Palantir: Qəzzadan İmmiqrasiya Basqınlarına Qədər Texnologiya Nəhəngi Niyə Hədəfdədir?
ABŞ-ın aparıcı
məlumat analizi şirkəti olan
Palantir, Qəzza zolağındakı hərbi əməliyyatlardan tutmuş ABŞ-da İmmiqrasiya və Gömrük İcrası (ICE) tərəfindən həyata keçirilən genişmiqyaslı basqınlara qədər, mübahisəli dövlət layihələrindəki rolu səbəbindən beynəlxalq diqqət mərkəzindədir. Şirkətin mübahisəli istifadələrə uyğunlaşdırıla bilən geniş spektrli texnoloji həlləri, insan haqları müdafiəçilərindən tutmuş vətəndaş azadlıqları qruplarına qədər bir çox tərəfin ciddi narahatlığına səbəb olur.
Qəzza Münaqişəsindəki Rol
Qəzza zolağında davam edən münaqişədə bu şirkətin rolu, onun texnologiyalarının müharibə şəraitində necə istifadə olunduğuna dair suallar yaradır. Şirkətin proqram təminatı, iddia olunur ki, hərbi qüvvələrə kəşfiyyat məlumatlarını emal etməyə, hədəfləri müəyyən etməyə və əməliyyat strategiyalarını optimallaşdırmağa kömək edir. Bu, xüsusilə mülki əhalinin təhlükəsizliyi ilə bağlı etik problemləri gündəmə gətirir. Döyüş meydanında tətbiq edilən bu cür sistemlər, qərarların sürətini artırsa da, eyni zamanda onların humanitar nəticələrinə görə dərin narahatlıqlara yol açır.
İmmiqrasiya Tətbiqatında Texnologiyanın İzi
ABŞ daxilində adı çəkilən şirkət ICE ilə olan müqavilələri səbəbindən geniş tənqidlə üzləşib. Şirkətin "Gotham" və "Falcon" kimi platformaları, immiqrantların izlənilməsi, deportasiya əməliyyatlarının planlaşdırılması və basqınların koordinasiyasında mühüm rol oynayır. Vətəndaş cəmiyyəti qrupları bu texnologiyaların şəxsi həyata müdaxilə etdiyini, diskriminasiyaya səbəb olduğunu və immiqrant
icmaları arasında qorxu və etimadsızlıq yaratdığını iddia edir. Bu platformaların təqdim etdiyi geniş
məlumat analizi imkanları hüquq-mühafizə orqanlarının əməliyyat səmərəliliyini artırsa da, onların insan hüquqları və şəxsi azadlıqlar üzərindəki potensial təsiri ciddi müzakirə mövzusudur.
Etik Dilemmalar və Gələcək Nəzarət
Şirkətin fəaliyyəti ətrafındakı müzakirələr, texnologiya şirkətlərinin hökumət və hərbi strukturlarla əməkdaşlığının etik sərhədlərini yenidən müəyyənləşdirmək zərurətini vurğulayır. Tənqidçilər, onun proqram təminatının mülki vətəndaşların hüquqlarını pozmaq potensialına malik olduğunu, məxfilik normalarını aşındırdığını və şəffaf olmayan qərarların qəbuluna gətirib çıxara biləcəyini iddia edirlər. Bu vəziyyət, süni intellekt və böyük
məlumat analizi texnologiyalarının inkişafı fonunda, dövlət nəzarətinin və onun cəmiyyətə təsirinin gələcəyi ilə bağlı fundamental suallar ortaya qoyur.
24 saat
