NASA 3I/ATLAS-ın yeni şəkillərini dərc etdi: "Kometdir, yadplanetli deyil"

NASA 3I/ATLAS kometinin Əvvəllər Görünməmiş Görüntülərini Yayımladı: Bir Sirr Çözülür

NASA nihayet 3I/ATLAS kometinə aid əvvəllər görünməmiş şəkillər toplusunu ictimaiyyətə təqdim etdi və bu ulduzlararası qonağın təbii bir obyekt olduğunu xüsusi vurğuladı.

İyul ayında kəşf edildiyindən bəri 3I/ATLAS kometi səmavi aləmdə böyük şöhrət qazanıb. Bu, qismən onun yadplanetli kosmik gəmisi ola biləcəyinə dair bitib-tükənməyən fərziyyələrlə bağlıdır. Əksər astronomlar bu ulduzlararası qonağın naməlum bir ulduz sistemindən gələn təbii bir komet olduğuna əmin olsalar da, NASA ABŞ hökumətinin fəaliyyətinin dayandırılması səbəbindən son həftələrdə bu komet haqqında səssizliyini qorumuşdu.

Oktyabrın 1-dən noyabrın 12-dək davam edən hökumət bağlanması 3I/ATLAS kometinin Günəşin arxa tərəfindən keçdiyi, oktyabrın 29-da Günəşə ən yaxın nöqtəsinə (perigeliy) çatdığı və ən aktiv fazasına girdiyi dövrə təsadüf etdi. NASAnın bu dövrdə yeni şəkilləri yayımlamağı gecikdirməsi sui-qəsd nəzəriyyələrini alovlandırdı; bəziləri dövlət agentliyinin nəsə gizlətdiyini fərz edirdi.

Noyabrın 19-da NASA çox gözlənilən şəkilləri təqdim etmək üçün canlı yayım təşkil etdikdə, dərhal mövqeyini bildirdi. Konfrans başlayandan qısa müddət sonra NASAnın Dosent İnzibatçısı Amit Kshatriya "şayiələr" adlandırdığı məsələyə toxunmaq istədiyini bildirdi.

"Bu obyekt bir kometdir," deyə Kshatriya qeyd etdi. "O, bir komet kimi görünür və davranır... və bütün sübutlar onun bir komet olduğuna işarə edir. Lakin bu komet Günəş sistemindən kənardan gəlib ki, bu da onu çox maraqlı, həyəcanverici və elmi baxımdan olduqca əhəmiyyətli edir."

Kometin təbii mənşəyi 3I/ATLAS kometinin hekayəsinə kölgə salmamalıdır. Bu obyekt indiyə qədər qeydə alınmış üçüncü ulduzlararası komet, potensial olaraq ən qədim komet və öz növünün ən kütləlisidir, buna görə də bəşəriyyət üçün onun yadplanetlilərlə əlaqəsi olmayan bir çox səbəbi var.

Yeni şəkillər müxtəlif alətlərlə çəkilib, ən yaxın görüntülər NASAnın Mars Kəşfiyyat Orbiterindən əldə olunub. Bu kosmik gəmi 2006-cı ildən bəri Qırmızı Planetdə su əlamətlərini axtarır və gəmidəki Yüksək Çözümlü Görüntüləmə Elmi Təcrübəsi (HiRISE) ilə oktyabrın əvvəlində Marsın yanından sürətlə keçən 3I/ATLAS kometini görüntüləyib.

Mars Atmosfer və Dəyişkən Təkamül (MAVEN) orbiteri də 3I/ATLAS kometinin ultrabənövşəyi şəkillərini çəkərək, tədqiqatçılara kometin tərkibini daha yaxşı başa düşməyə kömək edəcək. Bu barədə NASA məlumat verib.

Başqa yerdə, NASAnın Günəşi izləyən cihazları olan Solar Yerüstü Əlaqələr Rəsədxanası (STEREO) və asteroidləri qovan Psyche və Lucy kosmik gəmiləri 3I/ATLAS kometinin əlavə yeni görüntülərini əldə etdilər. Kosmik agentlik bu müşahidələrin kometin quyruğu haqqında detallar təqdim edəcəyini qeyd etdi. Lakin şəkillərin emalı yeni başa çatıb və hazırda tədqiq edilir, buna görə də indiyə qədərki nəticələr məhduddur.

Bu ulduzlararası müdaxiləçi Günəş sistemimizin hüdudlarından kənarda yaranıb. Tədqiqatçılar onun hansı ulduz sistemindən gəldiyini bilmirlər, lakin onun milyardlarla il, yəni Günəşimizdən də 3 milyard ildən çox qədim ola biləcəyi ehtimal edilir.

Kometin yaşı hələ təsdiqlənməsə də, NASAnın Planet Elmi Bölməsinin Günəş sistemi kiçik cisimləri üzrə aparıcı alimi Tom Statler bildirdi ki, komet kosmik qonşuluğumuzdakı ulduzların Süd Yolu mərkəzi ətrafında orbitdə fırlanma sürətindən üç dəfə sürətlə hərəkət etdiyinə görə, uzun müddət ulduzlararası fəzada olmuşdur.

"Bunu dəqiq deyə bilmərik, lakin ehtimal budur ki, o, bizim Günəş sistemimizdən daha qədim bir ulduz sistemindən gəlib," Statler yayım zamanı dedi. "Düzünü desəm, bu məni tükləri biz-biz edir, çünki bu o deməkdir ki, 3I/ATLAS kometi təkcə başqa bir ulduz sisteminə deyil; həm də dərin keçmişə açılan bir pəncərədir, o qədər dərin keçmişə ki, hətta Yerimizin və Günəşimizin yaranmasından da əvvələ aiddir."

24 saat