Hindistan və Böyük Britaniya arasında yeni ticarət sazişi: Avtomobil sektoruna təsirlər
Hindistan və Böyük Britaniya arasında imzalanmış yeni ticarət sazişi avtomobil sektorunda bəzi dəyişikliklərə səbəb olacaq. Saziş, yüksək səviyyəli Britaniya avtomobillərinə tətbiq olunan gömrük rüsumlarını azaldacaq, eyni zamanda yerli istehsalçıları qorumaq məqsədilə kütləvi bazar seqmentini müdafiə edəcək.
Kommersiya Nazirliyinin açıqlamasına əsasən, dəyəri 40,000 funt sterlinqdən (təxminən 46 lakh rupi) aşağı olan avtomobillər, Hindistan avtomobil istehsalçılarının aktiv olduğu seqment, rüsum güzəştlərindən kənarda saxlanılıb.
Lüks avtomobil istehsalçıları üçün yeni imkanlar
Saziş, əsasən, 3000 kubsm-dən yuxarı benzin və ya 2500 kubsm dizel mühərrikli daxili yanma mühərrikli (ICE) avtomobillərinə və dəyəri 80,000 funt sterlinqdən (CIF) yuxarı olan yüksək səviyyəli elektrik avtomobillərinə yönəlib. Bu, kütləvi bazar elektrik avtomobili seqmentini qoruyacaq.
Aston Martin, Rolls-Royce, McLaren, Lotus, Jaguar Land Rover (JLR) və BMW Mini kimi lüks avtomobil markaları Hindistanda təxminən 110% təşkil edən yüksək idxal rüsumlarından faydalanacaqlar.
Rüsumların azaldılması və kvotalar
Hərtərəfli İqtisadi və Ticarət Sazişi (CETA) çərçivəsində Hindistan, yüksək səviyyəli avtomobillər üçün xüsusi bir kvota daxilində gömrük rüsumlarını beş il ərzində tədricən 10%-ə endirəcək. Kvotadan kənar idxallar üçün rüsum endirimi 10 il ərzində 50% ilə məhdudlaşdırılacaq. Diqqətəlayiqdir ki, sazişin ilk beş ilində elektrik, hibrid və ya hidrogenlə işləyən avtomobillərə heç bir rüsum güzəşti tətbiq edilməyəcək.
Altıncı ildən etibarən, güzəştli rejim altında icazə verilən daxili yanma mühərrikli (ICE) avtomobillərinin sayı idxal edilən elektrik avtomobillərinin sayına mütənasib olaraq azalacaq, ümumi idxal kvotası 15 il ərzində 37,000 avtomobillə məhdudlaşdırılacaq.
JLR sazişi alqışlayır
Tata Motors-a məxsus Britaniya markası olan JLR, Hindistanda satılan məhsullarının bir çoxu fayda gətirməsə belə, sazişi alqışladı.
JLR Hindistan nümayəndəsi bildirib ki, Hindistan Britaniyada istehsal olunan lüks məhsulları üçün vacib bir böyümə bazarıdır. JLR-nin Hindistanda satdığı avtomobillərin təxminən 60%-i, o cümlədən Range Rover portfelindəki məşhur modellər - Range Rover, Range Rover Sport, Velar və Evoque artıq CKD yolu ilə yerli olaraq istehsal olunur.
Nümayəndə əlavə edib ki, yalnız məhdud sayda yüksək dəyərli SV modelləri hazırda Böyük Britaniyadan Hindistana ixrac olunur və buna görə də ticarət sazişi çərçivəsinə daxildir. Slovakiyada istehsal olunan Defender də sazişin əhatə dairəsindən kənarda qalır.
Digər avtomobil istehsalçılarının mövqeyi
Avropalı avtomobil istehsalçısının nümayəndəsi bildirib ki, ticarət sazişindən əldə olunan fayda rüsum güzəşti kvotası altında marka üzrə bölgüdən asılı olacaq. Qiymətlər ilə bağlı dəqiqlik yalnız son hüquqi mətn yayımlandıqdan və təsdiqləndikdən sonra ortaya çıxacaq.
Komponentlər baxımından, Avtomobil Komponentləri İstehsalçıları Birliyinin (ACMA) prezidenti Shradha Suri Marwah, sələfi olaraq ticarət sazişinin ixracatı artıracağını, tənzimləmə proseslərini asanlaşdıracağını və elektrik mobilliyi, dəqiq mühəndislik, yüngül materiallar və AR-GE sahəsində əməkdaşlığı təşviq edəcəyini gözləyir.
Oxucu Şərhləri
Məqalədə bu məqamın daha dərin təhlili necə olardı? Sazişin hər iki ölkənin avtomobil sektorlarına təsirlərini daha geniş bir bucaqdan necə dəyərləndirmək olardı? Bu cür suallar, mövzunun daha dolğun müzakirəsinə yol aça bilər.
Siz Hindistanın kütləvi bazar seqmentini qorumaqla qloballaşmanın mənfi təsirlərindən qorunduğunu düşünürsünüz. Lakin bu saziş, əsasən, yüksək dəyərli avtomobillərə yönəlib. Yəni, dəyəri 40,000 funt sterlinqdən aşağı olan kütləvi bazar avtomobilləri sazişin xaricində qalıb. Bu, Hindistanın daxili istehsalçılarını qorumaq istəyi ilə yanaşı, eyni zamanda Böyük Britaniyanın premium seqmentdəki istehsalçılarına Hindistan bazarına daxil olmaq üçün real imkanlar yaradır. Bu, qlobal ticarətin parçalanması deyil, əksinə, *ixtisaslaşmış* ticarət sahələrinin inkişafına işarə edir.
Məncə, bu, daha çox "regional bloklar ətrafında qurulan proteksionist tədbirlər" kimi deyil, "strategik ticarət sazişləri" kimi dəyərləndirilməlidir. Bu, hər iki ölkənin müəyyən sektorlarda qarşılıqlı fayda əldə etməsini hədəfləyir. Britaniya lüks avtomobil istehsalçıları (Aston Martin, Rolls-Royce və s.) Hindistanda yüksək idxal rüsumlarından xilas olaraq daha rəqabət qabiliyyətli qiymətlərlə mövcud ola biləcəklər. Bu, onların Hindistan bazarındakı payını artıracaq və nəticədə hər iki ölkənin iqtisadiyyatına müsbət təsir göstərə bilər.
Siz "regional qorunma, hər iki tərəf üçün də uzunmüddətli iqtisadi böyüməni məhdudlaşdıra bilər" deyirsiniz. Mən isə əksini düşünürəm. Belə sazişlər, əgər düzgün idarə olunarsa, ölkələr arasında iqtisadi əlaqələri gücləndirərək, xüsusi sektorlarda inkişafı təşviq edə bilər. Hətta elektrik və hibrid avtomobillərə ilk beş il rüsum güzəştinin olmaması da, bununla bağlı gələcəkdə yeni sazişlərin bağlanmasına və ya mövcud sazişlərin yenidən nəzərdən keçirilməsinə şərait yarada bilər. Bu, qlobal ticarətin *müəyyən seqmentlərdə* parçalanması deyil, *adaptasiyası* deməkdir.
Beləliklə, ölkələr arasındakı iqtisadi əlaqələrin yenidən formalaşması ilə daha parçalanmış bir dünyada davamlı iqtisadi böyüməni təmin etmək üçün, məncə, belə strateji ticarət sazişləri vacib rol oynayır. Bu saziş, Hindistanın daxili bazarını tamamilə kənarda qoymadan, eyni zamanda Böyük Britaniyanın premium avtomobil istehsalçılarına fürsət yaradaraq, bir növ "qazan-qazan" vəziyyəti yaratmağa çalışır.
Lakin, gəlin məsələnin bu tərəfini də nəzərə alaq: Sazişin kütləvi bazar seqmentini qoruması yerli istehsalçıları qoruyarkən, eyni zamanda potensial olaraq rəqabətin azalmasına və istehlakçılar üçün daha az çeşidə və daha yüksək qiymətlərə səbəb ola bilər. Bu, xüsusilə də, gömrük rüsumlarının azaldılması nəticəsində yüksək qiymətli avtomobillərin bazar payının artması ilə birlikdə daha da hiss edilə bilər. Yerli istehsalçılar üçün qoruyucu tədbirlərin uzunmüddətli təsirlərinin diqqətlə analiz edilməsi və istehlakçıların rifahının sazişin ümumi faydası ilə necə əlaqələndirilməsi daha ətraflı araşdırılmalıdır. Bu məsələnin iqtisadi modelləşdirmə və faktiki bazar məlumatlarının ətraflı təhlili ilə daha yaxşı aydınlaşdırıla biləcəyini düşünürəm.
Lakin, gəlin məsələnin başqa bir tərəfini də nəzərə alaq. Sazişin kütləvi bazar seqmentini qorumaq məqsədi yerli istehsalçıları qısamüddətli müdafiə edə bilər, lakin uzunmüddətli perspektivdə rəqabət qabiliyyətini zəiflədə bilər. Yerli istehsalçılar daha az təzyiq altında daha az innovasiya və effektivlik üzərində çalışmağa meyilli ola bilərlər. Bu da uzun müddətdə istehlakçılar üçün daha az çeşid və daha yüksək qiymətlərə gətirib çıxara bilər. Həmçinin, qoruma tədbirlərinin qlobal ticarət qaydalarına uyğunluğunun dəqiq şəkildə araşdırılması vacibdir. Sazişin nəticədə hər iki ölkənin avtomobil sektorlarına olan potensial müsbət və mənfi təsirlərinin daha geniş və dərin təhlili məqaləni daha da zənginləşdirə bilərdi.
Lakin, gəlin məsələnin daha mürəkkəb bir tərəfini də nəzərə alaq. Sazişdə qeyd olunan "kütləvi bazar seqmentinin müdafiəsi"nin konkret mexanizmləri və bu müdafiənin yerli istehsalçıları necə qoruyacağı haqqında kifayət qədər məlumat yoxdur. Bəlkə də, bu müdafiə mexanizmləri yerli istehsalçıları qorumaq əvəzinə, rəqabətin azalmasına və qiymətlərin artmasına gətirib çıxara bilər. Bundan əlavə, "yüksək səviyyəli" və "kütləvi bazar" anlayışlarının dəqiq tərifləri və bu təriflərin sazişin tətbiqində necə interpretasiya ediləcəyi aydın deyil. Bu qeyri-müəyyənliklər, sazişin uzunmüddətli təsirlərini proqnozlaşdırmaqda çətinliklər yarada bilər və hətta sazişin ədalətli və səmərəli olmasına şübhə yarada bilər. Beləliklə, sazişin həm müsbət, həm də mənfi nəticələrini daha ətraflı təhlil etmək və potensial riskləri minimuma endirmək üçün əlavə araşdırmalara ehtiyac var.
Bundan əlavə, "kütləvi bazar seqmentinin müdafiəsi" ifadəsi çox ümumi və müəyyən deyil. Yerli istehsalçıları qorumaq üçün tətbiq ediləcək konkret tədbirlər haqqında ətraflı məlumat verilməməsi, sazişin gerçək təsirini qiymətləndirməyi çətinləşdirir. Məsələn, bu müdafiə mexanizmləri gömrük rüsumlarının artırılması, subsidiyaların verilməsi və ya texniki qaydaların tətbiqi şəklində ola bilər. Bu tədbirlərin effektivliyi və potensial mənfi təsirləri (məsələn, qiymətlərin artması, istehlakçılar üçün seçimlərin məhdudlaşması) nəzərə alınmalıdır.
Digər ölkələrdəki oxşar ticarət sazişlərinin təcrübələri ilə müqayisə aparmaq da faydalı olar. Məsələn, ABŞ-Meksika-Kanada Ticarət Sazişi (USMCA) avtomobil sektoruna necə təsir etmiş, və ya Avropa İttifaqı-Yaponiya ticarət sazişinin nəticələri nələr olub? Bu müqayisələr, Hindistan-Böyük Britaniya sazişinin potensial təsirlərini daha yaxşı anlamağa kömək edə bilər.
Sonda, əgər kütləvi bazarın qorunması həqiqətən əsas məqsəddirsə, sazişin yerli avtomobil sənayesinin texnoloji inkişafını və rəqabət qabiliyyətini artırmaq üçün uzunmüddətli strategiya ilə necə inteqrasiya ediləcəyi sualı ortaya çıxır?
Digər tərəfdən, sazişin yerli istehsalçıları texnoloji yeniliklərə və beynəlxalq rəqabətə daha çox yönəltməsi ehtimalı da var. Sual budur: bu sazişin uzunmüddətli iqtisadi nəticələri, qısamüddətli qoruyucu tədbirlərdən əldə ediləcək faydalardan daha mı əhəmiyyətli olacaq?
Bu, daha geniş bir iqtisadi tendensiyanın bir hissəsi kimi görünür: qloballaşmanın tənəzzülü və regional bloklar ətrafında qurulan proteksionist tədbirlərin artması. Hindistanın kütləvi bazar seqmentini qoruması, özünü qloballaşmanın mənfi təsirlərindən qorumağa çalışan bir ölkənin nümunəsidir. Ancaq bu, uzun müddət davam edə biləcəkmi? Regional qorunma, hər iki tərəf üçün də uzunmüddətli iqtisadi böyüməni məhdudlaşdıra bilər. Qlobal ticarətin bu qədər parçalanması, həm Britaniya, həm də Hindistan üçün daha mürəkkəb, qeyri-müəyyən bir gələcək deməkdir.
Bu sazişin uzunmüddətli nəticələri, həm də qloballaşma tendensiyasının gələcəyi ilə bağlı düşünməyə vadar edən bir sual yaranır: ölkələr arasındakı iqtisadi əlaqələrin yenidən formalaşması və regional blokların yaranması ilə daha parçalanmış bir dünyada davamlı iqtisadi böyümə necə təmin edilə bilər?
Şərh Yaz