ABŞ Konqresi İrana Qarşı Hərbi Əməliyyatlara Nəzarəti Bərpa Etməyə Çalışır
2025-ci il iyunun 22-də "Face the Nation" proqramında keçirilən nadir ikipartiyalı müsahibədə Kentukki ştatından Respublikaçı Konqresmen Tomas Massi və Kaliforniya ştatından Demokrat Konqresmen Ro Hanna ABŞ prezidentinin İrana qarşı icazəsiz hərbi əməliyyatlarını kəskin şəkildə pisləyiblər. Hər iki qanunverici, Birləşmiş Ştatlar qüvvələrinin qanunverici orqanın icazəsi olmadan İrana qarşı düşmənçilik aktlarında iştirak etməsini qadağan edən Müharibə Səlahiyyətləri Qətnaməsinin qəbul edilməsinin vacibliyini vurğulayıblar.
Konqresmen Massi, ABŞ prezidenti Donald Trampın seçilməsinə səbəb olan koalisiyanın bir hissəsini təmsil etdiyini bildirib. O, Orta Şərqdəki sonsuz müharibələrdən yorulmuş seçicilərin "Əvvəlcə Amerika" siyasətini dəstəklədiyini xatırladıb. Massi qeyd edib ki, Hanna ilə birlikdə əvvəllər də, Co Bayden prezident olanda, icra hakimiyyətini cilovlamağa və müharibə elan etmək üçün Konqresin müstəsna səlahiyyətini bərpa etməyə çalışıblar. ABŞ prezidentinin bu ölkəni nəzərə almadan hərbi əməliyyatlara başlaması, Massinin fikrincə, 1973-cü il Müharibə Səlahiyyətləri Qanununun səhv şərhidir, çünki Birləşmiş Ştatlara qarşı heç bir qaçılmaz təhlükə yox idi. O, qanunverici orqanın keçən həftə tətilə çıxdığını və bu əməliyyatlardan əvvəl məlumatlandırılmadığını tənqid edib.
Qanunvericilər İranla Bağlı Diplomatik Uğursuzluqları Vurğulayır
Konqresmen Ro Hanna, ölkənin daimi xarici müharibələrə sürüklənməsinin faciə olduğunu vurğulayıb. O, Konqresmen Massinin cəsarətini alqışlayaraq, hərbi əməliyyatların "ABŞ İrana qarşı müharibəyə başlayır" başlıqları ilə verildiyini qeyd edib. Hanna Birləşmiş Ştatların Orta Şərqə daha çox qoşun göndərməklə milyardlarla dollar israf etdiyini və Amerika əsgərlərinin həyatını riskə atdığını bildirib. O, həmçinin xatırladıb ki, Tehranın nüvə proqramı ilə bağlı Birgə Hərtərəfli Fəaliyyət Planı (JCPOA) çərçivəsində, Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyinin (BAEA) heç bir pozuntu aşkar etmədiyini və həmin razılaşmanın bu ölkənin uranı dinc məqsədlər üçün zənginləşdirməsinə icazə verdiyini xatırladıb. Hanna bu hərbi addımın İranı nüvə materiallarını gizli şəkildə inkişaf etdirməyə məcbur edəcəyini və belə bir addımla nəyə nail olunduğunun aydın olmadığını bildirib.
Hanna, yeni kəşfiyyat məlumatlarına açıq olduğunu, lakin prosedur qaydalarına uyğun olaraq Konqresin müharibəyə başlamazdan əvvəl məlumatlandırılması və bu barədə səsvermə keçirilməsinin vacibliyini qeyd edib. O, İranda rejim dəyişikliyi istəyən dairələrin ABŞ prezidentini bombardmanlara sövq etdiyini iddia edib. Konqresmen Massi də ilk İraq müharibəsi, ikinci İraq müharibəsi və Əfqanıstan müharibəsi zamanı parlamentin əvvəlcə brifinqlər aldığını və müzakirələr keçirdiyini xatırladaraq, hazırkı prosesin alt-üst olduğunu vurğulayıb.
"İzolyasionizm" Mübahisəsi və ABŞ-İsrail Münasibətləri
Keçmiş Respublikaçı lider Mitç Makkonnellin "izolyasionistlər üçün pis həftə" ifadəsinə cavab olaraq, Konqresmen Massi öz tərəfini "izolyasionist" yox, "qeyri-müdaxiləçi" və "müharibələrdən yorulmuş" adlandırıb. O, hərbi-sənaye kompleksinin və "neokonların" (neokonservatorların) hazırkı vəziyyətdən faydalandığını bildirib. Massi "AIPAC" kimi İsrail lobbisinin ABŞ Konqresində çox təsirli olduğunu və bir çox həmkarlarının İsraili dəstəkləyən eyni mesajı yaydığını vurğulayıb. O, İranın ABŞ-a çata biləcək bir raketi olmadığını və İsrailin maraqları ilə Amerikanın maraqları arasında fərq olduğunu qeyd edib.
Konqresmen Hanna isə "izolyasionist" ittihamını haqsız bir ləkələmə adlandırıb və ABŞ əhalisinin böyük əksəriyyətinin daha çox müharibə deyil, diplomatiya istədiyini vurğulayıb. O, İsrailə müdafiə yardımlarını dəstəklədiyini, lakin Qəzzada daha çox insanı öldürmək üçün İsrailə hücum silahları verilməsinə qarşı çıxdığını bildirib. Hanna, ABŞ-ın tarixi səhvlərindən dərs almasının vacibliyini vurğulayaraq, hərbi əməliyyatların Tehranı nüvə silahı inkişaf etdirməyə sövq edəcəyini və nifrət nəsli yaradacağını qeyd edib.
Oxucu Şərhləri
Şərh Yaz