Azərbaycan Özbəkistan prezidentinin ünvanına təhqir və ya böhtan ittihamı ilə Cinayət Məcəlləsinin 158-ci maddəsinin 3-cü bəndi üzrə axtarışda olan 43 yaşlı
Amonbek Yusupovu Özbəkistana
ekstradisiya edib. Bu barədə məlumat iyulun 25-də Azərbaycan Baş Prokurorluğu tərəfindən yayılıb.
Yusupovun 2025-ci ilin aprelində həbs edildiyi bildirilir. Baş Prokurorluq qeyd edib ki, Özbəkistan vətəndaşının təhvil verilməsi “Mülki, ailə və cinayət işləri üzrə
hüquqi yardım və hüquqi münasibətlər haqqında” Konvensiyaya uyğun həyata keçirilib. Təhvil prosesi Ədliyyə Nazirliyi Penitensiar Xidmətinin xüsusi konvoyunun müşayiəti ilə Özbəkistanın səlahiyyətli orqanına baş tutub.
Cinayət Məcəlləsinin İlgili Maddəsi
Özbəkistan Cinayət Məcəlləsinin 158-ci maddəsinə 2021-ci ilin martında əlavə edilmiş bənd, prezidentə qarşı açıq təhqir və ya böhtana görə cinayət məsuliyyəti müəyyən edir. Bu maddəyə əsasən, belə əməllər üçün üç ilədək islah işləri, azadlığın məhdudlaşdırılması və ya beş ilədək azadlıqdan məhrum etmə cəzası nəzərdə tutulur.
İki Ölkə Arasında Münasibətlərin Konteksti
Bu
ekstradisiya hadisəsi Özbəkistan prezidenti Şavkat Mirziyoyevin iyul ayının əvvəlində Azərbaycana reallaşdırdığı səfər fonunda baş verir. Səfər zamanı onun mətbuat katibi Şerzod Əsədov, 2024-cü ildə müttəfiqlik səviyyəsinə yüksəlmiş Özbəkistan-Azərbaycan münasibətlərinin görünməmiş yüksək səviyyəsini xüsusi vurğulamışdı. "Azadlıq Radiosu"nun özbək xidmətinin qeyd etdiyi kimi, 2024-cü ildən etibarən Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevin keçmiş kürəkəni Emin Ağalarovun Daşkənddə "Sea Breeze Uzbekistan" istirahət mərkəzinin tikintisinə başlaması ilə iki ölkə arasındakı iqtisadi əlaqələr də dərinləşib. Eyni zamanda, Özbəkistan prezidentinin kürəkəni də Bakıda, Əliyevlər ailəsinə məxsus "Crescent Mall" ticarət mərkəzində öz fitnes klubunun ilk xarici filialını açıb.
24 saat
Oxucu Şərhləri
Bütün bunları nəzərə alaraq, Yusupovun ekstradisiyası haqqında verilən məlumatlar tam açıqlanmayıb və dərin bir araşdırmaya ehtiyac duyur. Əgər Azərbaycan hökuməti beynəlxalq standartlara əsasən hərəkət etmişsə və Yusupovun hüquqları tam təmin olunmuşdursa, bu hadisə ikitərəfli münasibətlərə müsbət təsir göstərə bilər. Lakin əgər əksinədirsə, Azərbaycanın beynəlxalq hüquq normalarını pozduğu və insan haqlarını gözardı etdiyi səsləndirilə bilər. Bəs, Yusupovun işi beynəlxalq səviyyədə necə araşdırılmalı və hüquqi-siyasi nəticələri nələr ola bilər?
Konstruktiv bir həll yolu olaraq, Azərbaycan və Özbəkistan hökumətləri müstəqil və qərəzsiz bir beynəlxalq təşkilatın (məsələn, BMT-nin İnsan Hüquqları üzrə Ali Komissarlığı) iştirakı ilə Yusupovun işi üzrə araşdırma aparmağı və onun hüquqlarının təmin olunmasını təmin etməyi nəzərdən keçirə bilərlər. Bu, həm Azərbaycanın, həm də Özbəkistanın beynəlxalq hüquq normalarına riayət etdiyini nümayiş etdirər və Yusupovun ədalətli bir prosesdən keçməsini təmin edər. Eyni zamanda, beynəlxalq standartlara cavab verən bir qanunvericilik bazasının yaradılması və iki ölkə arasında daha güclü hüquqi əməkdaşlıq mexanizmlərinin qurulması ekstradisiya prosesinin şəffaflığını və ədalətliliyini artırmaq üçün vacibdir.
Şərh Yaz