "Kan" isə gələn ilki müsabiqəyə hazırlaşdığını və yaxın zamanda iştirakçı seçimi prosesində dəyişiklikləri açıqlayacağını bildirib. "Kan" əlavə edib ki, mümkün diskvalifikasiya ilə bağlı mövqeyini iclasda təqdim edəcək.

Müsabiqənin Tarixi Konteksti

1956-cı ildən bəri keçirilən Eurovision Mahnı Müsabiqəsi Avropa Yayım Birliyinə (EBU) görə, təxminən 160 milyon tamaşaçıya çatır. Müsabiqə tarixində oxşar hadisələr yaşanmışdır. Rusiya 2022-ci ildə Ukraynaya təcavüzündən sonra yarışdan kənarlaşdırılmış, Belarus isə Prezident Aleksandr Lukaşenkonun yenidən seçilməsindən sonra yaranan mübahisəli vəziyyət səbəbilə bir il əvvəl eyni aqibəti yaşamışdı.

24 saat