Ölümcül beyin xərçənginə qarşı: Burun damcıları yeni ümid

Yeni Ümid: Burun Damcıları ilə Beyin Xərçənginə Qarşı Mübarizə

Tədqiqatçılar, burun damcıları vasitəsilə beyinə çatdırılan və mərkəzi sinir sistemi daxilində glioblastoma adlı ən təhlükəli beyin xərçəngi növü ilə mübarizə aparan yeni bir dərman inkişaf etdiriblər. İlkin test nəticələri göstərir ki, dərman hədəfinə təhlükəsiz şəkildə çataraq, siçanları bu adətən ölümcül şişlərdən qorumağa kömək edib. Bu yenilik, burun damcıları ilə beyinə dərman çatdırılmasının potensialını ortaya qoyur. Vaşinqton Universitetindən neyrocərrah Aleksandr Steq bildirib: "Bu yanaşma, glioblastoma və digər immunitet müalicəsinə davamlı xərçəng növləri üçün daha təhlükəsiz, daha effektiv müalicələrə ümid verir və klinik tətbiqə doğru kritik bir addımdır." O əlavə edib ki, bu, əlçatmaz şişlərdə xərçəng immunoterapiyasının necə həyata keçirilə biləcəyini yenidən müəyyənləşdirir.

Glioblastoma: Çətinliklər və Hədəflər

Glioblastoma şişləri yüksək dərəcədə aqressivdir, erkən aşkarlanması çətindir və orqanizmin tipik immun reaksiyasını deaktiv edir. Bu xüsusiyyətlər, onları ənənəvi xərçəng müalicələri ilə hədəf almağı çətinləşdirir. Həm də beynimizdə və ya mərkəzi sinir sistemimizin digər hissələrində əmələ gəldiyi üçün əlçatmaz olurlar. Bu amansız xərçəng növü, ətrafdakı sağlam toxumalarda şişkinliyə səbəb olmaq, onları sıxmaq və qan tədarükünü oğurlamaqla beyin funksiyalarını zədələyir.

Glioblastoma müalicəsində cərrahiyyə hazırda ilk mərhələdir.

Daha əvvəl, tədqiqatçılar xərçəng hüceyrələrində interferon genlərini (STING) stimullaşdıraraq siçanların immun sistemini gizli xərçəngin mövcudluğu barədə xəbərdar etmək üsulu hazırlamışdılar. Lakin bu dərmanlar orqanizmdə sürətlə parçalandığı üçün şişə birbaşa çatması üçün çoxsaylı invaziv yeritmələr tələb olunurdu.

Nano-texnologiya ilə Dərman Çatdırılması

Vaşinqton Universitetinin neyroelm mütəxəssisi Akankşa Mahacan və həmkarları burun damcıları kimi sadə üsullarla dərmanları lazım olan yerə çatdırmaq üçün nanotexnologiyadan istifadə edərək daha asan bir yol inkişaf etdiriblər. Mahacan izah edir: "Biz artıq xəstə olan pasiyentlərin bu invaziv prosedurlardan keçməsini minimuma endirmək istəyirdik və düşündüm ki, bu dərmanları qeyri-invaziv yolla çatdırmaq üçün sferik nuklein turşusu platformalarından istifadə edə bilərik." Onlar STING-aktivləşdirən molekulları daha uzun müddət sabitliyini qorumaq üçün sferik genetik materiala çevirdilər. Bu məqsədlə, tədqiqatçılar genetik materialı qızıl nanoparçacıq nüvəsinin ətrafına sarıdılar. Komanda daha sonra glioblastoma ilə siçanlarda yeni dərmanı sınaqdan keçirdi. Onlar müəyyən etdilər ki, qızıl əsaslı genetik təlimatlar STING yolunu uğurla aktivləşdirərək şiş böyüməsini əngəlləyir. Steq qeyd edib: "Bu tədqiqatla biz dəqiq şəkildə hazırlanmış nanostrukturların, yəni sferik nuklein turşularının beyindəki güclü immun yollarını təhlükəsiz və effektiv şəkildə aktivləşdirə biləcəyini göstərdik."

Gələcəyə Baxış

Tədqiqatçılar xəbərdarlıq edirlər ki, insan üzərində klinik sınaqlara qədər hələ uzun bir yol var və bu taktika digər mübarizə üsulları ilə dəstəklənməlidir, çünki xərçəng hüceyrələri STING yolunu kənardan keçə bilər. Lakin burun damcıları immun sistemi gücləndirmək üçün nəzərdə tutulmuş digər dərmanlarla birləşdirildikdə, tədqiqatçılar siçanlarda glioblastomaya qarşı uzunmüddətli immunitet yarada biliblər. Glioblastoma ən çox rast gəlinən bədxassəli beyin xərçəngidir. Diaqnoz qoyulduqdan sonra pasiyentlərin yalnız 6.9 faizi beş ildən artıq yaşaya bilir. Steq daha əvvəl bildirmişdi: "Nənəmə son mərhələ döş xərçəngi diaqnozu qoyulduqdan sonra onun bədəninə metastaz vermiş beyin şişləri yarandı. Mən bu xəstəliyin ona və ətrafındakı hər kəsə vurduğu ağır zərəri yaşadım. Onun mübarizəsi məni bu məkrli xəstəliklə mübarizə aparmağa ruhlandırdı və təhsilim və təlimim məni beyin şişlərinin genetikası haqqında daha yaxşı anlayış yaratmağa gətirib çıxardı." Bu araşdırma "PNAS" jurnalında dərc olunub.

24 saat