Çin səfirlikləri “Rafale” qırıcılarının imicinə zərbə vurmaqda ittiham olunur
Fransız hərbi və kəşfiyyat rəsmiləri iddia edirlər ki, Çin Hindistan və Pakistan arasında may ayında baş verən hava döyüşlərindən sonra Fransada istehsal edilən Rafale qırıcılarının performansı barədə şübhələr yaymaq üçün öz səfirliklərindən istifadə edir.
Fransalı məmurlara görə, Pekin Fransanın aparıcı qırıcı təyyarəsinin nüfuzuna və satışlarına zərər vurmaq üçün çalışır. İddialara görə, Çin səfirlikləri artıq bu təyyarələri sifariş etmiş ölkələri, xüsusən də İndoneziyanı onları almamağa və bunun əvəzinə Çin istehsalı qırıcıları seçməyə inandırmaqla “Rafale” satışlarını zəiflətməyə cəhd edir. Bu tapıntılar adının açıqlanmasını istəməyən fransız hərbi rəsmisi tərəfindən paylaşılıb.
Hindistan-Pakistan münaqişəsi və “Rafale” itkiləri
May ayında Hindistan və Pakistan arasında dörd gün davam edən toqquşmalar, iki nüvə silahına malik qonşu ölkə arasında illər ərzində baş verən ən ciddi qarşıdurma idi. Bu toqquşmalara hər iki tərəfdən onlarla təyyarənin iştirak etdiyi hava döyüşləri də daxil idi. Hərbi rəsmilər və araşdırmaçılar o vaxtdan bəri Pakistanın Çin istehsalı hərbi texnikasının – xüsusilə döyüş təyyarələri və hava-hava raketlərinin – Hindistanın Pakistan hədəflərinə hava zərbələrində istifadə etdiyi silahlara, xüsusən də Fransa istehsalı “Rafale” qırıcılarına qarşı necə çıxış etdiyini araşdırırlar.
“Rafale” və digər hərbi texnika satışları Fransa müdafiə sənayesi üçün böyük gəlir mənbəyidir və Parisə digər ölkələrlə, o cümlədən Çinin dominant regional gücə çevrildiyi Asiya qitəsində əlaqələri gücləndirməyə kömək edir.
Pakistan hava qüvvələrinin döyüşlər zamanı üç “Rafale” də daxil olmaqla beş Hindistan təyyarəsini vurduğunu iddia edir. Fransız rəsmiləri bu iddiaların, qırıcını Fransız istehsalçısı Dassault Aviation-dan alan ölkələr tərəfindən “Rafale”nin performansı ilə bağlı suallar doğurduğunu bildirirlər. Hindistan təyyarə itkilərini təsdiqləyib, lakin sayını açıqlamayıb. Fransa Hərbi Hava Qüvvələrinin rəisi General Jerome Bellanger, yalnız üç təyyarə itkisini təsdiqləyən dəlillər gördüyünü deyib: bir “Rafale”, bir Rusiya istehsalı Sukhoi və daha əvvəlki nəsil Fransa istehsalı “Mirage 2000” jeti. Bu, Fransanın səkkiz ölkəyə satdığı “Rafale” qırıcısının ilk məlum döyüş itkisi idi. Bellanger, "Əlbəttə ki, Rafale qırıcılarını alan bütün millətlər özlərinə suallar verdilər" deyib.
Fransanın iddiaları və Çinin cavabı
Fransız rəsmilər təyyarəni reputasiya zərərindən qorumaq üçün mübarizə aparırlar, Pakistan və onun müttəfiqi Çindən gələn, “Rafale”yə qarşı yönəlmiş sistemli böhtan və dezinformasiya kampaniyası iddialarını rədd edirlər. Onlar kampaniyaya sosial mediada yayılan postlar, manipulyasiya edilmiş şəkillər, süni intellekt tərəfindən yaradılmış məzmun və videooyun görüntülərinin daxil olduğunu bildirirlər.
Onlayn dezinformasiya sahəsində ixtisaslaşan fransız araşdırmaçılarının sözlərinə görə, Hindistan-Pakistan toqquşmaları zamanı yeni yaradılmış mindən çox sosial media hesabı Çin texnoloji üstünlüyü narrativini yaydı. Fransadakı hərbi rəsmilər onlayn “Rafale” əleyhinə kampaniyanı birbaşa Çin hökuməti ilə əlaqələndirə bilmədiklərini bildirirlər. Lakin Fransa kəşfiyyat xidməti, Çin səfirliklərindəki müdafiə attaşelərinin digər ölkələrin təhlükəsizlik və müdafiə rəsmiləri ilə keçirdikləri görüşlərdə eyni hekayəni təkrarlayaraq, Hindistanın “Rafale” təyyarələrinin zəif performans göstərdiyini iddia etdiklərini və Çin istehsalı silahlara təşviqat apardıqlarını bildirib.
Kəşfiyyat xidməti qeyd edib ki, müdafiə attaşeləri öz lobbiçilik fəaliyyətlərini “Rafale” sifariş etmiş ölkələr və potensial müştəri millətlər üzərində cəmləşdiriblər. Fransa Silahlı Qüvvələr Nazirliyi “Rafale”nin "geniş dezinformasiya kampaniyasının" hədəfi olduğunu və bu kampaniyanın "alternativ avadanlıqların, xüsusən də Çin dizaynlı avadanlıqların üstünlüyünü təbliğ etməyə çalışdığını" bildirib. Nazirlik saytında "Rafale təsadüfi hədəflənməyib. O, yüksək qabiliyyətli qırıcı təyyarədir, xaricə ixrac olunur və yüksək görünürlüklü bir teatrda yerləşdirilir" deyə yazıb.
Pekindəki Milli Müdafiə Nazirliyi “Rafale”nin cazibəsini azaltmaq cəhdləri ilə bağlı sorğuya cavab olaraq, "Müvafiq iddialar tamamilə əsassız şayiələr və böhtandır. Çin hərbi ixraca ardıcıl olaraq ehtiyatlı və məsuliyyətli yanaşma nümayiş etdirərək regional və qlobal sülh və sabitlikdə konstruktiv rol oynayıb" deyə bildirib.
Dassault Aviation Misir, Hindistan, Qətər, Yunanıstan, Xorvatiya, Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri, Serbiya və İndoneziyaya ixrac edilən 323 ədəd daxil olmaqla, ümumilikdə 533 “Rafale” qırıcısı satıb. İndoneziya 42 təyyarə sifariş edib və əlavə almağı düşünür.