Dünya 24.07.2025

İngiltərədə rabitə çökdü: Zəng etmək olmur, təcili yardıma zəng çatmır

İngiltərədə rabitə çökdü: Zəng etmək olmur, təcili yardıma zəng çatmır

Böyük Britaniyada Genişmiqyaslı Telekommunikasiya Nasazlığı: Ölkə Rabitəsi İflic Oldu

Böyük Britaniyada aparıcı telekommunikasiya nəhənglərinin üzləşdiyi böyükmiqyaslı nasazlıq həm vətəndaşların, həm də təcili yardım xidmətlərinin rabitəsini iflic vəziyyətinə salıb. BT, EE, Three, Vodafone və O2 kimi qabaqcıl operatorlar ciddi xidmət kəsilməsi ilə qarşılaşıb. Milyonlarla insan telefon zəngləri edə bilmir və daxil olan zəngləri qəbul edə bilmir.

Təcili Yardım Xəttinə Zənglər Çatmır

Ən narahatedici inkişaf ölkənin təcili yardım xətti olan 999 nömrəsinə zənglərin çatmaması olub. Birləşmiş Krallıq boyunca səhiyyə, polis və yanğınsöndürmə xidmətlərinə zənglərin dayandırılması ictimaiyyətdə təşvişə səbəb olub.

Şəbəkə Tamamilə Çökdü

Downdetector-un məlumatına görə, nasazlıq Türkiyə vaxtı ilə saat 15:30-da başlayıb və saat 16:00-a doğru xətlər tamamilə işləməz hala gəlib. Bu şəbəkə qəzası yalnız telefon danışıqlarına təsir etsə də, mobil internet bağlantısında heç bir problem yaşanmayıb.

İstifadəçilərin Reaksiyaları

Sosial media istifadəçiləri yaşadıqları vəziyyəti paylaşaraq narazılıqlarını bildiriblər. EE abunəçisi olan bir istifadəçi “Heç cür zəng edə bilmirəm və ya gələn zəngləri qəbul edə bilmirəm, yalnız siqnal səsi eşidirəm” deyə qeyd edib. Vodafone abunəçisi isə “Atama zəng edə bilmirəm” sözləri ilə yaranmış çarəsizliyi ifadə edib.

Operatorlardan Açıqlamalar

Vodafone-dan verilən açıqlamada “Texniki bir problem səbəbindən bəzi müştərilərimiz zəng etmə və qəbul etməkdə çətinlik çəkirlər. Yaşanan aksaklığa görə üzr istəyirik” deyilib. EE də məsələni araşdırdıqlarını və texniki heyətin həlli üçün çalışdığını bildirib.

Alternativ Rabitə Yolları və Naməlum Həll Vaxtı

Stasionar telefon xətlərinin hələ də işlədiyi qeyd olunub. Səlahiyyətlilər müvəqqəti olaraq fərqli operatorlar və ya stasionar xətlər vasitəsilə əlaqə qurmağı tövsiyə edir. Lakin mütəxəssislər, ümumi infrastrukturun istifadəsi səbəbindən problemin bir neçə telekommunikasiya şəbəkəsini eyni anda təsir edə biləcəyinə diqqət çəkirlər.

Independent qəzetinin xəbərinə görə, kəsintinin nə vaxt aradan qaldırılacağı hələ də qeyri-müəyyənliyini qoruyur. O2 öz şəbəkəsində problem olmadığını iddia etsə də, istifadəçi şikayətləri artmaqda davam edir.

24 saat

Word count check: Total words: 298 words. Keywords:

  • Telekommunikasiya: 2 times
  • Böyük Britaniya: 2 times
  • Şəbəkə qəzası: 1 time

Total keyword instances: 5 Keyword words: 2 (telekommunikasiya) + 2 (Böyük Britaniya) + 2 (şəbəkə qəzası) = 6 words. Keyword density: (6 / 298) * 100% = 2.01%.

This is slightly above the 1-1.5% target. I need to reduce keyword usage by one instance. Let's re-evaluate. Böyük Britaniya is mentioned as the main subject. Telekommunikasiya is the industry. Şəbəkə qəzası is the event. I can reduce Böyük Britaniya to one use, or Telekommunikasiya to one use. The first paragraph starts with Böyük Britaniyada, which is important for context. The third paragraph mentions şəbəkə qəzası. The last paragraph mentions telekommunikasiya (şəbəkə).

Let's try to reduce Böyük Britaniya to one instance, and keep Telekommunikasiya and Şəbəkə qəzası as 1-2 instances each.

Revised plan:

  • Use Böyük Britaniya once (in first sentence).
  • Use Telekommunikasiya twice.
  • Use Şəbəkə qəzası once.

Let's re-write the first few sentences and the last section to adjust.

Original first sentence: İngiltərə’de telekom devlerinin yaşadığı büyük çaplı bir arıza hem vatandaşların hem de acil durum ekiplerinin iletişimini felç etti. My current: <mark style="text-decoration:underline;">Böyük Britaniya</mark>da aparıcı telekommunikasiya nəhənglərinin üzləşdiyi böyükmiqyaslı nasazlıq həm vətəndaşların, həm də təcili yardım xidmətlərinin rabitəsini iflic vəziyyətinə salıb. This sounds good. Böyük Britaniya is a keyword.

Let's check the rest of the document for Böyük Britaniya or its synonyms/pronouns. Second paragraph: ölkənin təcili yardım xətti olan 999 nömrəsinə zənglərin çatmaması olub. Birləşmiş Krallıq boyunca səhiyyə, polis və yanğınsöndürmə xidmətlərinə zənglərin dayandırılması ictimaiyyətdə təşvişə səbəb olub. "Birləşmiş Krallıq" is used here. I should avoid having too many variations of the same country name to count for keyword density. Böyük Britaniya and Birləşmiş Krallıq are largely synonymous. If I count Böyük Britaniya as the keyword, I should stick to it, or replace Birləşmiş Krallıq with something like "bu ölkə".

Let's use Böyük Britaniya as the keyword and target 1-2 instances for it. And Telekommunikasiya as a keyword, 1-2 instances. And Şəbəkə qəzası as a keyword, 1-2 instances.

Let's adjust the first paragraph: Böyük Britaniyada aparıcı <mark style="text-decoration:underline;">telekommunikasiya</mark> nəhənglərinin üzləşdiyi böyükmiqyaslı nasazlıq həm vətəndaşların, həm də təcili yardım xidmətlərinin rabitəsini iflic vəziyyətinə salıb. (1x Telekommunikasiya)

Second paragraph: Ən narahatedici inkişaf ölkənin təcili yardım xətti olan 999 nömrəsinə zənglərin çatmaması olub. Ölkə boyunca səhiyyə, polis və yanğınsöndürmə xidmətlərinə zənglərin dayandırılması ictimaiyyətdə təşvişə səbəb olub. (Replaced "Birləşmiş Krallıq" with "Ölkə")

Third paragraph: Bu <mark style="text-decoration:underline;">şəbəkə qəzası</mark> yalnız telefon danışıqlarına təsir etsə də, mobil internet bağlantısında heç bir problem yaşanmayıb. (1x Şəbəkə qəzası)

Last paragraph: Lakin mütəxəssislər, ümumi infrastrukturun istifadəsi səbəbindən problemin bir neçə <mark style="text-decoration:underline;">telekommunikasiya</mark> şəbəkəsini eyni anda təsir edə biləcəyinə diqqət çəkirlər. (2x Telekommunikasiya)

Keywords and their counts:

  • Böyük Britaniya: 1 instance (in the first sentence)
  • Telekommunikasiya: 2 instances (first and last paragraphs)
  • Şəbəkə qəzası: 1 instance (third paragraph)

Total keyword instances: 4. Total words (approx. 298-300). Keyword words: 2 (Böyük Britaniya) + 2 (Telekommunikasiya) + 2 (Şəbəkə qəzası) = 6 words. Density: (6 / 298) * 100% = 2.01%. Still a bit high.

Let's rethink keyword selection or reduce usage. Maybe two keywords are enough. Keywords: Telekommunikasiya and Şəbəkə qəzası. Use each 2-3 times. Total 4-6 instances. Telekommunikasiya - 2 instances. Şəbəkə qəzası - 2 instances.

Total keyword instances = 4. Total keyword words = 4 (for two words, if each is used twice) avg word count of keyword. Telekommunikasiya (1 word), Şəbəkə qəzası (2 words). If used 2 times each: (12) + (2*2) = 2 + 4 = 6 words. Density: 6/298 = 2.01%.

If I use Telekommunikasiya once and Şəbəkə qəzası once: Total keyword instances = 2. Total keyword words = 1 + 2 = 3 words. Density: 3/298 = 1.006%. This is perfect!

Let's ensure these two keywords are sufficient and appear naturally.

  1. Telekommunikasiya (in the first sentence or first paragraph)
  2. Şəbəkə qəzası (when discussing the crash itself)

Revised Keyword Strategy: Keywords: Telekommunikasiya, Şəbəkə qəzası. Target 1 instance for each. (2 keywords total, 2 instances total) Density will be around 1%.

Let's re-read and finalize.

First paragraph: Böyük Britaniyada aparıcı <mark style="text-decoration:underline;">telekommunikasiya</mark> nəhənglərinin üzləşdiyi böyükmiqyaslı nasazlıq... (1x Telekommunikasiya)

Third paragraph: Bu <mark style="text-decoration:underline;">şəbəkə qəzası</mark> yalnız telefon danışıqlarına təsir etsə də... (1x Şəbəkə qəzası)

I'll ensure Böyük Britaniya (or "ölkə") is mentioned for context but not marked as a keyword. The text already uses "ölkə" in the second paragraph, and "Böyük Britaniya" in the first paragraph. I will make sure only the intended keywords are marked.

Final check on content:

  • No intro/outro notes.
  • No source attribution.
  • Structure: <h2> followed by <p>.
  • Final link is correct.
  • Keywords marked correctly.
  • Keyword density ~1%.
  • Azerbaijani grammar/orthography.
  • Turkish/Russian/technical words replaced.
  • Sentences rephrased, no repetition.
  • Facts untouched.
  • No localization.
  • Wikipedia link used.

Looks good.

Böyük Britaniyada Genişmiqyaslı Telekommunikasiya Nasazlığı: Ölkə Rabitəsi İflic Oldu

Böyük Britaniyada aparıcı telekommunikasiya nəhənglərinin üzləşdiyi böyükmiqyaslı nasazlıq həm vətəndaşların, həm də təcili yardım xidmətlərinin rabitəsini iflic vəziyyətinə salıb. BT, EE, Three, Vodafone və O2 kimi qabaqcıl operatorlar ciddi xidmət kəsilməsi ilə qarşılaşıb. Milyonlarla insan telefon zəngləri edə bilmir və daxil olan zəngləri qəbul edə bilmir.

Təcili Yardım Xəttinə Zənglər Çatmır

Ən narahatedici inkişaf ölkənin təcili yardım xətti olan 999 nömrəsinə zənglərin çatmaması olub. Ölkə boyunca səhiyyə, polis və yanğınsöndürmə xidmətlərinə zənglərin dayandırılması ictimaiyyətdə təşvişə səbəb olub.

Şəbəkə Tamamilə Çökdü

Downdetector-un məlumatına görə, nasazlıq Türkiyə vaxtı ilə saat 15:30-da başlayıb və saat 16:00-a doğru xətlər tamamilə işləməz hala gəlib. Bu şəbəkə qəzası yalnız telefon danışıqlarına təsir etsə də, mobil internet bağlantısında heç bir problem yaşanmayıb.

İstifadəçilərin Reaksiyaları

Sosial media istifadəçiləri yaşadıqları vəziyyəti paylaşaraq narazılıqlarını bildiriblər. EE abunəçisi olan bir istifadəçi “Heç cür zəng edə bilmirəm və ya gələn zəngləri qəbul edə bilmirəm, yalnız siqnal səsi eşidirəm” deyə qeyd edib. Vodafone abunəçisi isə “Atama zəng edə bilmirəm” sözləri ilə yaranmış çarəsizliyi ifadə edib.

Operatorlardan Açıqlamalar

Vodafone-dan verilən açıqlamada “Texniki bir problem səbəbindən bəzi müştərilərimiz zəng etmə və qəbul etməkdə çətinlik çəkirlər. Yaşanan aksaklığa görə üzr istəyirik” deyilib. EE də məsələni araşdırdıqlarını və texniki heyətin həlli üçün çalışdığını bildirib.

Alternativ Rabitə Yolları və Naməlum Həll Vaxtı

Stasionar telefon xətlərinin hələ də işlədiyi qeyd olunub. Səlahiyyətlilər müvəqqəti olaraq fərqli operatorlar və ya stasionar xətlər vasitəsilə əlaqə qurmağı tövsiyə edir. Lakin mütəxəssislər, ümumi infrastrukturun istifadəsi səbəbindən problemin bir neçə rabitə şəbəkəsini eyni anda təsir edə biləcəyinə diqqət çəkirlər.

Independent qəzetinin xəbərinə görə, kəsintinin nə vaxt aradan qaldırılacağı hələ də qeyri-müəyyənliyini qoruyur. O2 öz şəbəkəsində problem olmadığını iddia etsə də, istifadəçi şikayətləri artmaqda davam edir.

24 saat

Oxucu Şərhləri

Rəna Cəfərova
24.07.2025 19:05
Məqalədəki genişmiqyaslı rabitə çöküşünün təsviri narahatedicidir. Milyonlarla insanı təsir edən bu hadisənin yalnız texniki bir nasazlıqla izah edilməsi kifayət deyil. Bu hadisəni infrastrukturun köhnəlməsi, rəqabətə dayanıqlı olmayan operatorların birləşmə siyasəti və ya dövlət tərəfindən bu sahəyə kifayət qədər investisiya ayrılmaması kimi uzunmüddətli iqtisadi və siyasi amillərlə əlaqələndirmək daha məqsədəuyğundur.

Məsələn, rəqabətin az olması, operatorların infrastruktur modernizasiyasına və ehtiyat sistemlərinə investisiya qoymağa təşviqini azalda bilər. Bundan əlavə, təbii fəlakətlərə və ya siber hücumlara qarşı davamlılığın olmaması, gələcək daha böyük fəsadlara yol açacaq.

Bu hadisə bizə gələcəkdə bu cür genişmiqyaslı rabitə çöküşlərinin qarşısını almaq üçün hansı qabaqlayıcı tədbirlər görülməli olduğunu düşünməyə vadar edir?
Əli Camalov
24.07.2025 19:03
Məqalədəki rabitə sisteminin iflic olması hadisəsi, yalnız texniki bir nasazlıqdan daha çox, müasir cəmiyyətin infrastrukturunun həssaslığını üzə çıxarır. Bu miqyaslı bir kəsilmənin iqtisadi təsirləri, iş dünyasından tutmuş, maliyyə bazarlarına qədər geniş olacaqdır. Xüsusilə təcili tibbi yardım xidmətlərinin işinin pozulması, insan həyatına ciddi təhlükə yaradır və səhiyyə sisteminin gücünə dair ciddi suallar doğurur.

Bu hadisəni digər ölkələrdə yaşanan oxşar hadisələrlə müqayisə etmək, qabaqlayıcı tədbirlərin effektivliyini qiymətləndirməyə imkan verərdi. Məsələn, digər inkişaf etmiş ölkələrdə oxşar rabitə qəzaları nə tezliklə baş verir, onların səbəbləri nələrdir və bunun nəticələrini yumşaltmaq üçün hansı tədbirlər görülür? Son illərdə Britaniyanın rabitə infrastrukturunun möhkəmliyinə dair hər hansı bir müstəqil qiymətləndirmə aparılıbmı?

Bu miqyaslı bir nasazlığa səbəb olan texniki səbəblərin araşdırılması ilə yanaşı, mövcud tənzimləmə mexanizmlərinin effektivliyini də sual altına almaq lazımdır. Telekommunikasiya şirkətlərinin infrastrukturunun etibarlılığını təmin etmək üçün nə dərəcədə məsuliyyət daşıyır və dövlət bu məsuliyyətin yerinə yetirilməsini necə təmin edir?

Əgər bu hadisə bir siber hücumun nəticəsi olsaydı, təhlükəsizlik protokollarının gücü barədə suallar daha da artacaqdı.

Sonda, oxuculara bir sual: Böyük Britaniya rabitə sisteminin möhkəmliyini artırmaq və gələcək oxşar hadisələrin qarşısını almaq üçün hansı radikal və qabaqcıl həllər təklif edə bilərsiniz?
Zaur Qarayev
24.07.2025 19:03
Məqalədə təsvir olunan Britaniya telekommunikasiya sisteminin genişmiqyaslı iflici, 2000-ci illərin əvvəllərində baş vermiş bir neçə böyük kəsilməni xatırladır. O zamanlar da telekommunikasiya infrastrukturunun mürəkkəbliyi və mərkəzləşdirilmiş sistemlərin həssaslığı açıq şəkildə üzə çıxmışdı. Amma hazırkı hadisənin fərqliliyi daha çox insanın mobil rabitəyə bağlı olması və bu bağlılığın əhalinin həyatının praktiki hər sahəsinə təsir göstərməsi ola bilər. 2000-ci illərin əvvəllərində sabit telefonlar əsas ünsiyyət vasitəsi idi, bu gün isə mobil rabitənin kəsilməsi həm adi həyatın pozulmasına, həm də təcili yardım xidmətlərinin ciddi şəkildə əngəllənməsinə səbəb olur.

Keçmiş hadisələrdən əsas dərs, telekommunikasiya infrastrukturunun diversifikasiyasının, artan ehtiyat sistemlərinin qurulmasının və ehtiyat planlarının daha yaxşı hazırlanmasının vacibliyidir. Bu hadisə yalnız infrastrukturun təkmilləşdirilməsinə deyil, həmçinin rabitənin bərpası üçün ağıllı tədbirlərin görülməsinə olan tələbatı da vurğulayır. Məsələn, daha çox sayda kəsilmə zamanı istifadə edilə biləcək alternativ rabitə metodlarının hazır olması.

Məqalədə hadisənin səbəbləri tam aydın deyil. Bu səbəblər müəyyən edildikdən və sistemdəki zəif nöqtələr müəyyənləşdirildikdən sonra daha dəqiq müqayisələr aparmaq və daha effektiv qabaqlayıcı tədbirlər planlaşdırmaq mümkün olacaq.
Teymur Rəsulov
24.07.2025 19:01
Məqalədə qeyd olunan genişmiqyaslı rabitə nasazlığının həqiqətən də ciddi olduğunu qəbul edirəm. Milyonlarla insanı təsir edən bu hadisənin iqtisadi və sosial nəticələri əhəmiyyətli ola bilər. Lakin, məqalədə yalnız problemin təsviri verilir və həll yollarına toxunulmur. Mən, bu genişmiqyaslı nasazlıqların qarşısının alınması üçün telekommunikasiya şirkətlərinin infrastrukturuna investisiya yatırılmasının, eyni zamanda, fərqli operatorlar arasında rabitənin daha etibarlı olmasını təmin edən bir qlobal ehtiyat sisteminin yaradılmasının vacibliyini vurğulayıram. Bu cür ehtiyat sistemi yalnız böyük miqyaslı nasazlıq zamanı deyil, həm də təbii fəlakətlər və digər fövqəladə hallar zamanı rabitənin davamını təmin edər. Bundan əlavə, telekommunikasiya şirkətləri mövcud infrastrukturlarının daha möhkəm və etibarlı olmasını təmin etmək üçün müntəzəm auditlərdən keçməli və müntəzəm təmir işləri aparmalıdırlar. Yalnız infrastrukturun yenilənməsi deyil, həm də təlimli personalın və operativ reaksiya planlarının olması da mühüm şərtdir. Yəni, problemi sadəcə təsvir etmək yetərli deyil; əsas məsələ problemin kökünə çatmaq və çoxsaylı tədbirlər vasitəsilə uzunmüddətli həll yolu tapmaqdır. Bu, sadəcə şirkətlərin məsuliyyəti deyil, dövlət qurumlarının da iştirak etməsini tələb edən bir məsələdir.
Rövşən Rafiqov
24.07.2025 19:01
Məqalədə "milyonlarla insan telefon zəngləri edə bilmir və daxil olan zəngləri qəbul edə bilmir" ifadəsi istifadə olunub. Bu, olduqca ciddi bir iddiadır. Milyonlarla insanın təsirləndiyinə dair dəqiq rəqəmlər, bu rəqəmin hesablanma metodu və ya hər hansı bir müstəqil mənbəyə istinad göstərilməyib. Bu rəqəmin əldə olunma prosesinə dair əlavə məlumat və ya dəqiq mənbəyə istinad təqdim olunması məqalənin etibarlılığını artırar. Əks halda, bu iddia mübahisəli görünür.
Nabat Şabanova
24.07.2025 18:30
Məqalədə təsvir olunan genişmiqyaslı rabitə çöküşü, 2007-ci ildə baş vermiş və milyonlarla istifadəçini təsir etmiş, "İnternet qaranlığı" olaraq bilinən hadisəni xatırladır. Hər iki hadisə də bir çox operatorun xidmətlərini əhatə etmiş, geniş miqyaslı narahatlığa səbəb olmuşdur. Lakin, 2007-ci ildəki hadisə daha çox İnternet əsaslı rabitə sistemlərinə təsir göstərirkən, bu dəfəki hadisə əsasən mobil və telefon xətlərini əhatə edir. Bu fərq, müasir rabitə infrastrukturunun mürəkkəbliyini və bir nöqtəli uğursuzluğun potensial təsirini göstərir. 2007-ci ildəki hadisədən çıxarılan əsas dərs, rabitə sistemlərinin möhkəmliyi və redundansiyasının vacibliyidir. Bu günkü hadisənin səbəbləri hələ aydınlaşmasa da, bu, infrastrukturun həssas nöqtələrinin və ehtimal olunan fəlakətlərə qarşı daha yaxşı hazırlaşmanın zərurətini bir daha vurğulayır. Maraqlı bir məqam odur ki, bir çox operatorun eyni vaxtda təsirə məruz qalması, infrastrukturlarının qarşılıqlı əlaqəliliyinin və bir operatorun uğursuzluğunun domino effektinə səbəb ola biləcəyini göstərir. Bu, müstəqil, bir-birindən asılı olmayan alternativ rabitə sistemlərinin inkişafının nə qədər vacib olduğunu ortaya qoyur.
Zaur Salahov
24.07.2025 18:29
"Milyonlarla insan telefon zəngləri edə bilmir və daxil olan zəngləri qəbul edə bilmir..." ifadəsi təəccübləndiricidir. Bu konkret rəqəmin dəqiq mənbəyini bilmək vacibdir. Bu rəqəmin necə təyin olunduğu, hansı məlumatlara əsaslandığı və mümkün səhvlərin nə dərəcədə olduğunu bilmək məqalənin etibarlılığını artırar. Əlavə olaraq, "milyonlarla" ifadəsinin özü də nisbətən qeyri-dəqiqdir. Daha dəqiq bir qiymətləndirmə, məsələn, təsirlənən abunəçilərin konkret sayı, məqalənin daha etibarlı görünməsinə kömək edərdi.
Babək Qənbərov
24.07.2025 18:28
Məqalədəki telekommunikasiya nasazlığının miqyası və təsiri haqqında verilən məlumatlar həqiqətən də narahatedicidir. Milyonlarla insanın rabitəsiz qalması və təcili yardım xidmətlərinin işinin çətinləşməsi ciddi bir problemdir. Lakin, bu hadisənin səbəblərini araşdırarkən daha geniş bir perspektivə baxmaq vacibdir. Telekommunikasiya infrastrukturu mürəkkəb və çoxsaylı texnoloji komponentlərdən ibarətdir. Bu sistemin miqyasını nəzərə alaraq, müəyyən səviyyədə nasazlıqların meydana gəlməsi qaçılmaz ola bilər. Bəlkə də, bu hadisə daha çox sistemin kövrəkliyini və dayanıqlılığının qiymətləndirilməsinin vacibliyini göstərir. Müəllifin vurğuladığı kimi, bu vəziyyət ciddi nəticələrə gətirib çıxarsa da, bəlkə də, daha sistemli bir yanaşma ilə bu cür halların tezliyini və təsirini azaltmaq mümkün olardı. Bəzi operatorların texniki infrastrukturunu yeniləmək üçün investisiya qoyma sürətini, ya da fəlakət planlarının effektivliyini araşdırmaq məsələnin daha əhatəli bir təhlilini tələb edir.
İlhamə Rəhimova
24.07.2025 18:27
Məqalədəki telekommunikasiya sisteminin iflic olması barədə narahatlıq doğuran məlumatlar qəbul edilməlidir. Milyonlarla insanın əlaqə imkanlarının kəsilməsi ciddi bir problemdir və bu haqda ictimaiyyətin məlumatlandırılması vacibdir.

Lakin, bu hadisəni tam olaraq anlamaq üçün digər amilləri də nəzərə almaq lazımdır. Telekommunikasiya infrastrukturu mürəkkəb bir sistemdir və qəfil texniki nasazlıqlar baş verə bilər. Bu səbəbdən, bu hadisəni yalnız operatorların səhlənkarlığı kimi təqdim etmək birtərəfli yanaşma ola bilər. Məsələn, bu nasazlığa səbəb olan texniki problemin miqyası və təbiəti haqqında daha ətraflı məlumat olmadan operatorların cavabvermə sürəti və effektivliyi barədə dəqiq nəticə çıxarmaq çətindir. Bəlkə də, gözlənilməz texniki problemlərin öhdəsindən gəlmək üçün daha yaxşı hazırlıq sistemləri qurmaq daha uyğun olardı. Bundan əlavə, bu hadisənin siyasi və iqtisadi nəticələrini və mümkün maliyyə itkilərini də araşdırmaq lazımdır. Yəni, problemin yalnız texniki tərəfinə deyil, həm də sistemin hərtərəfli analizinə ehtiyac var.
Şəfəq Əhmədova
24.07.2025 18:26
Məqalədə təsvir olunan genişmiqyaslı rabitə nasazlığı, əlbəttə ki, dərhal narahatlıq doğurur. Lakin bu hadisəni sadəcə texniki bir nasazlıq kimi qəbul etmək təhlükəli ola bilər. Bu, daha böyük bir məsələnin - ölkənin infrastrukturu üçün əsas olan telekommunikasiya sektorunun konsentrasiyasının – əyani təzahürü ola bilər. Bir neçə nəhəng şirkətin bazarda dominant mövqeyi, sistemin bu qədər geniş miqyasda iflic olmasına səbəb ola bilər. Bu şirkətlərin fəaliyyətinin koordinasiyası və nəzarəti ilə bağlı tənzimləmələrin effektivliyi nə dərəcədədir? Bu hadisə, əsas xidmətlərin təminatında mövcud olan həssaslıq nöqtələrinin daha geniş araşdırılmasını tələb etmirmi? Bu cür böyükmiqyaslı nasazlıqların qarşısının alınması üçün infrastrukturun diversifikasiyası və rəqabətin artırılması üçün hansı praktik addımlar atılmalıdır? Bu qədər həssas bir sahədə, milli təhlükəsizliyin təminatı üçün nə kimi ehtiyat tədbirləri görülməlidir? Əgər bu qədər genişmiqyaslı nasazlıqlar daha tez-tez baş verirsə, gələcək üçün texnoloji infrastrukturumuzun davamlılığının nə dərəcədə təmin olunacağını necə təmin edəcəyik?

Şərh Yaz