Perseverance-in ən fərqli qayası

NASA-nın Perseverance roveri saysız-hesabsız qayalıqlar görmüşdür, lakin onların əksəriyyəti diqqətəlayiq deyil. Ancaq bəzən Perseverance qeyri-adi bir şeylə rastlaşır. Roverin “Vernodden” adlanan yerdəki son tədqiqatları zamanı məhz belə bir hadisə baş verib. Jezero Kraterinin kənarında yerləşən bu ərazini araşdırarkən, Perseverance təxminən 80 santimetr enində qəribə formalı bir qaya ilə qarşılaşıb. “Phippsaksla” adlandırılan bu qaya, ətrafındakı düz, parçalanmış qayalardan kəskin şəkildə yüksələn heykəlvari görünüşü ilə roverin idarəetmə qrupunun diqqətini cəlb edib. Phippsakslanın əsl təbiətini müəyyən etmək üçün əlavə tədqiqatlar aparılmalıdır, lakin onun tərkibinin ilkin təhlili onun dəmir və nikel ilə zəngin bir Mars meteoriti ola biləcəyini göstərir. Bu növ meteorit Yer kürəsində daha az yayılmış olsa da, roverlərin Marsda tapdığı az sayda meteorit arasında üstünlük təşkil edir. Bununla belə, Jezero Krateri yaxınlığında belə bir tapıntı Perseverance rover üçün bir ilkdir.

Qədim asteroiddən gələn mümkün nümunə

Perseverance rover Phippsakslanın tərkibini aşkarlamaq üçün SuperCam alətindən istifadə edib. Bu alət qayaları və torpaqları kamera, lazer və spektrometrlər vasitəsilə tədqiq edərək onların kimyəvi və mineral komponentlərini müəyyənləşdirir. NASA-nın roverinin aşkar etdiyi elementlərin kombinasiyası adətən dəmir-nikel meteoritləri ilə əlaqələndirilir ki, bu da Phippsakslanın günəş sisteminin başqa bir yerindən gəldiyini göstərir. Bu cür Mars meteoriti qədim dünyaların nüvələrindən gələn nümunələrdir. Tarixlərinin əvvəllərində əriyən asteroidlər, bu sıx elementlərin mərkəzə çökması nəticəsində dəmir və nikel nüvələri əmələ gətirmişdir. Dəmir-nikel meteoritləri, ana asteroidləri ilə digər səma cisimləri arasındakı toqquşmalar nəticəsində bu nüvələrdən qopan fraqmentlərdir. Digər Mars roverləri Qeyl kraterində çoxlu sayda belə meteorit tapıblar, o cümlədən 2023-cü ildə aşkar edilmiş bir fut enindəki “Cacao” Mars meteoriti. Həmçinin, əkiz Mars Tədqiqat Roverləri Spirit və Opportunity də missiyaları zamanı dəmir-nikel meteoritləri tapmışdılar.

Perseverance üçün təəccüblü ilk

Perseverance roverin bu qədər vaxtdan sonra dəmir-nikel Mars meteoriti tapması bir qədər təəccüblüdür, xüsusilə də onun əsas tədqiqat sahəsi olan Jezero Kraterinin Qeyl Krateri ilə təxminən eyni yaşda olduğunu nəzərə alsaq. Üstəlik, Jezero daxilindəki bir sıra kiçik toqquşma kraterləri, meteoritlərin krater döşəməsinə, deltasına və kənarına tarix boyu təsir etdiyini göstərir. Lakin, Phippsakslanın həqiqətən dəmir-nikel meteoriti olduğunu təsdiqləmək üçün əlavə təhlillər tələb olunur. SuperCam-dan əlavə, NASA-nın Perseverance roveri digər alətlərlə də təchiz olunub ki, bunlar qayalıq nümunələrini yerində təhlil edə bilir, məsələn, PIXL (Rentgen Litokimyası üçün Planetar Alət). Bu alət Phippsakslanın kimyəvi tərkibi haqqında daha dəqiq məlumat verə bilər. Perseverance həm də Yerə potensial qaytarılmaq üçün qaya nümunələrini toplayıb saxlaya bilən ilk Mars roveridir və onun Phippsaksladan bir hissəni kolleksiyasına əlavə etməsi mümkündür. NASA-nın Perseverance roverinin nümunələrini geri almaq üçün ilkin planları var, lakin Mars Nümunələrinin Geri Qaytarılması missiyasının gələcəyi hazırda qeyri-müəyyəndir. Phippsaksla şübhəsiz ki, NASA-nın diqqətini cəlb edib və Perseverance komandası onun ekzotik kimyəvi tərkibini araşdırmağa davam etdikcə bu nümunə haqqında daha çox məlumat əldə edəcəyik. Roverin missiyasının sonu görünmədiyindən, bu cəsur tədqiqatçının növbəti dəfə nə tapacağını bilmək olmur.

24 saat