Netanyahu atəşkəsə baxmayaraq Qəzza şəhərinin ələ keçirilməsini təsdiqlədi

İsrail Baş naziri Benyamin Netanyahu, Qəzza şəhərinin ələ keçirilməsinə yekun təsdiq verəcəyini, eyni zamanda bütün girovların qaytarılması və iki ilə yaxın davam edən müharibənin İsrailin şərtlərinə uyğun olaraq bitməsi üçün HƏMAS ilə atəşkəs danışıqlarını yenidən başlayacağını açıqlayıb. Cümə axşamı Qəzza yaxınlığında əsgərlərlə görüşən Netanyahu, Fələstin anklavının sıx məskunlaşmış mərkəzi olan Qəzza şəhərini ələ keçirmək, təxminən bir milyon insanı məcburi köçkünə çevirmək və Fələstin evlərinin sistematik şəkildə dağıdılması planlarını təsdiqləməyə hazır olduğunu bildirib. "Eyni zamanda, bütün girovlarımızın azad edilməsi və müharibənin İsrail üçün məqbul şərtlərlə sona çatması üçün dərhal atəşkəs danışıqlarına başlamaq barədə göstərişlər vermişəm", - deyə Netanyahu əlavə edib ki, "biz qərarvermə mərhələsindəyik." Qəzza şəhərində genişmiqyaslı əməliyyat, Netanyahunun cümə axşamı yüksək rütbəli təhlükəsizlik rəsmiləri ilə görüşündən sonra yekun təsdiq verildikdə, bir neçə gün ərzində başlaya bilər. İsrail qüvvələri artıq bölgədəki hücumları artırıb və son 10 gün ərzində İsrail tankları Qəzza şəhərinə yaxınlaşdıqca minlərlə Fələstinli evlərini tərk edib. HƏMAS bu həftənin əvvəlində vasitəçilər Qətər və Misirin təklif etdiyi atəşkəs danışıqlarına razılıq verdiyini açıqlamışdı ki, bu da İsrail tərəfindən qəbul edilsə, hücumun qarşısını ala bilər. İsrail ordusu 60.000 ehtiyatda olan hərbçini xidmətə çağırmağı və daha 20.000 hərbçinin xidmət müddətini uzatmağı planlaşdırır. Hazırkı təklifə əsasən, 60 günlük atəşkəs elan edilməli, HƏMAS tərəfindən saxlanılan 10 canlı girov və 18 cəsəd azad edilməli, bunun müqabilində İsrail də təxminən 200 Fələstinli məhbusu sərbəst buraxmalıdır. Müvəqqəti atəşkəs başladıqdan sonra, təklifə əsasən, HƏMAS və İsrail qalan girovların qaytarılmasını əhatə edəcək daimi atəşkəs üçün atəşkəs danışıqlarına başlamalıdır.

Gərginlik və danışıqlar yol ayrıcında

Əl-Cəzirənin baş siyasi analitiki Mərvan Bişara Netanyahunun Qəzza şəhərinə hücumun genişləndiyi bir vaxtda guya atəşkəs danışıqlarını yenidən başlatmaq barədə elanını "atəş altında danışıqlar"a bənzədib. O bildirib ki, döyüşlər dayanmayacaq, soyqırımda fasilə olmayacaq. Bişaranın sözlərinə görə, İsrail onlarla, bəlkə də yüzlərlə Fələstinlini öldürməyə davam etdikcə və bir milyon Fələstinlini Qəzzanın cənubuna köçürdükcə, HƏMAS qərar verməli olacaq. "İsrail indi bütün şərtləri diktə edir, heç kimi dinləmir və Vaşinqtondan yaşıl işıq alıb", - deyə analitik vurğulayıb. Sübh çağlarından bu yana İsrailin Qəzzadakı hücumlarında 43 Fələstinli, o cümlədən yardım paylama məntəqələrində atışmaların son qurbanları olan 13 yardım axtaran şəxs həlak olub. Bu arada, Səhiyyə Nazirliyinin cümə axşamı verdiyi məlumata görə, son 24 saat ərzində Qəzzada daha iki nəfər aclıqdan ölüb. Yeni ölümlər müharibə başlayandan bəri İsrailin yaratdığı aclıqdan ölənlərin sayını 271-ə, o cümlədən 112 uşağa çatdırıb.

Sistematik dağıntılar və köçkünlük

Yenidən başlamış İsrail hücumu aclıqdan əziyyət çəkən əraziyə daha çox itki və köçkünlük gətirə bilər. BMT-nin Fələstinli Qaçqınlar üzrə Agentliyi (UNRWA) Qəzza sakinlərinin 90 faizinin köçkün vəziyyətinə düşdüyünü təxmin edir və sığınacaqların pisləşdiyini, hər hansı yeni köçkünlüyün fəlakətli vəziyyəti daha da ağırlaşdıracağını xəbərdar edir. Fələstin Daxili İşlər Nazirliyi İsrailin Qəzza şəhərini ələ keçirmək cəhdini orada yaşayan bir milyondan çox insan üçün "ölüm hökmü" adlandıraraq qınayıb. Fələstin Səhiyyə Nazirliyi də İsrailin səhiyyə sistemi resurslarını anklavın cənubuna köçürmək cəhdinə cavab olaraq bəyanat yayıb. "Səhiyyə Nazirliyi İsrail işğalçı qüvvələrinin həyata keçirdiyi sistematik dağıntılardan sonra səhiyyə sistemindən qalanları sarsıdacaq hər hansı bir addımı rədd etdiyini bildirir", - deyə bəyanatda qeyd olunur. Nazirlik bu addımın bir milyondan çox insanı müalicə hüququndan məhrum edəcəyini və sakinlərin, xəstələrin və yaralıların həyatını bilavasitə təhlükə altına qoyacağını vurğulayıb. Qəzza şəhərindəki bəzi Fələstinli ailələr sahil boyunca yerləşən sığınacaqlara, digərləri isə anklavın mərkəzi və cənub hissələrinə köçüb. Yeddi uşaq atası, 67 yaşlı Rabah Əbu Elias Reuters xəbər agentliyinə açıqlamasında deyib: "Biz acı, çox acı bir vəziyyətlə üz-üzəyik; ya evdə ölmək, ya da köçüb başqa yerdə ölmək. Bu müharibə davam etdikcə sağ qalmaq qeyri-müəyyəndir." O əlavə edib ki, xəbərlərdə mümkün atəşkəsdən danışılsa da, yerdə yalnız partlayışlar eşidilir və ölümlər görünür. Qəzza şəhərini tərk etmək, ya da etməmək asan qərar deyil. Bu arada, İsrailin hava hücumları Mərkəzi Qəzzada, Deir əl-Bəlahda, bir çox insanın sığınacaq tapdığı çadır düşərgəsini də dağıdıb. Sakinlər bildiriblər ki, İsrail ordusu hücumlar düşərgəni alovlandırmazdan qısa müddət əvvəl onları qaçmağa xəbərdar edib. Şimali Qəzzadan köçkün düşən Məhəmməd Kahlut Associated Press-ə verdiyi müsahibədə cəmi beş dəqiqələri olduğunu və nə götürə biliblər isə götürüb qaçdıqlarını söyləyib. "Biz mülki şəxslərik, terrorçu deyilik. Nə etdik ki, yenidən köçkün düşdük?" - deyə o sual edib.

24 saat