Çin 15-ci Plan sonuna qədər inteqrasiya olunmuş infrastruktur quracaq

Çin Təbii Sərvətlər Nazirliyi tərəfindən verilən məlumata görə, ölkə 15-ci Beşillik Plan (2026-2030) dövrünün sonuna qədər yeni "hava-kosmos-quru-dəniz şəbəkəsi" infrastruktur sistemi qurmağı və Çinin özünəməxsus rəqəmsal Yer modelini inkişaf etdirməyi hədəfləyir. Bu təşəbbüsün geologiya, mineral ehtiyatlar, okeanlar, meşə və otlaq sahələri, eləcə də coğrafi informasiya kimi sahələrdə yeni keyfiyyətli məhsuldar qüvvələrin sürətli inkişafına təkan verəcəyi gözlənilir.

Kosmik Texnologiyalar və Təbii Ehtiyatlar

Çinin müstəqil olaraq inkişaf etdirdiyi "Ludi Tance-1" peyki Milli Mülki Kosmik İnfrastrukturun Orta və Uzunmüddətli İnkişaf Planının əsas tərkib hissəsidir. Nazirliyin Milli Peyk Uzaqdan Zondlama Tətbiqi Mərkəzinin tədqiqatçısı Tan Sinminqin "Beijing News"a verdiyi məlumata görə, doqquz illik araşdırma və inkişaf işlərindən sonra bu layihə Çinin L-band radar interferometriya texnologiyasında mühüm irəliləyişə nail olub. Nəticədə, peyk "istifadəyə yararlı" və onun məlumat məhsulları "yüksək effektiv" səviyyəyə çatıb.

Daha əvvəl Çin deformasiya monitorinqində istifadə olunan InSAR məlumatları üçün xarici peyklərdən asılı idi. "Ludi Tance-1"in istifadəyə verilməsindən sonra isə ölkə miqyasında aylıq tam əhatəli məlumat əldə etmək mümkün olub. Hazırda 500 mindən çox məlumat paylanaraq ölkə daxilində geniş tətbiq olunur və geoloji fəlakət risklərinin müntəzəm müəyyən edilməsinə dəstək verir.

Çin Mühəndislik Akademiyasının akademiki və Çin Geoloji Elmlər Akademiyasının direktor müavini Tan Cuksinq qeyd edib ki, 14-cü Beşillik Plan (2020-2025) dövründən bəri mis yataqları nəzəriyyələri və kəşfiyyat texnologiyalarındakı irəliləyişlər Çinin cənub-qərbindəki

Xizang Muxtar Bölgəsi

ndə böyük kəşflərə səbəb olub. Bu kəşflər Çinin mis kəşfiyyatı və inkişafı mənzərəsini yenidən formalaşdıraraq təchizat təhlükəsizliyini əhəmiyyətli dərəcədə gücləndirib.

Çinin BGRIMM Texnologiya Qrupunun baş menecer müavini Van Haybey qallium, germanium və indium kimi nadir və səpələnmiş metalların çıxarılması və istifadəsindəki yeniliklər barədə məlumat verib. Şirkət kömür, alüminium, mis, qurğuşun və sink filizlərindən aşağı keyfiyyətli nadir metalların səmərəli çıxarılmasında texniki çətinlikləri aradan qaldırıb. Kömürdən germaniumun ümumi çıxarılma dərəcəsi 55 faizdən 80 faizdən yuxarı, qurğuşun-sink əritməsi zamanı qallium, germanium və indiumun çıxarılma dərəcəsi isə təxminən 10 faiz artıb. Həmçinin, yüksək təmizliyə malik nadir metal məhsulların hazırlanmasında və əlaqəli əsas avadanlıqlarda mühüm nailiyyətlər əldə edilib.

Dəniz Tədqiqatlarında və Mühəndisliyində Çin Zirvəsi

Tsinhua Universitetinin İnşaat Mühəndisliyi Fakültəsinin Dəniz Mühəndisliyi İnstitutunun direktor müavini Van Façenq sualtı boru kəmərlərinin dizaynı, istehsalı və quraşdırılmasında əsas texnologiyalar və tətbiqlər haqqında danışıb. O qeyd edib ki, bu yeniliklər Şərqi Çin dənizi daxil olmaqla 15 böyük yerli və beynəlxalq mühəndislik layihəsində uğurla tətbiq olunub.

Çin Elmlər Akademiyasının Dərin Dəniz Tədqiqatları İnstitutunun direktor müavini Cian Ley bildirib ki, bu ilin iyul-oktyabr aylarında "Deep Sea No.1" tədqiqat gəmisi "Jiaolong" sualtı aparatı ilə birlikdə Çinin

Arktika

da ilk insanlı enişini "Xuelong 2" buzqıran gəmisinin dəstəyi ilə tamamlayıb. "Jiaolong" komandası 12 dəfə dalış edərək "Fendouzhe" sualtı aparatı ilə sualtı birgə əməliyyatlar həyata keçirib ki, bu da Çinin ikili sualtı aparatla kooperativ sualtı missiya modelinin təməlini qoyub. "Fendouzhe"nin sıx dəniz buzlarının altında təkrar dalışları Çini Arktika şəraitində müntəzəm insanlı dərin dəniz tədqiqatları həyata keçirən ilk ölkə edib. Avqustun 18-i, 2024-cü ildə Çinin insanlı dərin dəniz sualtı aparatı "Jiaolong" Qərbi Sakit Okeanda özünün 300-cü dalışını tamamlayıb.

Gələcək Planlar və İnnovasiya Hədəfləri

Nazirliyin Elm və Texnologiyanın İnkişafı Departamentinin direktor müavini He Kaytao deyib ki, 15-ci Beşillik Plan dövründə nazirlik orijinal innovasiya və əsas nailiyyətlərə nail olmaq üçün səylərini gücləndirəcək, milli əsas elm və texnologiya layihələrini strateji şəkildə yerləşdirəcək, Milli Təbiət Elmləri Fondunun geologiya və meşə-otlaq sahələrindəki proqramlarını davam etdirəcək və yeni "Okean və Quru" birgə fondunun yaradılmasını təşviq edəcək. Bu səylər təşkilatlanmış əsas tədqiqatları gücləndirməyi və əlamətdar elmi nailiyyətlərin istehsalını, çevrilməsini və tətbiqini sürətləndirməyi hədəfləyir.

24 saat