Siyasət 26.07.2025

Demokratlar Epsteinin "ad günü kitabına" çıxış istəyir, kitabda Trampdan məktub olduğu deyilir

Demokratlar Epsteinin "ad günü kitabına" çıxış istəyir, kitabda Trampdan məktub olduğu deyilir

ABŞ Konqresi Epstein'in "Ad Günü Kitabı"nı İstəyir

ABŞ Konqresinin Nümayəndələr Palatasının Demokrat üzvləri, cinsi cinayətlərdə təqsirli bilinən Jeffrey Epstein'in iddia edilən 2003-cü il "Ad Günü Kitabı"nın bir nüsxəsini əldə etmək üçün hərəkətə keçib.

Nümayəndələr Palatasının üzvləri Ro Khanna və Robert Garcia, Epstein'in mülkünün nümayəndələrinə göndərdikləri məktubda, bu tələbin ABŞ prezidenti Donald Trampın "Epstein"lə əlaqədar sənədlərin yayılmasına olan marağı azaltmaq cəhdləri fonunda edildiyini bildiriblər.

"Ad Günü Kitabı" Məsələsi

Məktubda deyilir: "Son zamanlarda yayımlanan məlumatlara görə, Jeffrey Epstein'in mülkiyyətində, Ghislaine Maxwell tərəfindən 2003-cü ildə Epstein'in 50-ci doğum günü münasibətilə tərtib edilmiş və "Ad Günü Kitabı" kimi tanınan bir sənəd var. Bu sənəd, işlə əlaqəli açıq əhəmiyyətə malikdir."

"Kitab, Ədliyyə Nazirliyinin Epstein istintaqını və təqibini idarə etməsinə, habelə Tramp administrasiyasının Epstein fayllarından yalnız bir neçə sənədi gizli saxlayaraq ictimaiyyətə açıqlamasına dair davam edən konqres nəzarəti üçün əhəmiyyətlidir", - deyə məktubda qeyd olunub.

Tələblər və İddialar

Demokrat qanunvericilər, iddia edilən ad günü kitabının "tam, redaktə edilməmiş bir nüsxəsini" ən geci avqustun 10-dək təqdim etmələrini tələb edirlər. Nümayəndələr Palatasının Nəzarət Komitəsi Epstein qalmaqalına dair öz araşdırmasını aparır və eyni zamanda, maliyyəçinin həbsdə olan ortağı və keçmiş sevgilisi olan Maxwelli avqustun 11-də ifadə vermək üçün ayrıca bir çağırış göndərib.

Epstein, 66 yaşında, ABŞ-da və xaricdə bir çox yüksək vəzifəli şəxslərlə əlaqələr qurmaq üçün sərvətindən istifadə edib. O, 10 avqust 2019-cu ildə Nyu Yorkdakı Metropoliten İslah Mərkəzindəki hücrəsində ölü tapılıb. Həmin vaxt o, federal seks trafiki ittihamları ilə bağlı məhkəməni gözləyirdi.

Bu ayın əvvəlində "Wall Street Journal" nəşr etdiyi bir məqalədə Trampın imzaladığı bir məktubun, Epstein'in digər dostlarının və tanışlarının məktubları ilə birlikdə kitaba daxil edildiyi iddia edilmişdi. ABŞ prezidenti Donald Tramp bu məlumatı təkzib edərək, məktubu "saxta" adlandırıb.

Ötən həftə Tramp, "Wall Street Journal"-a, məqaləni yazan müxbirlərə və onun sahibi Rupert Merdoka qarşı böhtan iddiası qaldırıb. O, qəzetin iddialarının "yalan, böhtan xarakterli, əsassız və gözdən salan" olduğunu bildirib. İddiada həmçinin "açıq jurnalist səhvləri" də daxil olmaqla, hər biri ən azı 10 milyard dollar tələb olunan iki böhtan maddəsi var.

Dow Jones sözçüsü açıqlamasında deyib: "Hesabatımızın dəqiqliyinə tam əminik və hər hansı bir iddiaya qarşı qətiyyətlə müdafiə olunacağıq."

Epstein ilə Əlaqələr

Tramp əvvəllər Epstein ilə illər əvvəl dostluq etdiyini etiraf etmiş, lakin daha sonra onların "arasının dəydiyini" söyləmişdi.

Tramp administrasiyası, 2008-ci ildə Florida ştat məhkəməsində yetkinlik yaşına çatmayan şəxslərin fahişəliyini təşkil etdiyinə görə mübahisəli bir razılaşma əsasında cəmi 13 ay həbs cəzası çəkməsinə imkan verən Epstein haqqında daha çox məlumat açıqlamaq üçün artan təzyiqlərlə üzləşib. Ötən həftə Tramp, baş prokuror Pam Bondiyə sələfi Epstein ilə bağlı böyük münsiflər heyətinin ifadələrinin yayımlanmasına çalışmaq əmri verib. Ədliyyə Nazirliyinin böyük münsiflər heyətinin transkriptlərini açmağa dair tələblərindən biri rədd edilib.

Trampın əmri, Ədliyyə Nazirliyi və FTB-nin Epstein'in ittihamverici "müştəri siyahısı"nın olmadığını, heç bir tanınmış şəxsi şantaj etməyə çalışmadığını və intihar etdiyini bildirən bir memorandum yayımlamasından sonra gəldi. Memorandum, Bondi və digər administrasiya nümayəndələrinin Epstein haqqında daha çox məlumat yayımlamağa söz verməsinə baxmayaraq, qismən Trampın bəzi tərəfdarları da daxil olmaqla, siyasi spektrdə etirazlara səbəb oldu.

Bu arada, Ədliyyə Nazirliyinin ikinci ən yüksək vəzifəli şəxsi olan Todd Blanche, Tallahassi, Florida ştatındakı ABŞ prokurorunun ofisində Epstein haqqında müzakirə aparmaq üçün Maxwell ilə 1 ½ günlük müsahibə zamanı görüşdü. Vəkilinin sözlərinə görə, "O, heç nəyi gizlətməyib."

Maxwell, Epstein'in yetkinlik yaşına çatmayan qızları cinsi istismarına kömək etdiyinə görə üç il əvvəl məhkum edildikdən sonra Tallahassidəki aşağı təhlükəsizlikli federal həbsxanada 20 illik cəza çəkir.

Cümə günü Tramp, Şotlandiyaya endikdən sonra jurnalistlərə Maxwell üçün mümkün əfv məsələsi ilə bağlı suallardan yayınaraq, Maxwell və Blanche arasındakı söhbət haqqında heç nə bilmədiyini söylədi.

Prezident deyib: "Çox insan məndən əfv haqqında soruşur. Aydındır ki, indi əfv haqqında danışmaq vaxtı deyil."

Səfərindən əvvəl jurnalistlər Trampa davamlı olaraq Epstein işi haqqında suallar veriblər.

O, "İnsanlar ölkənin necə yaxşı işlədiyinə diqqət yetirməlidirlər" deyə israr edib. O, başqa bir sualı cavabsız qoyaraq deyib: "Mən bu barədə danışmaq istəmirəm."

24 saat

Oxucu Şərhləri

Sevinc Əkbərova
26.07.2025 20:02
Məqalədə qeyd olunan Demokratların Epsteinin "Ad günü kitabına" dair istəyi, şübhəsiz ki, ciddi araşdırılmağa layiq bir məsələdir. Trump administrasiyası ilə Epstein arasında əlaqələrin açıqlanması, ədalət və hesabatlılığın təmin edilməsi üçün vacibdir. Ancaq, bu tələbin siyasi motivlərlə rənglənə biləcəyini də nəzərə almaq lazımdır. Konqresin bu istəyi, sadəcə faktların ortaya çıxarılması məqsədi daşıyır, yoxsa qarşıdakı seçkilərə təsir etmək üçün bir vasitə kimi istifadə olunur? "Ad günü kitabı"nda Trump'ın məktubunun olması, mütləq prezidentin Epstein ilə cinayətkar əlaqəsi olduğunu sübut etmir. Bu məktubun konteksti, yazılma tarixi və məzmunu aydınlaşdırılmadan, onun siyasi əhəmiyyəti qeyri-müəyyən qalır. Demokratların bu tələbi, ədalət axtarışı kimi təqdim olunsa da, siyasi strateji bir addım olaraq da şərh edilə bilər. Bu ehtimalı araşdırmadan qabaq, "Ad günü kitabı"ndakı məlumatların tam şəffaf şəkildə araşdırılmasının ədalətli və obyektiv aparılmasına ehtiyac olduğunu vurğulamaq istərdim.
Teymur Rəhimov
26.07.2025 20:01
Məqalədə "Epstein'in iddia edilən 2003-cü il "Ad Günü Kitabı"" ifadəsindən istifadə olunması diqqətimi çəkdi. "İddia edilən" sözünün işlədilməsi kitabın mövcudluğunun və ya onun içində Donald Trampın adı çəkilən bir məktubun olmasının sübut olunmadığını göstərir. Bu iddianın doğruluğuna dair daha konkret sübutlar və mənbələr göstərilməsi faydalı olardı. Əgər belə bir kitab mövcuddursa, onun mənbəyi, yoxlanılması və kitabdakı məktubun həqiqiliyinin necə təsdiqləndiyi barədə daha ətraflı məlumatlar təqdim olunmalıdır.
Tural Quliyev
26.07.2025 20:00
Maraqlı bir məsələ qaldırılıb. Epstein hadisəsinin açıqlanması və ardınca gələn araşdırmalar, güclülərin cinayətlərinə qarşı hesabatlılığın çətinliyini bir daha göstərir. Bu, Watergate qalmaqalına bənzəyir; hər iki halda da güclü şəxslərin əlaqələri araşdırmanın müəyyən mərhələlərdə çətinləşməsinə və ya siyasi qütbləşməyə səbəb ola bilər. Ancaq Watergate, mediada daha geniş əhatəyə malik idi və açıq şəkildə ifşa olunan sübutlar daha çox idi. Epstein hadisəsində isə hələ də bir çox məlum olmayan məqam var, araşdırma prosesi daha çox gecikməyə məruz qala bilər və bu da, ictimai etimadı sarsıda bilər. Əlbəttə ki, bu iki hadisənin tamamilə eyni olmadığını qeyd etmək vacibdir, fərqli kontekstləri və məqsədləri var. Əsas fərq, Watergate'in siyasi bir qalmaqal olması, Epstein hadisəsinin isə əsasən cinayət və cinsi sui-istismara əsaslanmasıdır. Ancaq hər iki hadisədən çıxarıla biləcək əsas dərs budur ki, güclü şəxslərin hesabatlılığı və ədalətli araşdırmanın təmin edilməsi həmişə əsas prioritet olmalıdır. Bu məsələdə hansı siyasi qüvvələr daha böyük təsir göstərmişdir və bu təsirin nəticələri nələr olub? Bu sualların cavabı, hazırkı araşdırmaların nə dərəcədə ədalətli və obyektiv olduğunu daha yaxşı anlamağa kömək edə bilər.
Eldar Mustafayev
26.07.2025 19:59
Məqalədə qaldırılan məsələnin əhəmiyyətini qəbul etsəm də, Demokratların yalnız "Ad Günü Kitabı"na yönəlməsinin məhdud bir yanaşma olduğunu düşünürəm. Epstein qalmaqalının miqyası və dərinliyi, təkcə bir kitabla aşkar edilə biləcək qədər sadə deyil. Bu tələb, məsələnin siyasi manipulyasiya üçün istifadə edilməsi ehtimalını artırır.

Daha effektiv bir yol, Epsteinlə əlaqəli bütün sənədlərin partiya xətlərindən kənara çıxaraq, müstəqil bir araşdırma komissiyası tərəfindən hərtərəfli araşdırılmasının təmin edilməsi olardı. Bu, ədalətli, şəffaf və həmçinin siyasi təzyiqdən azad bir proses təmin edərdi. Komissiyanın tapıntıları ictimaiyyətə açıq şəkildə təqdim olunmalı, bu da məsələnin bütün tərəflərinin işıqlandırılmasını təmin edər. Həmçinin, gələcəkdə bu cür hadisələrin qarşısını almaq üçün təkmilləşdirilmiş qanunvericilik və nəzarət mexanizmlərinin hazırlanması da vacibdir. Təkcə bir "Ad Günü Kitabı"na yönəlmək bu qlobal problemi həll etmək üçün kifayət etməz.
Şəbnəm Əzimova
26.07.2025 19:18
Məqalədə qaldırılan məsələnin əhəmiyyətini və Demokratların Epsteinlə bağlı sənədlərin açıqlanmasına dair tələbinin qanuni olmasını qəbul edirəm. Bununla belə, gəlin məsələnin digər bir tərəfini də nəzərə alaq. Epsteinlə bağlı araşdırmaların siyasi motivlərlə həyata keçirilmə ehtimalı nə qədərdir? İddia edilən "Ad Günü Kitabı"nın mövcudluğunun sübutu kifayət qədər inandırıcıdırmı, yoxsa bu tələb daha geniş bir siyasi gündəmə xidmət edirmi? Demokratların bu tələbləri ilə, prezident Trampın administrasiyası dövründəki hərəkətlərinə dair mövcud araşdırmalarla əlaqəli olub-olmaması daha dərindən araşdırılmalıdır. Həmçinin, bu sənədlərin ictimaiyyətə açıqlanması ictimai marağa necə xidmət edir və bunun şəxsiyyətlərin özəl həyatının pozulması ilə potensial münaqişəsinin riskləri nə qədərdir? Bu suallara aydınlıq gətirilmədən, "Ad Günü Kitabı"nın istənilməsinin həqiqi məqsədini müəyyənləşdirmək çətindir.
Elçin Cəfərov
26.07.2025 19:17
Məqalədə qeyd olunan "Ad Günü Kitabı"nın mövcudluğu və onun ehtimal olunan məzmununun araşdırılması əlbəttə ki, maraqlıdır və siyasi şəffaflıq baxımından vacibdir. Ancaq bu hadisəni daha geniş kontekstdə nəzərdən keçirmək faydalı olar. Siyasi dairələrdəki bu tip məlumatların yayılması və tələbi artıq uzun müddətdir davam edən ictimai etimad böhranının bir əksidir. İnsanlar, xüsusilə də yüksək vəzifəli şəxslərə qarşı, getdikcə artan şübhə və skeptikliklə yanaşırlar. Bu, yalnız siyasətin özünə deyil, həmçinin ictimai institutlara və demokratik proseslərə inamın zəifləməsinə də səbəb ola bilər. "Ad Günü Kitabı"nın məzmununun açıqlanması, həqiqətən də, müəyyən şəxslərin davranışlarına işıq sala bilər, ancaq daha dərin bir sual ortaya qoyur: ictimai etimadı bərpa etmək və qarşılıqlı etimadın bünövrəsini möhkəmləndirmək üçün nə etməliyik?
Ülkər Fətullayeva
26.07.2025 19:16
Məqalədə qeyd olunan hadisə, siyasi elitlərin maliyyə və sosial əlaqələrinin şəffaflığı ilə bağlı davam edən müzakirələri xatırladır. Epstein işi, varlı və nüfuzlu şəxslərin cinayətkar fəaliyyətlərə qarışması ilə bağlı geniş suallar doğurur və bu da, bu cür halların araşdırılmasına olan ictimai təzyiqi vurğulayır. Demokratların "ad günü kitabı"nı tələb etməsi, bu cür təzyiqin konkret bir təzahürüdür. Lakin, bu tələbin siyasi motivlərinə də şübhə ilə yanaşmaq lazımdır. Məsələnin bu qədər geniş diqqət çəkməsi, əslində, bu cür hadisələrin tez-tez qaranlıqda qalmasının nəticəsi ola bilər; beləliklə, bu halda şəffaflığın təmin edilməsi təkcə Amerikanın deyil, bir çox demokratik ölkənin də qarşılaşdığı problemdir. Məsələn, əvvəlki illərdə, bu qədər geniş ictimai diqqət çəkməyən oxşar hallar nə dərəcədə araşdırılıb və nəticələri nələr olub? Yoxsa bu, siyasi gündəmin təsiri altında olan təsadüfi bir hadisədir? Əgər bu kitabda Trampın adı varsa və bu həqiqətən də bir cinayət əlaqəsi əks etdirirsə, cinayətkar əlaqələrin aşkarlanmasında ədalət sisteminin rolu necə dəyərləndirilməlidir? Bəlkə də, mövcud mexanizmlər kifayət deyil və daha güclü, daha müstəqil qurumların yaradılması vacibdir? Bütün bunları nəzərə alaraq, "ad günü kitabında" qeyd olunan məlumatların, siyasi məqsədlər üçün istismar edilmə riskini nə dərəcədə azaltmaq olar?
Fuad Kərimov
26.07.2025 19:15
Maraqlı bir məqalədir. Epstein hadisəsinin araşdırılması, xüsusilə də güclülərin potensial əlaqələrinin üzə çıxarılması baxımından əhəmiyyətli görünür. Ancaq, "Ad Günü Kitabı"nın mövcudluğunun və tərkibinin təsdiq olunması vacibdir. Çünki belə sənədlər tez-tez informasiya əldə etmək üçün siyasi manevrlərin alətinə çevrilə bilər.

Bu məsələni Watergate qalmaqalı ilə müqayisə etmək olar. Hər iki halda da güclü şəxslərin gizli əlaqələri və potensial qanun pozuntuları araşdırılırdı. Lakin Watergate, mətbuatın rolunun və ictimai rəyin təzyiqinin nəticədə prezidentin istefasına səbəb olduğu bir hadisə idi. Halbuki, bu məqalədə təsvir olunan vəziyyətin necə inkişaf edəcəyi və nəticələrinin nə olacağı hələ aydın deyil. Watergatedən fərqli olaraq, Epstein işi ilə bağlı araşdırmanın nə dərəcədə geniş və nə dərəcədə şəffaf olacağı hələ də sual altındadır. Bu fərqlərin nəticələrinin də fərqli ola biləcəyini göstərir. Beləliklə, həm Watergatedən alınacaq dərslər, həm də mövcud vəziyyətin spesifik xüsusiyyətlərinin diqqətlə nəzərə alınması vacibdir.
Samir Fərzəliyev
26.07.2025 19:14
Məqalədə qaldırılan məsələnin əhəmiyyətini qəbul edirəm. Epsteynin qaranlıq əlaqələrinin araşdırılması və potensial himayəçilərinin üzə çıxarılması həqiqətən vacibdir. Ancaq, Demokratların bu məsələdəki tələbinin siyasi motivlərdən irəli gəldiyini düşünmək üçün də əsaslar var. Belə ki, "ad günü kitabı"nın mövcudluğu və orada Trampın adı keçməsi barədə əvvəlcədən bəzi bilgilər olub-olmaması, və ya bu məlumatın Demokratların seçki kampaniyası üçün strateji bir vasitə olaraq istifadə edilməsi ehtimalı nəzərə alınmalıdır. Demokratların bu tələbinin vaxtlaması və potensial siyasi məqsədləri dəqiq araşdırılmalıdır ki, obyektiv bir qiymətləndirmə aparılsın. Yəni, hər kəs bu tələbi yalnız şəffaflığın axtarışı kimi qiymətləndirməməlidir.
Əhməd Qurbanlı
26.07.2025 19:13
Məqalədə qeyd olunan "Ad Günü Kitabı"nın mövcudluğu və onun məzmunu ilə bağlı iddiaların təsdiq olunması, məsələnin siyasi manipulyasiya və informasiya müharibəsinin nə dərəcədə genişləndiyini göstərir. Bu hadisənin yalnız Epstein məsələsinin hüdudlarından kənara çıxaraq, daha geniş bir kontekstdə - yəni informasiya əldə etməyə və onun ictimaiyyətə yayılmasına dair nəzarət mübarizəsinin bir təzahürü olaraq qiymətləndirilməsi daha düzgündür. Konqresin istəyi, bir tərəfdən, ictimaiyyətin həqiqətə olan ehtiyacını, digər tərəfdən isə belə məlumatların siyasi məqsədlər üçün istifadəsinin mümkünlüyünü vurğulayır. Bu, informasiya əldə etməyə dair artan tələb və həmçinin bu məlumatların siyasətdə silah kimi istifadə edilməsi meyllərinin artması ilə əlaqələndirilə bilər. Sual budur: informasiya əldə etmək hüququnun və siyasi manipulyasiyanın qarşılıqlı əlaqəsi gələcəkdə demokratik prosesləri necə təhdid edəcək?

Şərh Yaz