Gündəm 22.07.2025

Həbsxana Boyda Redaksiya: Yubiley Həddindən Çox Düşüncəli

Həbsxana Boyda Redaksiya: Yubiley Həddindən Çox Düşüncəli
Milli Mətbuat Günü münasibətilə Bakı İstintaq Təcridxanasında saxlanılan jurnalist Fatimə Mövlamlı ictimaiyyətə məktub ünvanlayıb. O, yazısında həbsdə olmalarının səbəblərini və Azərbaycanda müstəqil jurnalistikanın mövcud vəziyyətini açıqlayıb.

Həqiqətin Qələmi

Məktubunda Fatimə Mövlamlı isti yay günlərindən birində şəhərdə keçirdiyi sorğu zamanı yaşadığı hadisəni xatırladır. O, başqa bir televiziya müxbiri və operatorunun əlillik təqaüdü ilə bağlı şikayətlənən orta yaşlı bir şəxslə müsahibə apardığını görüb. Şəxs danışmağa başlayan kimi, müxbir ilə operator heç bir izahat vermədən kameranı söndürüb mikrofonu geri çəkərək oradan uzaqlaşıblar. Fatimə Mövlamlı həmin şəxsə yaxınlaşaraq kameranı işə saldığını və "Buyurun, danışın" dediyini bildirir. Şəxsin "Hamısını yayımlayacaqsınız?" sualına isə qətiyyətlə "Hamısını" cavabını verib. Jurnalist məhz bu prinsipial mövqeyin – etirazı və şikayəti olan hər kəsə mikrofon uzatmağın, həqiqətləri yaymaqdan çəkinməməyin onların bu gün həbsdə olmalarının əsas səbəbi olduğunu vurğulayıb.

Basqı Altında Jurnalistika

Müstəqil jurnalistikanın yaranmasından keçən 150 ildən sonra ölkədəki vəziyyətin acınacaqlı olduğunu qeyd edən Mövlamlı, iqtidarın dürüst müstəqil jurnalistikanı cinayət əməli kimi qiymətləndirdiyini bildirib. O, ləyaqətlərini qurban verərək dövləti tərifləyənlər üçün qapıların həmişə açıq olduğunu da əlavə edib. Azərbaycanda fəaliyyət göstərən müstəqil jurnalistlərin əhəmiyyətli bir hissəsinin saxta ittihamlarla həbs edildiyini deyən Mövlamlı, bəzən redaksiyaların bağlanmadığını, sadəcə Bakı İstintaq Təcridxanasına köçürüldüyünü düşündüyünü ironiya ilə qeyd edib. Jurnalistlərin həbs qətimkan tədbirinin "istintaqa mane olmaq" və "cinayət əməlini təkrar törətmək" kimi şablon əsaslarla izah edildiyini vurğulayıb. Lakin o, qələm və kağız kimi "jurnalistikanın alətləri" yanlarında olduğu müddətcə həbsdə də həqiqətləri yazmaqdan geri qalmayacaqlarını bildirib.

Milli Mətbuat Günü fonunda baş verən bu repressiyaların, həmçinin mediaya dair qanuna edilən repressiv dəyişikliklərin jurnalistlərin azadlıqlarını və vətəndaşların doğru informasiyaya çıxışını məhdudlaşdırdığını qeyd edib. O, həmin qanunun mahiyyətinin bir cümlədə aydın olduğunu bildirib: "Azərbaycanda jurnalistika qadağandır!" Fatimə Mövlamlı məktubunu ümidlə tamamlayaraq, qaranlığın hökmranlığının zəifləyib sona çatacağı günün mütləq gələcəyinə inandığını və o zaman kameralarını yenidən işə salaraq mikrofonlarını danışmaq istəyən hər kəsə uzadacaqlarını, söylənən hər şeyi yayımlayacaqlarını vəd edib.

24 saat

Oxucu Şərhləri

Adil İsmayılov
23.07.2025 01:51
Fatimə xanımın yubiley məqaləsi əslində həbsxana boyda redaksiyanın düşüncə qabiliyyətini əks etdirir, amma həmin düşüncələrin nə dərəcədə ağıllı olduğunu müəyyən etmək üçün daha dərin bir təhlil lazımdır. Mənə elə gəlir ki, "həddindən artıq düşüncəlilik" fikri öz-özlüyündə yumor hissi yarada bilsə də, məqalənin ümumi tonu ilə necə uyğunlaşdığını görmək maraqlı olardı. Yəni, həbsxana metaforası əyləncəli olsa da, bu yumorun məqalənin əsas arqumentinə xidmət edib-etməməsi sual altındadır. Bəlkə də "həddindən artıq düşüncəlilik" yerinə daha konkret və yumoristik bir ifadə seçilməsi məqalənin effektivliyini artıra bilərdi.
Sürəyya Qasımova
23.07.2025 00:11
Maraqlı bir yazı. Fatimə Mövlamlının "həbsxana boyda redaksiya" ifadəsi diqqət çəkici olsa da, bu metaforanın dəqiq nəyi əhatə etdiyini daha aydınlaşdırmaq faydalı olardı. Müəllif, Mövlamlının konkret olaraq hansı əsərlərində və necə bu "həbsxana" təcrübəsinin izlərini görür? Məsələn, onun yaradıcılığında mövcud olan senzura təzyiqlərinin konkret nümunələrini əks etdirən dəlillər təqdim etmək yazının əsas arqumentini daha da gücləndirərdi. Həmçinin, bu "həbsxana"nın təkcə fiziki məhdudiyyətləri deyil, həm də yaradıcılığa qoyulan ideoloji məhdudiyyətləri əhatə edib-etmədiyini daha dəqiq müəyyənləşdirmək vacibdir.
Əminə Nuriyeva
22.07.2025 23:28
Maraqlı bir yazı. Fatimə Mövlamlının həbsinin təfərrüatları və onun əsərlərinə olan təsirləri haqqında daha çox məlumat vermək faydalı olardı. Məsələn, onun həbsindən əvvəl və sonra yazdığı əsərlərin üslub və mövzu baxımından necə dəyişdiyini göstərən konkret nümunələr yazının inandırıcılığını artırar. Həmçinin, onun həbsinin siyasi konteksti daha ətraflı açıqlanmalıdır: hansı siyasi qüvvələrin bu prosesdə rol oynadığı, və bu həbsin müstəqil jurnalistlər üçün nə kimi risklərin olduğunu aydınlaşdırmaq yazının elmi dəyərini yüksəldərdi. "Yubiley həddindən çox düşüncəli" ifadəsi çox ümumi və interpretasiyaya açıqdır; daha spesifik və dəqiq bir arqumentasiya təklif edilsə, yazı daha əhatəli olardı.
Cəmilə Sadıqova
22.07.2025 21:00
Fatimə Mövlamlının yazısının "həbsxana boyda redaksiya" təsviri olduqca obrazlı idi, təbrik edirəm! Ancaq "yubiley həddindən çox düşüncəli" ifadəsi biraz qeyri-dəqiq qaldı. Yubileyin özü düşüncəli ola bilər, amma hansı kontekstdə düşüncəli olduğu aydın deyil. Əgər redaksiyanın yubiley tədbirləri ağır bir iqtisadi və ya siyasi yük altında keçirilibsə, bunu daha açıq şəkildə qeyd etmək faydalı olardı. Bəlkə də həbsxana metaforası bu yükü daha yaxşı əks etdirir? Daha konkret nümunələr və hadisələr əlavə olunsa, məqalə daha da güclənərdi. Yəni, məsələn, həbsxana metaforasına aid əlavə detal – nə növ həbsxana? Maxsimum təhlükəsizliklimi, yoxsa daha humanitar bir müəssisə? Belə kiçik detallar məqaləyə daha çox "yumor" əlavə edərdi.
Gülnar Şükürova
22.07.2025 20:54
Maraqlı yazı. Fatimə Mövlamlının həbsindən doğan "redaksiya" konsepsiyasının təhlili ətraflı olsa da, onun əsərlərinin həbs şəraitində yaradılmasının məhsuldarlığını təmin edən amillər haqqında daha ətraflı məlumat istərdim. Məsələn, həbsxanada məhdud imkanlara baxmayaraq yaradıcılığa təsir edən psixoloji və ya sosial amillərin roluna daha çox diqqət yetirilə bilərdi. Həmçinin, həbsin onun ədəbi üslubuna, mövzu seçimlərinə və ümumi yazıçılıq fəlsəfəsinə konkret olaraq necə təsir etdiyini görmək maraqlı olardı. Bu təsirlərin müsbət və ya mənfi olduğunu obyektiv şəkildə qiymətləndirmək vacibdir.
Rauf Nəbiyev
22.07.2025 20:26
Maraqlı bir yazı, şübhəsiz. Fatimə Mövlamlının həbsxanadakı təcrübəsinin ədəbi yaradıcılığına təsiri barədə müzakirənin vacibliyini qəbul edirəm. Lakin, "həddindən artıq düşüncəli" ifadəsinin dəqiq mənası aydın deyil. Bu, onun əsərlərinin keyfiyyətinə, mövzu seçiminə, yoxsa ümumi bədii üslubuna aiddir? Həbsxananın onun yaradıcılığına necə təsir etdiyini müəyyənləşdirmək üçün daha konkret nümunələr və ədəbi təhlillər təqdim olunsa, yazı daha inandırıcı olardı. Həmçinin, Mövlamlının əsərlərinin yalnız həbsxana təcrübəsi ilə deyil, həm də digər sosial və siyasi amillərlə necə formalaşdığını araşdırmaq vacibdir. Bu təhlil, əsərlərin daha dolğun və obyektiv qiymətləndirilməsinə imkan verərdi.
Şəbnəm Ələkbərova
22.07.2025 20:11
Fatimə Mövlamlının yazısında həbsxana boyda redaksiyanın yubileyini necə "həddindən artıq düşüncəli" şəkildə qeyd etməsindən danışılıb. Maraqlı bir yanaşma, amma həqiqətən də həbsxana boyda bir redaksiya üçün "həddindən artıq düşüncəli"nin nə demək olduğunu daha aydınlaşdırmaq lazımdır. Mümkün olan səhnələri təsəvvür etmək əyləncəli olsa da, bu ifadənin konkret mənası biraz qaranlıq qalır. Bəlkə müəllifin daha konkret nümunələr gətirməsi yazını daha da əyləncəli və anlaşıqlı edərdi? Yubiley tədbirlərində hansı "həddindən artıq düşüncəli" anlar yaşanıb? Ətraflı məlumatlar olmadan yazının əsas müddəası biraz ümumi qalır.
Şahin Ələkbərli
22.07.2025 20:05
Yazıda Fatimə Mövlamlının həbsinin mətbuat azadlığına təsiri ətraflı şəkildə araşdırılıb. Lakin, Mövlamlının konkret olaraq hansı yazıları və ya fəaliyyətləri onun həbsinə səbəb olub, bu barədə daha ətraflı məlumat verilməsi məqalənin obyektivliyini artırar. Həmçinin, Mövlamlının həbsi ilə bağlı hökumətin rəsmi açıqlamalarının təhlili və müxalif tərəflərin mövqelərinin müqayisəli şəkildə təqdim edilməsi məqalənin daha balansı təmin edərdi. Məqalədə Mövlamlının jurnalist kimi işinin keyfiyyəti və təsiri haqqında daha ətraflı bəhs olunsa, oxucu onun həbsinin ədalətli olub-olmaması barədə daha dolğun fikir formalaşdıra bilər.

Şərh Yaz