FADA RBI-yə Müraciət Etdi: Bankların Faiz Endirimlərindəki Gecikmə Narahatlıq Yaratdı
Federasiya Avtomobil Dilerləri Assosiasiyası (FADA) RBI-yə (Hindistan Rezerv Bankı) müraciət edərək özəl bankların avtomobil kreditləri üzrə faiz endirimlərindəki gecikmələrinə müdaxilə etməyi xahiş edib. FADA, bu gecikmələrin RBI-nin pul siyasətinin effektivliyini azaltdığını bildirib.
FADA-nın Narahatlıqları
Sözügedən qurumun RBI rəhbəri Sanjay Malhotraya ünvanladığı məktubda, dövlət banklarının repo dərəcəsindəki azalmaları dərhal ötürdüyü, lakin bir çox özəl bankın daxili vəsait xərclərini qiymətləndirərək tətbiqi gecikdirdiyi qeyd olunub. FADA, faiz endirimlərinin vaxtında tətbiq edilməsini və şəffaflığı artırmaq üçün xərc hesablamalarının ictimaiyyətə açıqlanmasını tələb edib. Bu yanaşmanın, RBI-nin pul siyasətinin təsirini gücləndirəcəyi vurğulanıb.
MSME Kreditlərindəki Problemlər
Dilerlər birliyi, bir çox özəl bankın Udyam çərçivəsinə uyğun avto-pərakəndə satıcılara güzəştli faiz dərəcələri və prioritet sektor təsnifatı kimi MSME (Mikro, Kiçik və Orta Müəssisələr) kreditləşmə üstünlüklərini vermədiyini də qeyd edib. FADA, Mikro və Kiçik Müəssisələr üçün Kredit Zəmanət Fondunun (CGTMSE) hazırda kənarda qalan səlahiyyətli avtomobil dilerlərinə və servis emalatxanalarına da şamil edilməsini təklif edib. FADA həmçinin, RBI-nin avtomobil kreditlərinə tətbiq olunan risk çəkisini hazırkı 100 faizdən aşağı salmasını tövsiyə edib. Qurum, nəqliyyat vasitələrinin asanlıqla reallaşdırıla bilən girov olduğunu əsas gətirərək bu addımın beş il ərzində avtomobil kreditlərinin verilməsində 20 faiz artım stimullaşdıra biləcəyini bildirib.
Sələfi bankların bu siyasəti davam etdirməsi, müştərilərin narazılığına səbəb olmaqdadır.
Digər Məsələlər və Təkliflər
Bundan əlavə, FADA bankların birbaşa diler heyətinə maliyyə stimulları verməsi, diler hesablarını ötərək etməsi ilə bağlı narahatlıqlarını ifadə edib və bu cür təcrübələrə dərhal son verilməsini tələb edib. Məktubda, Hindistanın daha geniş mobillik məqsədlərinə uyğun olaraq elektrikli nəqliyyat vasitələrinin maliyyələşdirilməsi üçün kredit imkanlarının artırılması və kənd yerlərində və 2/3-cü səviyyəli şəhərlərdə əlverişli kredit variantlarının yaxşılaşdırılması zərurəti vurğulanıb. Bütün bu amillərin, FADA və üzvləri üçün ciddi problemlər yaratdığı bildirilib.
Oxucu Şərhləri
Dövlət banklarının repo dərəcəsinə daha tez cavab verməsi, dövlət-özəl sektor arasında fərqli maliyyə məqsədlərinin və tənzimlənmə səviyyələrinin əksini əks etdirə bilər. Bu fərqliliklərin uzunmüddətli perspektivdə ölkənin iqtisadi böyüməsinə və maliyyə sabitliyinə təsirini daha ətraflı araşdırmaq vacibdir.
Bəs, bu gecikmələri azaltmaq və pul siyasətinin effektivliyini artırmaq üçün tənzimləmə mexanizmlərini necə daha effektiv şəkildə tətbiq etmək olar?
Bundan əlavə, özəl bankların gecikməsinə səbəb ola biləcək digər amilləri də nəzərə almaq lazımdır. Məsələn, kredit risklərinin qiymətləndirilməsi, bankların daxili prosedurları, və ya hətta rəqabət şəraiti. Problemə hərtərəfli yanaşmaq üçün bu amillərin təhlilini ehtiva edən daha ətraflı araşdırma lazımdır. Sadəcə RBI-yə müraciət etmək yerinə, FADA, özəl banklarla birgə masa arxasında oturarək bu gecikmələrin səbəblərini müəyyən etmək və konkret həllər tapmaq üçün iş birliyinə gedə bilər. Bu, daha konstruktiv və uzunmüddətli bir həll təqdim edər.
Lakin bu dəfəki vəziyyətin fərqliliyi, FADA-nın yalnız avtomobil kreditlərinə fokuslanmasıdır. 2008-ci il böhranı daha genişmiqyaslı bir təsiri əhatə edirdi. Beləliklə, bu, yalnız avtomobil sektorunun spesifik problemləri ilə bağlı bir məsələmi, yoxsa daha geniş iqtisadi narahatlıqların əlamətimi olub olmadığını soruşmağa əsas verir. FADA-nın məktubunda göstərilən repo dərəcələrindəki dəyişikliklərin, özəl bankların avtomobil kreditlərinə necə təsir etdiyinə dair daha dərin analitik araşdırma tələb olunur. Əgər bu gecikmə sistematik bir problemdirsə, RBI-nin özəl bankları daha sürətli reaksiya verməyə təşviq etmək üçün daha güclü tənzimləyici mexanizmlərə ehtiyacı ola bilər.
Əgər FADA özəl bankların kredit vermə strategiyasını və risk qiymətləndirmə mexanizmlərini daha ətraflı araşdırsaydı, müraciətin əsaslandırılması daha da güclənərdi. Yalnız RBI-nin təsirinə fokuslanmaq yetərli olmaya bilər.
Bundan əlavə, məqalədə dövlət banklarının roluna yalnız qısaca toxunulub. Dövlət banklarının faiz endirimlərindəki reaksiya sürətinin özəl banklara nisbətən fərqli olması və bu fərqin səbəbləri haqqında daha ətraflı məlumat verilməsi faydalı olardı.
Gələcək üçün əsas sual budur: RBI-nin pul siyasəti vasitələrinin effektivliyini artırmaq üçün özəl bankların kredit vermə qərarlarına təsir edən digər amilləri nəzərə alan daha hərtərəfli bir yanaşma necə formalaşdırıla bilər?
Əvvəlki illərlə müqayisədə, bu gecikmələrin miqyasının və təsir dairəsinin daha dəqiq qiymətləndirilməsi üçün daha ətraflı məlumatlar lazımdır. Məsələn, son illərdə faiz endirimlərinin tətbiq olunma sürəti və digər ölkələrdəki bankların reaksiya sürəti ilə müqayisə edilməsi məqaləyə əlavə dəyər qatardı.
Eyni zamanda, FADA-nın RBI-yə müraciətinin siyasi və iqtisadi təzyiqlərin bir göstəricisi olduğunu da qeyd etmək lazımdır. Bəlkə də bu, hökumətin avtomobil sektorunun inkişafına olan dəstəyini göstərir. Amma bu dəstək həmişə müsbət nəticə vermir.
Sual: Əgər RBI özəl banklara faiz endirimlərini daha tez tətbiq etməyə məcbur etsə də, bu, istehlakçıların kredit almağa həvəslənməsinə və avtomobil satışlarının artmasına həqiqətən səbəb olarmı, yoxsa digər amillər daha güclü təsir göstərir?
Maraqlı olan odur ki, keçmişdəki hadisələrdən əldə edilən dərslər, məsələn, mərkəzi bankın nəzarətinin gücləndirilməsi, banklar arası rəqabətin artırılması və şəffaflığın təmin olunması bu məsələdə nə dərəcədə effektiv olmuşdur? Yoxsa özəl bankların davranışlarını tənzimləmək üçün yeni mexanizmlərə ehtiyac varmı? Bu sualların cavabları hazırkı vəziyyətin həllində önəmli rol oynaya bilər. FADA-nın bu müraciətinin nəticələri və RBI-nin reaksiyası, bu suallara cavab tapmağa kömək edəcək.
RBI-nin pul siyasətini daha effektiv etmək üçün FADA-nın müraciətindən əlavə olaraq, bəlkə də özəl bankların kredit verilməsi ilə bağlı şəffaflığı artırmaq və onları daha tez-tez faiz dərəcələrini dəyişməyə təşviq edən tənzimləyici mexanizmlər hazırlamaq daha konstruktiv bir yanaşma olardı. Mütəmadi auditlər və faiz dərəcələrini dəyişmək üçün qabaqcadan müəyyən olunmuş vaxt cədvəlləri əlavə təzyiq yarada bilər. Əlbəttə ki, bu tədbirlərin həyata keçirilməsinin də öz çətinlikləri və potensial mənfi nəticələri ola bilər, lakin bu, problemin yalnız RBI-yə müraciət etməkdən daha hərtərəfli bir şəkildə həll olunması yolunu aça bilər.
Şərh Yaz