NASA-nın Roman Rəsədxanası mühüm testləri uğurla başa vurdu

NASA-nın Növbəti Flaqman Teleskopu Buraxılışa Hazırlıq Sınaqlarını Uğurla Başa Vurdu

NASA-nın inşası başa çatmaqda olan Nancy Grace Roman Kosmos Teleskopu kosmosa buraxılışdan əvvəlki kritik sınaqlar seriyasını uğurla tamamlayaraq, yeni mərhələyə qədəm qoyub. Bu payızda teleskopun xarici hissəsi silkələnmə və intensiv səs partlayışı testlərindən keçərək buraxılış zamanı yaranacaq gərginliklərə tab gətirəcəyini sübut edib. Rəsədxananın daxili hissəsi isə 65 gün davam edən geniş termal vakuum sınaq prosesindən sonra kosmos mühitində düzgün işləmə qabiliyyətini nümayiş etdirib. NASA-nın növbəti flaqman kosmos teleskopu olaraq, Roman qaranlıq enerji, günəş sistemindən kənar ekzoplanetlər və astrofizika sahəsində fundamental suallara cavab tapmağa kömək edəcək.

Səs və Vibrasiya Sınaqları: Kosmosun Sərt Şərtlərinə Hazırlıq

NASA Goddard Kosmik Uçuş Mərkəzinin sınaq direktor müavini Rebecca Espina vurğulayıb ki, Roman Kosmos Teleskopunun ən sərt mühitə dözə bilməsi təmin edilməlidir. Buraxılışdan qaynaqlanan mexaniki yüklər və gərginliklər ən yüksək həddə çatdığından, bu sınaqlar raket buraxılışı şərtlərini təqlid etmək üçün həyati əhəmiyyət daşıyır. Teleskopun xarici hissəsi — xarici lülə qurğusu, açılıb-bağlanan apertur örtüyü və bu yaxınlarda quraşdırılmış uçuş günəş panelləri üçün vibrasiya və akustik sınaqlar buraxılış simulyasiyalarının son mərhələsi idi.

Akustik sınaq zamanı nəhəng buynuzlarla təchiz olunmuş böyük bir kamera, buraxılışın gurultulu səslərini emulyasiya edərək yüksək tezlikli vibrasiyalar yaradıb. Sınaq operatorları qurğunu müxtəlif sensorlarla təchiz edərək onun səsə reaksiyasını izləyiblər. Səs səviyyəsi tədricən artırılaraq 138 desibelə çatdırılıb ki, bu da yaxın məsafədən reaktiv təyyarənin qalxışından daha gurultuludur. Daha sonra, Romanın xarici qurğusu böyük bir silkələmə masasına köçürülüb və raket buraxılışının aşağı tezlikli vibrasiyalarını təkrarlamaq üçün sınaqlardan keçib. Hər biri təxminən bir dəqiqə davam edən bu testlər, 5-dən 50 hersə qədər (grand pianonun ən aşağı notu 27.5 hersdə titrəyir) dəyişən tezliklərlə, bir neçə həftə ərzində üç fərqli oxda aparılıb. Məlumatlar yerindəcə analiz edilib.

Daxili Qurğunun Kosmos Şəraitində Funksionallığı

Rəsədxananın əsas hissəsi – teleskop, cihaz daşıyıcısı, iki cihaz və kosmik aparat avtobusu – avqust ayında NASA Goddard-dakı Kosmik Mühit Simulyatoru sınaq kamerasına daxil edilib. Burada o, kosmosun sərt soyuğunu və Günəşin istiliyini təqlid edən ifrat temperaturlara məruz qalıb. 200-dən çox mütəxəssisdən ibarət komanda iki aydan çox fasiləsiz olaraq simulyasiyalar apararaq teleskopun optikasının və qurğunun ümumi missiya hazırlığının qiymətləndirilməsini həyata keçirib. Romanın proqram alimi Dominic Benford qeyd edib ki, termal vakuum sınaq teleskopun və cihazların ilk dəfə birlikdə istifadə olunduğu an olub. Növbəti dəfə bütün sistemlər yalnız Nancy Grace Roman Kosmos Teleskopu kosmosda olarkən işə salınacaq.

Gələcək Planlar və Buraxılış Tarixləri

Komanda Roman Kosmos Teleskopunun iki əsas hissəsini noyabr ayında birləşdirməyi planlaşdırır ki, bu da ilin sonuna qədər tam bir rəsədxana ilə nəticələnəcək. Yekun sınaqlardan sonra, Roman 2026-cı ilin yayında buraxılış hazırlıqları üçün NASA-nın Florida ştatındakı Kennedi Kosmos Mərkəzinə köçürüləcək. Teleskop 2027-ci ilin may ayına qədər buraxılış cədvəlində qalır, lakin komanda 2026-cı ilin payızına qədər daha erkən bir buraxılışı hədəfləyir.

24 saat