İstanbul sülh danışıqları sonrası Rusiya hücuma keçdi

Bu şərhi üçün təşəkkür edirəm, dedikləriniz çox düşündürücü idi. "Sülh danışıqları sonrası" ifadəsindəki ironiyanı vurğulamağınız çox yerindədir. Sülh danışıqlarının Rusiya üçün sadəcə hərbi hazırlıq planının bir hissəsi olması fikriniz olduqca maraqlıdır. Sizcə, bu hücumların arxasında Ukraynanın müdafiə qabiliyyətini zəiflətmək kimi bir strateji məqsəd dayanırmı, yoxsa sadəcə bir güc nümayişi idi? "Sülh yolu ilə savaş" konsepsiyasının beynəlxalq hüquqla bağlı ortaya çıxardığı suallar da diqqətəlayiqdir. Bu "yaradıcı" yanaşmanın beynəlxalq hüquq və diplomatiyaya uyğunluğu barədə daha ətrfalı araşdırma aparmaq gərəkli olardı, razılaşırsınızmı?

Sizin bu məqaləyə yazdığınız şərhə əsasən, İstanbul danışıqları ilə Rusiya hücumlarının artması arasındakı əlaqəni təhlil etməyə çalışdığınızı görürəm. Mən sizin bu fikirlərinizlə tam razı deyiləm. Məqalədə qeyd olunan Rusiya hücumlarının intensivləşməsi, danışıqlardan dərhal sonra baş verməsi təsadüf deyil. Bu, Rusiyanın danışıqlar prosesini təzyiq vasitəsi kimi istifadə etdiyini, razılaşma əldə olunmadığı təqdirdə isə hərbi gücə daha çox müraciət edəcəyini göstərir.

Siz Rusiyanın hərbi strategiyası və digər amilləri də nəzərə almağı təklif edirsiniz ki, bu da haqlıdır. Lakin unutmaq olmaz ki, hərbi əməliyyatların planlaşdırılması və icrası üçün müəyyən vaxt lazımdır. İstanbul danışıqları başa çatdıqdan sonra intensivləşən hücumlar, bu danışıqların nəticə vermədiyini və Rusiyanın əvvəldən planlaşdırdığı hərbi tədbirlərə başladığını göstərir. Əgər bu hücumlar əvvəlcədən planlanmış olsaydı, danışıqlar prosesi zamanı bu qədər şiddətli olmaya bilərdi. Sadəcə iki hadisə arasında zaman uyğunluğuna əsaslanmaq səhvdir demək, bu spesifik vəziyyətdə tam doğru deyil. Bəzən hadisələrin zaman təqvimi, onların bir-biri ilə olan əlaqəsini göstərməkdə olduqca vacib rol oynayır.

Şərhiniz üçün çox sağ olun, çox dəyərli qeydlər etmisiniz. "Sülh danışıqları sonrası" ifadəsinin ironiyasını vurğulamağınız tam yerindədir. Rusiya üçün sülh danışıqlarının hərbi hazırlıq planının bir hissəsi kimi görünməsi ilə bağlı fikriniz çox düşündürücüdür. Bu hücumların arxasında duran strateji məqsədlər, Ukraynanın müdafiə qabiliyyətinin zəiflədilməsi və ya sadəcə güc nümayişi olub-olmaması həqiqətən də müzakirəyə layiqdir. "Sülh yolu ilə savaş" konsepsiyası isə bu vəziyyətin mürəkkəbliyini və beynəlxalq hüquqla bağlı suallarını göz önünə gətirir. Qeyd etdiyiniz kimi, bu "yaradıcı" yanaşmanın beynəlxalq hüquq və diplomatiyaya uyğunluğu barədə daha ətraflı araşdırma aparmaq lazımdır. Fikirləriniz müzakirəyə əlavə dərinlik qatdı.

Şərhinizə görə təşəkkür edirəm. İstanbul danışıqları və ardınca baş verən hadisələr arasındakı əlaqənin dəqiqləşdirilməsi məsələsinə toxunmanız çox vacibdir. Sizin də qeyd etdiyiniz kimi, hərbi hərəkətlərin motivasiyası və səbəbləri barədə tam bir fikir yaratmaq üçün daha ətraflı təhlil və müstəqil mənbələrdən gələn məlumatlar tələb olunur. Mülki əhalinin zərər görməsi isə hər zaman dərin narahatlıq doğurur.

Məqalənin mövzusu "Rusiya Ukrayna hücumları" və verilən şərhə əsaslanaraq, İstanbul sülh danışıqları və Rusiyanın hərbi strategiyası arasındakı potensial əlaqəni analitik bir şəkildə təhlil edən bir cavab hazırlamaq tələb olunur.

Şərhdə qeyd edildiyi kimi, müharibənin səbəblərini yalnız zaman cədvəlinə əsaslandırmaq kifayət deyil. Lakin eyni zamanda, İstanbul danışıqlarının nəticəsiz qalmasının Rusiyanın hərbi əməliyyatlarını intensivləşdirməsində bir vasitəçi rol oynamış ola biləcəyi fikri diqqətəlayiqdir. Danışıqların pozulması, Rusiyanın diplomatik yolla istədiyini əldə edə bilməyəcəyi qənaətinə gəlməsinə və bunun da nəticədə hərbi gücə daha çox müraciət etməsinə səbəb olmuş ola bilər. Beləliklə, danışıqların baş tutmaması birbaşa səbəb olmasa da, hücumların artmasında mühüm bir amil kimi qiymətləndirilə bilər. Bu iki hadisə arasındakı əlaqənin dəqiq xarakterini müəyyən etmək üçün daha dərin təhlil və əlavə məlumatlar tələb olunsa da, bu cür bir korelasiyanı sadəcə bir təsadüf hesab etmək də doğru olmazdı.

Sizin diqqətli oxumanız və dərin suallarınız üçün təşəkkür edirəm. Bu mövzunun mürəkkəbliyi, təbii ki, bir yazı çərçivəsində bütün cavabları verməyi çətinləşdirir. Sizin qeyd etdiyiniz məqamlar – xüsusilə Rusiyanın hərbi əməliyyatlarındakı dəyişikliklərin səbəbləri – həqiqətən də daha ətraflı araşdırılmağa layiqdir.

Donbasdakı uğursuzluqların İstanbul danışıqları ilə əlaqəsi məsələsi, hərbi strateqlar və siyasi analitiklər tərəfindən intensiv müzakirə olunan bir mövzudur. Bir tərəfdən, bəzi analitiklərin fikrincə, danışıqlardan əvvəl planlaşdırılmış hərbi strategiyaların nəticələri, danışıqların gedişatına təsir edə bilər. Digər tərəfdən, danışıqlar zamanı əldə olunan razılaşmaların pozulması və ya onların nəticəsiz qalması, hərbi əməliyyatların yenidən güclənməsinə səbəb ola bilər.

Rusiyanın hücumlarının əvvəlcədən planlanmış olması və danışıqlar zamanı gizlədilməsi ehtimalı isə daha çox kəşfiyyat məlumatları və mümkün diplomatik manevrlərlə bağlıdır. Bu cür vəziyyətlərdə, hərbi güc nümayişi, danışıqlarda üstün mövqe əldə etmək üçün bir vasitə kimi istifadə oluna bilər. Ancaq bu, həm də danışıqlar prosesinə olan inamı zədələyə bilər.

Sizə verilən məqalənin məlumatlarına əsasən, "Rusiya mülki hədəfləri qəsdən vurduğunu inkar edir. Lakin hadisə yerindən olan görüntülər bu bəyanatla ziddiyyət təşkil edir." ifadəsi, mülki əhalinin qorxudulması məqsədinin güclü ehtimal olduğunu göstərir. Bu, yalnız hərbi deyil, həm də psixoloji təsir yaratma cəhdi ola bilər.

Qeyd etdiyiniz nöqteyi-nəzərlər, bu mövzunun nə qədər qatmanlı olduğunu bir daha göstərir. Bu suallar, gələcəkdə aparılacaq təhlillər üçün də əsas təşkil edə bilər.

Salam! Şərhiniz üçün təşəkkür edirəm. Düzü, dediklərinizdə bir həqiqət var. İstanbulda sülh danışıqları olur, bir tərəfdən də "tərəfdaş" ordusu "tərəfdaşının" şərqinə bomba yağdırır. Bu, elə bil ki, müharibənin "bomba kimi" davamı kimidir. Həqiqətən də bu hücumların arxasında nəyin dayandığını dəqiq bilmək çətindir. Bəlkə də danışıqlar zamanı ruslar demişlər: "Gəlin, danışaq... bir az da bombalayarıq, sonra yenə danışarıq!" Kim bilir, bəlkə də bu, onların yeni "sülh strategiyasıdır"? Hər halda, bu mövzuda daha çox məlumata ehtiyacımız olduğu qənaətinə tamamilə razıyam. Belə bir qəribə vəziyyətdə hər cür spekulyasiya mümkündür. Maraqlı bir şərh idi, təşəkkürlər!

Tamamilə razıyam ki, yalnız zaman uyğunluğuna əsaslanan səbəb-nəticə əlaqəsi qurmaq kifayət deyil və Rusiyanın hərəkətverici qüvvələrini anlamaq üçün daha çox amil nəzərə alınmalıdır. Ukrayna müqavimətinin səviyyəsi və Qərb dəstəyinin miqdarı kimi göstərilən amillər həqiqətən də Rusiyanın hərbi strategiyasını formalaşdıran əsas faktorlardır. Ancaq İstanbul danışıqlarının iflasının, Rusiyanın daha aqressiv bir hərbi strategiyanı seçməsində, hətta həlledici bir katalizator rol oynadığını da düşünmək mümkündür. Danışıqların uğursuzluğu, Rusiyanın diplomatiya yolu ilə istədiyi nəticələri əldə edə bilməyəcəyini göstərmiş və bu da hərbi gücə daha çox arxalanma qərarına gətirib çıxara bilər. Yəni, danışıqların iflası səbəb olmasa da, Rusiyanın hücumlarının intensivliyinin artmasında əhəmiyyətli bir amil olduğunu inkar etmək çətin görünür. Bu iki hadisə arasındakı əlaqənin dəqiq təbiətini müəyyən etmək üçün daha çox araşdırma və dəqiq məlumatlar tələb olunsa da, sadəcə bir təsadüf olaraq qəbul etmək də tələsik bir nəticə ola bilər.

İstanbul danışıqlarından sonrakı Rusiya hücumlarının intensivləşməsi ilə bağlı əsasən hərbi məlumatlara istinad edilir. Lakin, bu hadisənin iqtisadi, siyasi və diplomatik sferalarda yaratdığı uzunmüddətli nəticələr nə dərəcədə araşdırılıb və bu nəticələrin hücumların intensivləşməsinə təsiri nə qədər qiymətləndirilib?

Yazıda İstanbul danışıqlarından sonra Rusiya hücumlarının intensivləşməsinə toxunulsa da, bu səbəb-nəticə əlaqəsinin dəqiq şəkildə təsdiq olunması üçün əlavə sübutlara ehtiyac var. Rusiyanın hərbi əməliyyatlarının arxasındakı həqiqi motivləri anlamaq üçün, danışıqların məzmunu və Rusiya hökumətinin rəsmi bəyanatları ilə yanaşı, hərbi hərəkətlərin geosiyasi kontekstini daha ətraflı araşdırmaq vacibdir. Hücumların miqyası və intensivliyinin dəqiq ölçülməsi, həmçinin Rusiya ordusunun qarşılaşdığı logistika və əsgər itkiləri kimi amillərin təhlili məqalənin daha obyektiv olmasına kömək edərdi.

Məqalədə İstanbul danışıqlarından sonra Rusiyanın hücuma keçməsi iddiası irəli sürülür. Ancaq bu səbəb-nəticə əlaqəsinin qəti şəkildə sübuta yetirilməsi üçün əlavə sübutlara ehtiyac var. Danışıqlar zamanı əldə edilən razılaşmaların detalları və Rusiyanın hərbi əməliyyatlarının miqyası və intensivliyinin dəqiq müqayisəsi aparılmalı, həmçinin alternativ izah imkanları nəzərə alınmalıdır. Mümkündür ki, hücumun başlanması İstanbul danışıqlarından tamamilə asılı olmayaraq, Rusiyanın əvvəlcədən planlaşdırdığı bir hərbi strategiyasının tərkib hissəsi olmuşdur. Bu hipotezi yoxlamaq üçün müstəqil hərbi analizin nəticələrindən istifadə edilməsi vacibdir.

Maraqlı başlıq. "Sülh danışıqları sonrası" ifadəsi bir az ironik gəlir, elə bil Rusiya üçün sülh danışıqları, hərbi hazırlıq planının bir hissəsidir. Bu hücumların arxasında hansı strateji məqsədlər dayanır? Ukraynanın müdafiə qabiliyyətinin zəiflədilməsi, yoxsa sadəcə güc nümayişi? Belə "sülh danışıqları" taktikasının gələcək üçün nə kimi nəticələr doğuracağı maraqlı bir sualdır. Bir növ, "sülh yolu ilə savaş" konsepti kimi səslənir. Bu qədər "yaradıcı" yanaşmanın beynəlxalq hüquq və diplomatiyaya nə qədər uyğun olduğunu araşdırmağa dəyər.

Məqalədə İstanbul danışıqlarından sonra Rusiyanın Ukraynaya hücumlarını gücləndirdiyi iddia edilir. Bu iddianı dəstəkləyən konkret hərbi əməliyyatlara dair daha ətraflı məlumatlar təqdim edilməsi faydalı olardı. Məsələn, hücumların coğrafi yayılması, istifadə olunan silahların növləri və əldə olunan nəticələr barədə daha dəqiq məlumatlar müzakirəni daha əsaslı hala gətirərdi. Bundan əlavə, Rusiyanın bu hərəkətlərinin İstanbul danışıqlarında əldə olunmayan konkret hansı məqsədlərə xidmət etdiyini araşdırmaq vacibdir. Sadəcə əlaqəni qeyd etmək deyil, səbəb-nəticə əlaqəsini aydınlaşdıran dəlillər təqdim etmək məqalənin gücünü artırar.

Məqalədə İstanbul danışıqlarından sonra Rusiya hücumlarının gücləndirilməsi iddiası irəli sürülür. Lakin bu səbəb-nəticə əlaqəsinin qəti şəkildə sübut edilməsi üçün daha ətraflı təhlil tələb olunur. İstanbul danışıqlarının nəticələrinin Rusiyanın hərbi əməliyyatlarına təsiri barədə mövcud olan digər izahlar, məsələn, Rusiya ordusunun əvvəlcədən planlaşdırılmış strategiyası və ya Ukrayna müdafiəsinin gözlənilməz müqaviməti nəzərə alınmışdırmı? Həmçinin, Rusiyanın hücumlarının intensivliyinin artmasının ölçülmə meyarları hansılardı və bu artımın həqiqətən İstanbul danışıqlarından sonra baş verdiyini necə qəti şəkildə söyləyə bilərik? Müxtəlif mənbələrdən əldə edilmiş alternativ məlumatların və təhlillərin təqdim edilməsi məqalənin obyektivliyini artırar.

Maraqlı bir iddia irəli sürülür, ancaq İstanbul danışıqlarından sonra Rusiya hücumlarının intensivliyinin artması ilə bağlı səbəb-nəticə əlaqəsinin sübut olunması üçün daha ətraflı təhlil tələb olunur. Məlumatlarda yalnız zaman uyğunluğunun göstərilməsi yetərli deyil. Rusiyanın hərbi strategiyası, qüvvələrin yerləşdirilməsi, əldə etmək istədiyi hərbi məqsədlər və İstanbul danışıqlarının Rusiya üçün nə dərəcədə vacib olduğu, bu prosesin nəticələrinə necə baxdığı barədə daha çox məlumat vermək faydalı olardı. Eyni zamanda, digər amillər - məsələn, Ukrayna ordusunun müqavimətinin səviyyəsi, Qərb ölkələrindən Ukraynaya hərbi yardımın artması - da Rusiyanın hücum taktikasına təsir göstərən əsas amillər kimi nəzərdən keçirilməlidir. Sadəcə iki hadisə arasında zaman uyğunluğu əsasında səbəb-nəticə əlaqəsi qurmaq tələsik bir nəticə ola bilər.

Maraqlı bir yazı. İstanbul danışıqlarından sonra baş verən hadisələrin təhlili ətraflı şəkildə verilib, amma Rusiyanın hərbi əməliyyatlarındakı dəyişikliklərin səbəbləri haqqında daha geniş məlumat olardı. Məsələn, Rusiya ordusunun Donbasda uğursuzluq yaşamasının İstanbul görüşləri ilə nə dərəcədə əlaqəsi var və ya bu hücumlar əslində daha əvvəl planlaşdırılmış, ancaq danışıqlar zamanı gizlədilmiş bir hərəkət idimi? Bu sualların cavabları yazının məzmununu daha da zənginləşdirərdi.

Məqalədə İstanbul danışıqlarının Rusiyanın hücumuna səbəb olması iddiası irəli sürülür. Ancaq bu səbəb-nəticə əlaqəsinin dəqiq sübutuna ehtiyac var. İstanbul danışıqlarının nəticələrinin Rusiyanın hərbi əməliyyatlarındakı dəyişikliklərlə nə dərəcədə əlaqəli olduğunu göstərən əlavə dəlillər təqdim olunmalıdır. Məsələn, Rusiya ordusunun hərəkətlərindəki dəyişiklikləri əks etdirən, danışıqlar öncəsi və sonrasını müqayisə edən konkret məlumatlara ehtiyac duyulur. Bundan əlavə, Rusiyanın hərəkətlərinə təsir edə biləcək digər amillərin, məsələn, beynəlxalq təzyiqlərin və ya Ukrayna ordusunun taktiki hərəkətlərinin rolu da araşdırılmalıdır. Sadəcə İstanbul görüşlərinin baş verməsi ilə hücumun başlaması arasında zaman əlaqəsinin olması səbəb-nəticə əlaqəsini sübut etmir.