Qəzzada Vəziyyət: Sızdırılan İsrail Kəşfiyyat Məlumatları
İsrail hərbi kəşfiyyatının əldə etdiyi məxfi məlumat bazası göstərir ki, Qəzzada həlak olanların böyük əksəriyyəti mülki əhalidir. Bu rəqəmlər müasir münaqişələr tarixində görünməmiş dərəcədə yüksək itkiləri təsdiqləyir.
Təhlil edilmiş məlumatlara görə, 2025-ci ilin may ayına qədər, yəni İsrailin HƏMAS-a qarşı müharibəsinin 19-cu ayında, İsrail hərbi kəşfiyyatı HƏMAS və Fələstin İslami Cihadı (FİC) qruplaşmalarından 8,900 döyüşçünün öldüyünü təsdiqləyib və ya "ehtimal ki" ölü olaraq qeyd edib.
Eyni dövrdə Qəzza səhiyyə orqanları İsrail hücumları nəticəsində ən azı 53,000 ölüm faktı qeydə alıb. Bu rəqəmlər göstərir ki, adları qeyd olunan döyüşçülər ümumi ölü sayının cəmi 17 faizini təşkil edir. Beləliklə, ölənlərin təxminən 83 faizi mülki şəxslərdir.
Müqayisəli Rəqəmlər və Beynəlxalq Reaksiyalar
Münaqişə tədqiqatçıları bu nisbətin müasir müharibələrdə bənzərsiz olduğunu vurğulayırlar. Yalnız Ruanda soyqırımı, 1995-ci il Srebrenitsa qətliamı və Rusiyanın 2022-ci ildə Mariupol mühasirəsi daha yüksək mülki əhali ölüm nisbəti ilə müşayiət olunub.
Hüquq müdafiə qrupları və soyqırımı tədqiqatçıları bu nəticələrin İsrailin Qəzzada soyqırım törətməsi iddialarını daha da gücləndirdiyini, kütləvi mülki ölümlərin qəsdən aclıqla yanaşı getdiyini bildirirlər.
İsrail ordusu məlumat bazasının mövcudluğunu və HƏMAS ilə FİC itkilərinə dair qeyd olunan rəqəmləri inkar etməyib. Lakin bir sözçü "məqalədə təqdim olunan rəqəmlərin yanlış olduğunu" bildirib, hansı rəqəmlərin mübahisəli olduğunu dəqiqləşdirməyib. Bəyanatda həmçinin məlumatların İsrail ordusunun daxili sistemlərində mövcud olan məlumatları "əks etdirmədiyini" iddia edilib, lakin bu sistemlərin nəyi ehtiva etdiyi açıqlanmayıb.
Genosid Rətorikası və Rəsmi Etirazlar
İsrail siyasətçiləri və hərbi liderləri uzun müddətdir ki, döyüşçü itkilərinin sayını şişirdərək, bəzən 20,000 döyüşçünün öldüyünü iddia edir və ya mülki-döyüşçü nisbətinin 1:1 olduğunu təkid edirlər. Lakin hesabatda qeyd olunur ki, onlar özəl olaraq bu rəqəmlərə inanmırlar.
Bu arada, İsrail ritorikası getdikcə soyqırım dilini əks etdirir. İsrailin Kanal 12-də yayımlanan səs yazılarında, İsrail hərbi kəşfiyyatının keçmiş rəhbəri Aharon Haliva iddia edib ki, Qəzzada artıq 50,000 ölü var, bu, gələcək nəsillər üçün zəruridir və tələb olunur.
O, daha da irəli gedərək deyib: "7 oktyabr qurbanlarından hər biri üçün 50 fələstinli ölməlidir... Başqa seçim yoxdur, nəticələrini hiss etmək üçün onlara vaxtaşırı Nəkbə lazımdır." Nəkbə, yəni "fəlakət", 1948-ci ildə İsrail dövlətinin yaradılması üçün fələstinlilərin öldürülməsi və etnik təmizlənməsinə aiddir.
Mart ayına qədər anklavda ölənlərin sayı 50,000-ə çatmışdı; səhiyyə nazirliyinin məlumatına görə, bu rəqəm o vaxtdan bəri 62,000-i keçib. Yaralıların ümumi sayı isə hazırda 157,000-dən çoxdur.
Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi (BCM) İsrailin Baş naziri Binyamin Netanyahu və onun keçmiş müdafiə naziri Yoav Qallanta qarşı 2023-cü ilin oktyabrından 2024-cü ilin mayına qədər törədilmiş müharibə cinayətləri və insanlığa qarşı cinayətlər ittihamı ilə həbs qərarı çıxarıb.
Oxucu Şərhləri
Hələlik heç bir şərh yazılmayıb. İlk şərhi siz yazın!
Şərh Yaz