Hizbullah: Silahsızlanma tələbləri İsrailin marağındadır

Hizbullah lideri Naim Qasım Livan qruplaşmasının silahsızlanmasına dair çağırışların yalnız İsrailə xidmət etdiyini bildirib. Bu açıqlama ABŞ-ın Beyruta bu cür addımlar atması üçün etdiyi təzyiqlər fonunda verilib.

Qasım, çərşənbə günü İsrail tərəfindən hədəfə alınan yüksək rütbəli komandir Fuad Şükrün ölümünün ilk ildönümünə həsr olunmuş televiziya çıxışında deyib: “Silahların təhvil verilməsini tələb edənlər praktiki olaraq onları İsrailə təslim etməyi tələb edirlər... Biz İsrailə təslim olmayacağıq.” Keçən il İsraillə baş vermiş müharibədən sonra Hizbullah zəifləmişdi; qruplaşmanın rəhbərliyinin əksəriyyəti məhv edilmiş, minlərlə döyüşçüsü həlak olmuş və on minlərlə tərəfdarı dağılmış evlərindən didərgin düşmüşdü.

Reuters agentliyinə danışan mənbələr bildiriblər ki, ABŞ Livanı Hizbullahı tərksilah etmək barədə rəsmi kabinet qərarı qəbul etməyə təzyiq edir. ABŞ-ın fikrincə, bu, ötən ilin noyabrında əldə edilmiş atəşkəs razılaşmasına baxmayaraq hələ də davam edən İsrail hərbi əməliyyatlarının dayandırılması üzrə danışıqların bərpası üçün zəruridir. Atəşkəsə əsasən, qruplaşma döyüşçülərini İsrail sərhədindən təxminən 30 kilometr (20 mil) şimalda yerləşən Litani çayının şimalına çəkməli idi, cənubda isə yeganə silahlı tərəflər Livan ordusu və Birləşmiş Millətlər Təşkilatının sülhməramlıları olmalı idi.

Qruplaşma arsenalını tamamilə təhvil verməkdən ictimai şəkildə imtina etsə də, özəl olaraq onu azaltmağı düşündüyünü bildirib. Qasım deyib: "Daxili, qlobal və ya ərəb səviyyəsində silahsızlanma çağırışları İsrail layihəsinə xidmət edir."

O, həmçinin ABŞ-ın qruplaşmanın raketlərini və pilotsuz uçuş aparatlarını "İsraili qorxutduğu üçün" sökülməsini tələb etdiyini, ABŞ-ın xüsusi elçisi Tom Barrakı Livanın öz təhlükəsizliyi üçün deyil, İsrailin maraqları naminə silahsızlanma çağırışları etməkdə günahlandırıb.

"İsrail bizi məğlub edə bilməyəcək və Livanı girov götürə bilməyəcək," – o əlavə edib.

İsrail təcavüzü durmalıdır

İyulun əvvəlində Barrak Beyrutda Livan rəsmiləri ilə silahsızlanma təklifini müzakirə etmək üçün görüşüb. Bu təklifə əsasən, qruplaşma dörd ay ərzində tamamilə tərksilah edilməli, bunun müqabilində İsrail qoşunları cənubi Livandakı bir neçə mövqeyini boşaltmalı və minlərlə Livan vətəndaşını öldürmüş İsrail hava zərbələri dayandırılmalı idi.

Son aylarda qruplaşma həm Livan daxilində, həm də Vaşinqtondan silahlarını tamamilə təhvil vermək üçün təzyiq altındadır.

Qasım çıxışında atəşkəs razılaşmasının "yalnız Litani çayının cənubuna" aid olduğunu bildirib. "Lakin əgər bəziləri silahları razılaşma ilə əlaqələndirirsə, mən onlara deyirəm ki, silahlar daxili Livan məsələsidir və İsrail düşməni ilə heç bir əlaqəsi yoxdur."

Atəşkəs sazişinə əsasən, İsrail bütün qoşunlarını Livandan çıxarmalı idi, lakin o, strateji hesab etdiyi beş ərazidə onları saxlayıb. Qasım davam edən İsrail hücumlarına (Livanın müxtəlif yerlərini hədəf alan) toxunaraq deyib: "Yaxın təhlükə İsrail təcavüzüdür... bu təcavüz dayandırılmalıdır." "Ölkədəki bütün siyasi diskurs təcavüzü dayandırmağa yönəlməli, silahları İsrailə təhvil verməyə yox."

Adının açıqlanmasını istəməyən bir Livan rəsmisi təsdiqləyib ki, "Livan hakimiyyəti hazırda beynəlxalq və regional təzyiqlər altındadır, onlardan kabinet iclasında Hizbullahın silahsızlanmasına rəsmi şəkildə öhdəlik götürmələri tələb olunur."

AFP-yə danışan məlumatlı bir Livan mənbəsi bildirib ki, Livanın İsrailin geri çəkilməsini Hizbullahın silahsızlanmasından əvvəl başa çatdırması tələbi ABŞ tərəfindən rədd edilib.

Livanın Baş Naziri Nəvvaf Səlam gələn həftə "dövlət suverenliyinin bütün ərazilərə yalnız öz qüvvələri tərəfindən yayılması" mövzusunu müzakirə etmək üçün kabinet iclası çağırıb. İsrail və Hizbullah arasında bir illik hərbi əməliyyatlardan sonra vəzifəyə gələn liderlər silah daşıma üzərində dövlət inhisarı vəd ediblər. İclasın, həmçinin "atəşkəs üçün tənzimləmələrə... Barrak səfirin təklifindən irəli gələn ideyaların tətbiqinə" diqqət yetirəcəyi bildirilir.

Qruplaşma İsrailin zərbələrini dayandırmaqda və cənubda qalan mövqelərindən geri çəkilməkdə israr edir, yalnız bundan sonra silahlarının gələcəyini müzakirə edəcəyini bildirir.

24 saat