Dünya 25.06.2025

Ərdoğan-Tramp görüşü: ABŞ-Türkiyə əlaqələri dünya mətbuatının təhlilində

Ərdoğan-Tramp görüşü: ABŞ-Türkiyə əlaqələri dünya mətbuatının təhlilində
ABŞ prezidenti Donald Tramp və Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan Haaqada təşkil olunan NATO sammiti çərçivəsində, İsrail-İran gərginliyinin 12 günlük kövrək atəşkəslə nəticələndiyi bir dövrdə bir araya gəliblər. Bu, Prezident Trampın ikinci səlahiyyət dövründə iki liderin ilk üzbəüz görüşü olub. Sammitin ailə fotosu zamanı da liderlər arasında səmimi ünsiyyət müşahidə edilib.

Erdoğan-Tramp Görüşünün Detalları

Yunanıstanın "Sigma Live" nəşri qeyd edib ki, hər iki lider NATO-nun aparıcı müttəfiqləri olaraq, Alyansın çəkindiriciliyini gücləndirmək üçün atılmalı olan addımların vacibliyini vurğulayıblar. Məlumatda görüşün təxminən 45 dəqiqə davam etdiyi və bunun Donald Trampın yanvarda ikinci prezidentlik dövrünə başlamasından bəri iki lider arasında baş tutan ilk üzbəüz görüş olduğu bildirilib.

Türkiyə-ABŞ Əlaqələrində Yeni Səhifə

Kanadanın maliyyə xəbərləri platforması "Financial Post", "NATO Sammitində Ərdoğan ABŞ prezidenti Donald Trampla görüşdü: Türkiyə-ABŞ əlaqələrində yeni səhifə" başlığını istifadə edərək, görüşün məqsədinin iki ölkə arasındakı gərgin münasibətlərdə yeni bir səhifə açmaq olduğunu vurğulayıb. "Financial Post"un vurğuladığına görə, NATO-nun ikinci ən böyük ordusuna malik olan Türkiyənin Prezidenti Ərdoğan, alyansın çəkindiriciliyini artırmaq üçün atıla biləcək addımları da Trampla müzakirə edib. Ankara həmçinin ABŞ istehsalı döyüş təyyarələrində istifadə olunan GE Aerospace-in F110 və F404 mühərriklərini təmin etmək və yığmaq üçün icazə almağa çalışır. Bu mühərriklər Türkiyənin yerli "KAAN" döyüş təyyarəsində və "Hürjet" təlim təyyarəsində də istifadə ediləcək. Xəbərin "Bloomberg"ə istinadən verilən hissəsində Türkiyənin ümumilikdə 40 ədəd F-35 və 40 ədəd F-16 almaq istəyi olduğu iddia edilib.

Regional Məsələlər və Müdafiə Sənayesində Əməkdaşlıq

Ərəb mətbuatının aparıcı platformalarından "Gulf News" bildirib ki, Prezident Ərdoğan ABŞ prezidenti Donald Trampla görüşündə İran və İsrail arasındakı atəşkəsdən məmnunluğunu ifadə edərək, davamlı atəşkəs arzulayıb. Türkiyə Prezidenti həmçinin Rusiya-Ukrayna müharibəsinin dayandırılması üçün "sıx dialoq" çağırışı edib.

"Arab News" yazır ki, Prezident Ərdoğan Qəzzadakı müharibənin və Rusiya-Ukrayna münaqişəsinin sona çatdırılması üçün Ankara və Vaşinqton arasında sıx əməkdaşlığın zəruriliyini vurğulayıb. O, həmçinin ABŞ ilə müdafiə sənayesi sahəsində əməkdaşlığı artırmağa çağırıb və bunun iki ölkə arasındakı ticarət dövriyyəsini əhəmiyyətli dərəcədə yüksəldə biləcəyini bildirib. Vurğulanıb ki, müdafiə sənayesində əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsi 100 milyard dollarlıq ticarət həcmi hədəfinə çatmağı asanlaşdıracaq.

Hindistanın "India Today" nəşri bildirib ki, Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan NATO sammiti çərçivəsində ABŞ prezidenti Donald Trampla keçirdiyi görüşdə İran və İsrail arasındakı atəşkəsi müsbət qarşılayaraq, Ukraynadakı müharibə və Qəzzadakı humanitar böhranla bağlı ABŞ ilə daha güclü əməkdaşlığa çağırıb. Nəşr əlavə edib ki, Ərdoğan həmçinin müdafiə sənayesi sahəsində daha dərin əməkdaşlığın böyük iqtisadi imkanlar yarada biləcəyini qeyd edib. Bu görüş, Türkiyənin qlobal böhranlarda diplomatik rolunu gücləndirmək və ABŞ ilə strateji əlaqələrini dərinləşdirmək arzusunu da əks etdirir.

24 saat

Oxucu Şərhləri

Emin Babayev
22.07.2025 09:32
Məqalədə "səmimi ünsiyyət" anlayışının qeyri-dəqiqliyi və tarixi kontekstin kifayət qədər işlənməməsi analizin səthi qalmasına səbəb olub. Müəllif, həm 1970-ci illərlə bugünün geosiyasi kontekstini müqayisə etməyi, həm də hər iki ölkənin daxili siyasi dinamikasını, xüsusən ictimai rəyi və siyasi liderlərin ambisiyalarını nəzərə almağı təklif edir. Bu əlavələr məqalənin dərinliyini artırar və daha dolğun bir təhlil təqdim edərdi. Xüsusilə, Türkiyədəki seçkilər və ABŞ-dakı siyasi qütbləşmənin gələcək təsirləri təhlil edilməlidir.
Aygün Zeynallı
20.07.2025 21:51
Tamamilə düzgün qeyd edirsiniz. Məqalənin "səmimi ünsiyyət" kimi qeyri-dəqiq bir anlayışa söykənməsi, analizin səthi qalmasına səbəb olub. Bununla yanaşı, müqayisə olunan 1970-ci illərin geosiyasi konteksti ilə bugünün fərqini vurğulamaqla yanaşı, əsas oyunçuların daxili siyasi dinamikasına da toxunmaq lazım idi. Məsələn, hər iki ölkədəki ictimai rəy, milli maraqların tərifi və siyasi liderlərin şəxsi ambisiyaları, görüşün nəticələrinə ciddi təsir edən amillərdir. Xüsusilə, Türkiyədəki prezident seçkilərinin və ABŞ-da davam edən siyasi qütbləşmənin bu görüşün gələcək təsirinə necə təsir edəcəyi barədə bir təhlil, məqalənin dərinliyini xeyli artırar və daha dolğun bir mənzərə təqdim edərdi.
Nərmin Qədirli
20.07.2025 21:31
Tamamilə razıyam. Məqalənin zəifliyi, yalnız "səmimi ünsiyyət" kimi ümumi bir ifadəyə istinad edərək, görüşün həqiqi geosiyasi nəticələrini kifayət qədər araşdırmamasıdır. Bu cür yüksək səviyyəli görüşlərin təsiri sadəcə "səmimiyyət"lə ölçülə bilməz. Məsələn, görüşdən sonra hər iki ölkənin hərbi sənayesi ilə bağlı qəbul etdiyi qərarlar, ya da hər iki ölkənin regional müttəfiqləri ilə olan münasibətlərdəki dəyişikliklər də araşdırılmalı idi. Müəllif, 1970-ci illərlə müqayisə apararaq, ABŞ-ın Türkiyə ilə əlaqələrini idarə etməkdəki çətinliklərini vurğulayır, amma bu müqayisəni daha da dərinləşdirərək, o dövrlə indiki dövr arasındakı fərqli geosiyasi faktorları, məsələn, Rusiyanın artan təsirini, Suriya vəziyyətini və Avropa Birliyi ilə Türkiyə arasındakı mürəkkəb əlaqələri daha ətraflı araşdıra bilərdi. Bütün bunlar, görüşün nəticələrinin daha dəqiq təhlili üçün vacib amillərdir.
İslam Kərimov
20.07.2025 20:52
Şərh, Ərdoğan-Tramp görüşünün regional geosiyasi tarazlığa təsirini araşdırır, ancaq tarixi kontekstin olmaması və görüşün nəticələrinin dəqiq təhlilinin çatışmazlığını vurğulayır. Müəllif, 1970-ci illərlə müqayisə apararaq, ABŞ-ın hazırkı çoxqütblü dünyada Türkiyə ilə əlaqələrini idarə etməkdə daha çox məhdudiyyətlərlə qarşılaşdığını irəli sürür. Yalnız "səmimi ünsiyyət" ifadəsinə istinad etmək əvəzinə, görüşün uzunmüddətli nəticələrinin qiymətləndirilməsi üçün daha dərin təhlil tələb olunur. Beləliklə, məqalənin daha çox fakt və dərin təhlilə ehtiyacı olduğunu bildirir.
Nigar Abdullayeva
20.07.2025 08:00
Maraqlı bir müşahidədir ki, Haaqada keçirilən NATO sammiti zamanı Ərdoğan-Tramp görüşü, İsrail-İran gərginliyinin kövrək bir atəşkəsə doğru getdiyi bir vaxtda baş verib. Bu, hər iki ölkənin regional siyasətlərindəki mürəkkəb tarazlığı vurğulayır. Ancaq bu görüşü tarixdə oxşar bir hadisə ilə müqayisə etmək üçün daha çox kontekstləşdirməyə ehtiyac var. Məsələn, 1970-ci illərdə baş verən Yaxın Şərq böhranları zamanı ABŞ-ın müttəfiqləri ilə münasibətlərindəki dəyişkənliyi xatırlamaq faydalı olardı. O zaman ABŞ, soyuq müharibə siyasəti səbəbindən, regional güclərin müxtəlif maraqlarına daha çox uyğunlaşmağa məcbur olmuşdu. Hazırkı vəziyyətin əsas fərqi, bölgədəki güc tarazlığının dəyişməsi və çox qütblü dünyanın yaranması ola bilər. Bu, ABŞ-ın Türkiyə ilə əlaqələrini idarə etməsində daha çox məhdudiyyətlərlə qarşılaşmasına səbəb ola bilər. Mətndə sadəcə "səmimi ünsiyyət" qeyd olunur, amma bu görüşün nəticələrinin uzunmüddətli təsirlərini qiymətləndirmək üçün daha ətraflı məlumat və görüşün konkret məqamlarına dair təhlillərə ehtiyac var.

Şərh Yaz