Elm 23.11.2025

Hawking Haqlı Çıxdı: Qara Dəliklər Kiçilməz

Hawkingin Nəzəriyyəsinin Təsdiqi: Qara Dəliklər Heç Vaxt Kiçilmir

Yeni elmi araşdırmalar fizik Stephen Hawkingin qara dəliklərin səth sahəsinin heç vaxt azalmamasını proqnozlaşdıran nəzəriyyəsini təsdiqləyib. Əldə edilən yeni qravitasiya dalğaları məlumatları göstərir ki, bu kosmik obyektlər birləşdikdə onların ümumi səth sahəsi ya sabit qalır, ya da artır. Bu kəşf, qara dəliklərin informasıya paradosku və Hawking şüalanması kimi fundamental astrofizika suallarına dair anlayışımızı dərinləşdirir. Nəticə kainatın ən sirli obyektlərindən birinin təbiətinə yeni bir işıq salır.

Mümkünsüz Sayılan Kütləli Kosmik Obyekt Birləşməsinin Sirri Açıldı

Astafiziklər, indiyə qədər müşahidə olunan ən böyük qeyri-adi obyekt birləşməsi (GW190521) ilə bağlı uzun müddətdir davam edən sirri nəhayət çözə biliblər. Bu hadisə 65 ilə 120 günəş kütləsi arasında yerləşən "cüt-qeyri-sabitlik kütlə boşluğu"nda mövcud olan iki sirli kosmik cismin birləşməsi nəticəsində baş vermişdi. Əvvəllər ulduzların kollapsı nəticəsində bu kütlə intervalında bu cür kütləvi obyektlərin əmələ gəlməsi mümkün hesab edilmirdi. Nəticədə 142 günəş kütləsinə malik superkütləvi bir qara dəlik əmələ gəlmişdi ki, bu da ümumi nisbilik nəzəriyyəsi üçün ciddi sınaq idi.

Çoxnəsilli Qara Dəliklər və Kosmosun Dərinliklərindəki Sirrlər

Alimlər GW190521 hadisəsinin arxasındakı bu "mümkünsüzlüyü" izah etmək üçün "çoxnəsilli" və ya "hiearxik birləşmə" modelini irəli sürüblər. Bu nəzəriyyəyə əsasən, birləşən obyektlərdən biri və ya hər ikisi özləri də əvvəlki oxşar birləşmələrin məhsulu idi. Yəni, onlar ardıcıl birləşmələr nəticəsində bu qədər böyük kütləyə malik olublar. LIGOVirgo rəsədxanalarından alınan məlumatlar bu hipotezi dəstəkləyir. Birləşən kosmik cisimlərin fırlanma istiqamətlərinin orbit oxu ilə uyğunsuzluğu onların eyni ulduzda əmələ gəlmədiyini, əksinə, sıx ulduz qrupları və ya qalaktika nüvələri kimi mühitlərdə sonradan qarşılaşdığını göstərir. Bu kəşf, kainatın ən ekzotik hadisələrinin necə əmələ gəlməsi və inkişaf etməsi barədə yeni perspektivlər açaraq astrofizika biliklərimizi zənginləşdirir.

24 saat

Oxucu Şərhləri

Hələlik heç bir şərh yazılmayıb. İlk şərhi siz yazın!

Şərh Yaz