Azərbaycanda fəaliyyət göstərən Rusiyanın “Sputnik” xəbər agentliyinin Bakı ofisinə polis basqını, eləcə də Rusiyanın Yekaterinburq şəhərində azərbaycanlılara qarşı keçirilən əməliyyatlar iki ölkə arasında gərgin diplomatik və hüquqi mübahisələrə yol açıb. Bu hadisələr həm regional miqyasda, həm də beynəlxalq arenada diqqətlə izlənilir.
“Sputnik” Ofisinə Əməliyyat
Azərbaycan hüquq-mühafizə orqanları Rusiyanın dövlətə məxsus xəbər agentliyi “Sputnik”in Bakıdakı ofisinə xüsusi əməliyyat keçirib. Əməliyyat zamanı agentliyin baş redaktoru və icraçı direktoru da daxil olmaqla yeddi nəfər saxlanılıb.
APA-nın məlumatına görə, saxlanılan şəxslər dələduzluq, qanunsuz sahibkarlıq və cinayət yolu ilə əldə edilmiş mülklərin leqallaşdırılması ittihamları ilə qarşılaşıblar. Xəbər agentliyinin Bakı rəhbərliyindən olan iki şəxs məhkəmə qərarı ilə dörd ay müddətinə həbs edilib.
İki Yeni Həbs
Daxili İşlər Nazirliyi əməliyyat zamanı iki kişinin qandallanaraq polis avtobuslarına mindirildiyini əks etdirən video görüntülər yayımlayıb. Həmçinin, Rusiyanın hökumətə bağlı “Rossiya Seqodnya” media qrupuna aid olan “Ruptly” agentliyi də basqını çəkmək istəyən bir redaktorunun saxlanıldığını bəyan edib. Yerli mətbuatda yayılan son dəqiqə xəbərlərinə görə, bu iki nəfər də sonradan həbs edilib.
“Sputnik”in Azərbaycandakı fəaliyyətləri hələ 2025-ci ilin fevral ayında agentliyin akkreditasiyasının ləğv edilməsi ilə məhdudlaşdırılmışdı. Lakin Daxili İşlər Nazirliyi iddia edir ki, agentlik qanunsuz maliyyə mənbələri hesabına fəaliyyətlərini davam etdirib.
Təyyarə Qəzası ilə Başlayan Proses
İki ölkə arasında yaranan gərginlik bu son hadisələrlə məhdudlaşmır. 2024-cü ilin dekabrında Qazaxıstanda qəzaya uğrayan Azərbaycan sərnişin təyyarəsinin Rusiya hava hücumundan müdafiə sistemi tərəfindən hədəf alındığına dair iddialar münasibətləri zədələmişdi. Euronews-un eksklüziv xəbərinə əsasən, təyyarə Qroznı yaxınlığında elektron müharibə sistemləri səbəbindən idarəetməni itirmişdi.
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev Rusiyanın qəzanı gizlətməyə cəhd etdiyini bildirərək ciddi etirazını ifadə etmişdi. Rusiya Federasiyasının Prezidenti Vladimir Putin isə üzr istəsə də, hadisəyə görə məsuliyyəti açıq şəkildə öz üzərinə götürməmişdi. Bu hadisə İlham Əliyevin Moskvadakı Qələbə Günü tədbirlərinə qatılmamaq qərarına gəlməsi ilə nəticələnib.
İkili Münasibətlər Üçün Ehtimal Olunan İki Ssenari
Rusiya və Azərbaycan arasında yaranan bu son gərginlik regional dinamiklərlə də sıx əlaqəli hesab edilir. Azərbaycanın İsraillə güclü əlaqələri, xüsusən enerji və müdafiə sahəsindəki əməkdaşlığı Rusiyanın müttəfiqi İranı narahat edir. Vladimir Bakişin News.Az üçün yazdığı təhlildə qeyd edilir ki, “Sputnik” əməkdaşlarına qarşı Yekaterinburqda keçirilən əməliyyat Bakıya regional siyasətdə Rusiyanın maraqlarını nəzərə alması üçün bir xəbərdarlıq ola bilər. Lakin analitikin fikrincə, ölkə bu cür təzyiqlərə boyun əymək əvəzinə, dövlət suverenliyini müdafiə etmək yolunu seçib.
Bakişin proqnozlarına görə, Rusiya gərginliyi azaltmaq üçün diplomatik addımlar atıb Yekaterinburq hadisəsini araşdıra bilər. Bununla belə, Moskvanın ölkənin daxili işlərinə dolayı yollarla müdaxilə edərək təzyiqini davam etdirmə ehtimalı da mövcuddur. Təhlildə vurğulanır ki, “Azərbaycanın strateji mövqeyi, zəngin enerji qaynaqları və regional təsir qüvvəsi Rusiya üçün göz ardı edilməyəcək dərəcədə böyük əhəmiyyətə malikdir.”