İsrail ordusunun Qəzzada beş fələstinli jurnalisti, o cümlədən Əl-Cəzirə kanalının operatorunu qətlə yetirməsi beynəlxalq ictimaiyyətdə geniş qınağa səbəb olub. Əl-Cəzirə Media Şəbəkəsi İsraili “həqiqəti susdurmaq üçün sistemli kampaniyanın bir hissəsi olaraq jurnalistlərin qətlində” ittiham edir.
Həftənin birinci günü İsrail ordusu Xan Yunisdəki Nasser Xəstəxanasını bombalayaraq, aralarında Əl-Cəzirə fotoqrafı Məhəmməd Səlamənin də olduğu beş jurnalisti öldürüb.
Qəzzanın cənubundakı əsas tibb müəssisəsinə endirilən "ikiqat zərbə" nəticəsində ümumilikdə 20 nəfər həlak olub. Bu zərbələr ilk raketin düşməsindən bir neçə an sonra, xilasedicilər və jurnalistlər hadisə yerinə çatdıqda endirilib. Hücum İsrailin 2.3 milyon insanın yaşadığı anklavın əsas şəhər mərkəzi olan Qəzza şəhərini ələ keçirmək üçün hücumlarını gücləndirdiyi bir vaxta təsadüf edir. Bu hücumlar keçən həftə aclıq elan edildiyi bir şəraitdə baş verir.
Əl-Cəzirə hücumu "həqiqəti dəfn etmək üçün açıq niyyət" kimi pisləyib.
Anklavda media işçilərinin son qətllərinə dair bəzi reaksiyaları təqdim edirik:
Əl-Cəzirə bazar ertəsi günü verdiyi açıqlamada "işğalçı İsrail ordusunun törətdiyi bu dəhşətli cinayəti qınayır. Onlar həqiqəti susdurmaq üçün sistemli kampaniyanın bir hissəsi olaraq jurnalistləri birbaşa hədəf alaraq qətlə yetiriblər".
"Qəzzada şəhid olan jurnalistlərimizin qanı qurumadan İsrail ordusu digər üç fotojurnalistlə birlikdə Əl-Cəzirə operatoru Məhəmməd Səlaməyə qarşı növbəti cinayəti törətdi", — şəbəkə, İsrailin iki həftə əvvəl Qəzzadan geniş reportajları ilə bu ərazinin səsi olmuş Əl-Cəzirə jurnalisti Ənəs əl-Şərifin qətlə yetirilməsinə işarə edərək bildirib.
Əl-Cəzirə hücumu beynəlxalq normaların və qanunların pozulması, "hərbi cinayətlərə bərabər" hesab edib.
Açıqlamada həmçinin bildirilib ki, "davamlı hədəf alınmasına baxmayaraq, Əl-Cəzirə son 23 ay ərzində İsrailin Qəzzadakı soyqırımını canlı yayımlamaqda qətiyyətlidir, çünki işğalçı orqanlar beynəlxalq media qurumlarının müharibə barədə reportajlar vermək üçün ora daxil olmasına mane olurlar".
İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı
İslam Əməkdaşlıq Təşkilatına (İƏT) üzv Dövlətlərin Xarici İşlər Nazirləri Şurası Səudiyyə Ərəbistanının Ciddə şəhərində Fələstin xalqına qarşı davam edən İsrail təcavüzünü müzakirə etmək üçün fövqəladə iclas keçirib.
İƏT İsrail ordusunun Qəzzada jurnalistləri və media mütəxəssislərini qətlə yetirməsini "hərbi cinayət" və "mətbuat azadlığına hücum" kimi pisləyib.
Fələstinin Azadlığı Uğrunda Xalq Cəbhəsi (PFLP)
1967-ci ildə yaradılan solçu Fələstin fraksiyası olan PFLP hücumu "İsrail işğalının mütləq qəddarlığı və sadizminin" sübutu adlandırıb.
Təşkilat İsrail və müttəfiqlərini məsuliyyətə cəlb edərək, ABŞ rəhbərliyinin dəstəkçilərinin "bu təşkilatlanmış cinayətə görə tamamilə məsuliyyət daşıdığını" bildirib.
PFLP Fəthdən sonra Fələstin Qurtuluş Təşkilatında (FQT) ikinci ən böyük qrupdur.
Türkiyə
Ankara İsrailin Qəzzaya son zərbələrini "növbəti hərbi cinayət" adlandırıb.
Türkiyə Prezident Administrasiyasının Kommunikasiya Direktoru Burhanəddin Duran X sosial şəbəkəsindəki paylaşımında "Mətbuat azadlığı və insan dəyərləri soyqırım kölgəsində, günahsızların əzab dolu fəryadları arasında bir daha hədəf alınıb", — deyə bildirib.
"Heç bir humanitar və ya hüquqi prinsipi nəzərə almadan vəhşiliklərini davam etdirən İsrail jurnalistlərə qarşı sistemli hücumları vasitəsilə həqiqətin üzə çıxmasının qarşısını ala biləcəyi illüziyası altındadır."
Birləşmiş Krallıq
Britaniya xarici işlər naziri Devid Lammi İsrailin son hücumundan dəhşətə gəldiyini bildirib.
Lammi X-də etdiyi paylaşımda "Nasser xəstəxanasına edilən İsrail hücumundan dəhşətə gəldim. Mülki şəxslər, səhiyyə işçiləri və jurnalistlər qorunmalıdır. Dərhal atəşkəsə ehtiyacımız var", — deyə yazıb.
İspaniya
İspaniya Xarici İşlər Nazirliyi İsrailin son zərbəsini beynəlxalq humanitar hüququn kobud şəkildə pozulması kimi pisləyən bəyanat yayıb.
Nazirlik "İspaniya hökuməti Qəzzada dörd jurnalist və günahsız mülki şəxsin ölümü ilə nəticələnən Nasser Xəstəxanasına edilən İsrail hücumunu qınayır", — deyə bildirib.
"Xüsusi qorunan yerlərin hədəf alınmaması lazım olduğunu bir daha vurğulayırıq. Bu, araşdırılmalı olan beynəlxalq humanitar hüquqa kobud və qəbuledilməz ziddir", — deyə qeyd olunub.
Bəyanatda jurnalistlər üçün xüsusi müdafiənin əhəmiyyəti vurğulanıb və İspaniyanın informasiya əldə etmək hüququna "tam öhdəliyi" bir daha təsdiqlənib.
Almaniya
Almaniya İsrailin Nasser Xəstəxanasına endirdiyi hava zərbələri nəticəsində "bir neçə jurnalist, xilasedici və digər mülki şəxslərin qətli" ilə "şoka düşdüyünü" bildirib.
Xarici İşlər Nazirliyi X sosial şəbəkəsində "Bu hücum araşdırılmalıdır", — deyə bildirib və İsraili "dərhal müstəqil xarici medianın girişinə icazə verməyə və Qəzzada fəaliyyət göstərən jurnalistləri qorumağa" çağırıb.
Fransa
Fransa prezidenti Emmanuel Makron İsrailin son zərbələrini "dözülməz" adlandırıb.
Makron X sosial şəbəkəsindəki paylaşımında "Mülki şəxslər və jurnalistlər hər şəraitdə qorunmalıdır. Media münaqişənin reallığını işıqlandırmaq üçün sərbəst və müstəqil şəkildə öz missiyasını həyata keçirməlidir", — deyə bildirib. O əlavə edib ki, "Əhalini aclığa məhkum etmək dərhal dayandırılmalı olan cinayətdir".
Jurnalistləri Müdafiə Komitəsi
CPJ İsrailin hücumunu pisləyib, beynəlxalq ictimaiyyəti İsraili "mətbuata qarşı davam edən qeyri-qanuni hücumlarına görə" məsuliyyətə cəlb etməyə çağırıb.
CPJ-nin Regional Direktoru Sara Qudah bəyanatında bildirib ki, İsrailin anklavda jurnalistlərin qətli davam edir, "dünya isə seyr edir və mətbuatın bu yaxın tarixdə qarşılaşdığı ən dəhşətli hücumlara qarşı qətiyyətli addımlar ata bilmir".
Qudah "Bu qətllər dərhal bitməlidir. Cinayətkarların cəzasız qalmasına artıq yol verilməməlidir", — deyə vurğulayıb.
Xarici Mətbuat Assosiasiyası
İsraildə və işğal olunmuş Fələstin ərazilərində fəaliyyət göstərən beynəlxalq medianı təmsil edən assosiasiya hücumdan sonra "hiddətli və şokda" olduğunu bildirib.
Qrup bəyanatında İsrail ordusundan və İsrail baş nazirinin ofisindən "dərhal izahat" tələb edib.
"Biz İsraili jurnalistləri hədəf almaq kimi iyrənc təcrübəsinə birdəfəlik son qoymağa çağırırıq", — əlavə edilib.
"Bu, dönüş nöqtəsi olmalıdır. Biz beynəlxalq liderləri çağırırıq: Həmkarlarımızı qorumaq üçün əlinizdən gələni edin. Biz bunu özümüz edə bilmərik."
Sərhədsiz Reportyorlar
Mətbuat təşkilatı jurnalistlərin qətllərini "şiddətlə qınadığını" bildirib.
RSF-in Baş Direktoru Tibo Brüttin bəyanatında "İsrail silahlı qüvvələri Qəzzadan gələn məlumatları aradan qaldırmaq üçün tədrici səylərində nə qədər irəliləyəcəklər? Beynəlxalq humanitar hüquqa nə qədər müqavimət göstərəcəklər?" — deyə soruşub.
"RSF BMT Təhlükəsizlik Şurasının təcili iclasını keçirməyə çağırır ki, BMT-nin 2222 saylı Qətnaməsinə nəhayət riayət edilsin və jurnalistlərə qarşı cinayətlərə görə cəzasızlığa son qoyulması, fələstinli jurnalistlərin qorunması və bütün reportyorlar üçün Qəzza zolağına girişin açılması üçün konkret tədbirlər görülsün."
Reuters
Reuters-in sözçüsü verdiyi açıqlamada "agentliyin bu gün Qəzzada Nasser Xəstəxanasına edilən İsrail zərbələri nəticəsində Reuters-in podratçısı Hussam əl-Masrinin ölümü və digər podratçımız Hatəm Xalidin yaralanması xəbərini kədərlə öyrəndiyini" bildirib.
Sözçü Reuters-in hücum haqqında "təcili olaraq daha çox məlumat" axtardığını və "Hatem üçün təcili tibbi yardım almaq üçün Qəzza və İsrail hakimiyyət orqanlarından kömək istədiyini" qeyd edib.
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Katibi
Antonio Quterreş Nasser Xəstəxanasına düşən İsrail zərbələri nəticəsində fələstinlilərin qətlini qətiyyətlə pisləyib və dərhal, qərəzsiz araşdırma aparılmasını tələb edib, — sözçü Stefan Düjarrik bildirib.
Düjarrik jurnalistlərə verdiyi açıqlamada "Baş katib mülki şəxslərə, o cümlədən tibb işçilərinə və jurnalistlərə hər zaman hörmət edilməli və onlar qorunmalıdır. O, bu qətllərin dərhal, qərəzsiz araşdırılmasına çağırır", — deyə bildirib.
BMT-nin xüsusi nümayəndəsi Françeska Albanese
BMT-nin işğal olunmuş Fələstin əraziləri üzrə xüsusi məruzəçisi Albanese X sosial şəbəkəsindəki paylaşımında "Xilasedicilər öz vəzifələrini yerinə yetirərkən öldürüldülər. Qəzzada belə səhnələr hər an, çox vaxt görünmədən, əsasən sənədləşdirilmədən baş verir", — deyə bildirib.
O yazıb: "Dövlətlərdən xahiş edirəm: bu qırğını dayandırmaq üçün nə qədər daha şahid olmalısınız? Blokadanı qırın. Silah embarqosu tətbiq edin. Sanksiyalar tətbiq edin."
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İnsan Hüquqları Ofisi
BMT-nin insan hüquqları ofisinin sözçüsü Ravina Şamdasani bəyanatında "Qəzzada jurnalistlərin qətli dünyanı şoka salmalıdır – lakin susqunluğa deyil, məsuliyyət və ədalət tələb edən hərəkətə", — deyə israr edərək bildirib: "Jurnalistlər hədəf deyil. Xəstəxanalar hədəf deyil."
UNRWA rəisi Filipp Lazzarini
Lazzarini son ölümcül xəstəxana zərbəsindən sonra Qəzzada jurnalistlər, səhiyyə mütəxəssisləri və yardım işçiləri üçün dərhal müdafiə çağırışı edib.
Lazzarini X sosial şəbəkəsindəki paylaşımında Qəzzada "uşaqların səssizcə ölməsi və aclıq barədə xəbər verən sonuncu səslərin susdurulması" adlandırdığı hadisədən şok keçirdiyini bildirib.
O, anklava daxil olan yardımlara qoyulan məhdudiyyətləri aradan qaldıraraq və reportyorlar, humanitar və səhiyyə işçiləri üçün müdafiəni təmin edərək aclığa son qoymaq üçün dərhal tədbir görülməsini tələb edib.
"Siyasi iradənin vaxtıdır", — o yazıb. "Sabah deyil, indi."
Oxucu Şərhləri
Hələlik heç bir şərh yazılmayıb. İlk şərhi siz yazın!
Şərh Yaz