BƏNZƏR TƏTBİQLƏR DƏ VƏR
Bu ilin iyun ayında Utrext əyalətinin Amersfoort şəhərində də oxşar bir təşəbbüs irəli sürülmüşdü. Amersfoort səlahiyyətliləri, vəhşi heyvanların boğulmasının qarşısını almaq üçün 300 ədəd xilasetmə pilləkəni yerləşdirəcəklərini bəyan etmişdilər. İndi isə Amsterdam bu nümunədən ilham alaraq hərəkətə keçir.BU İL 19 PİŞİK HƏYATINI İTİRİB
Şəhərdə bu il ərzində kanallarda boğularaq 19 pişik həyatını itirib. Pişiklər üzmə qabiliyyətinə malik olsalar da, islanmış tükləri onlara əlavə ağırlıq yaratdığı üçün tez yorulurlar. Katten Kenniscentrum adlı pişik bilgiləndirmə mərkəzinin nümayəndəsi Meqqi Rüytenberq bildirib ki, pişiklər qorxduqları zaman kanallara düşə bilərlər və kifayət qədər pilləkənin olması onların həyatını xilas edə bilər. Heyvan rifahı təşkilatı Dierenambulance-dan, pişiklər və digər heyvanların sudan çıxmaqda ən çox çətinlik çəkdiyi nöqtələrin müəyyən edilməsi xahiş olunub. Bələdiyyə, bu məlumatlardan istifadə edərək pilləkənlərin harada yerləşdiriləcəyinə qərar verəcək.ƏVVƏLLƏR FOND ÇATIŞMAZLIĞI MANE OLURDU
Hollandiya xəbər saytı Parool-un məlumatına görə, şəhərin heyvanların təhlükəsizliyi üzrə rəhbəri Zita Pels əvvəllər layihəyə müsbət yanaşsa da, vəsait çatışmazlığı səbəbindən onu həyata keçirə bilməmişdi. Lakin PvdD partiyasının büdcədə “vəhşi təbiət üçün çıxış nöqtələri” adı altında ayrılmış, lakin istifadə olunmamış 100 min avronu xatırlatması ilə layihə reallaşdı.ON İLƏ 142 İNSAN HƏYATINI İTİRİB
Yalnız heyvanlar deyil, insanlar da Amsterdam kanallarında təhlükə altındadır. 2014-cü ildən 2024-cü ilə qədər kanallarda 142 nəfər həyatını itirib. Hər il orta hesabla 14 nəfərin boğularaq öldüyü bildirilir. Bu ölümlərin əksəriyyəti, alkoqol və ya narkotik maddə təsiri altında olan turistlərin təsadüfən suya düşməsi nəticəsində baş verir.Kanallar şəhərin vazkeçilməz hissəsi olsa da, diqqətsizlik faciələrə yol aça bilər.
Oxucu Şərhləri
Alternativ bir yanaşma olaraq, heyvanların su yollarına düşməməsi üçün profilaktik tədbirlərə daha çox diqqət yetirilə bilər. Məsələn, su kənarlarında bitki örtüyünün artırılması, ya da heyvanların su kənarına yaxınlaşmasını maneə törədən, lakin onların hərəkətini tam məhdudlaşdırmayan maneələrin quraşdırılması daha ucuz və uzunmüddətli bir həll ola bilər. Bu tədbirlərin effektivliyini araşdırmaq və sonrasında pilləkənlərin quraşdırılmasına dair qərar vermək daha məqsədəuyğundur. Təkcə pilləkən quraşdırılmasının effektivliyini təmin edən araşdırmalar mövcuddurmu? Bu təşəbbüsün dəqiq ekoloji təsir qiymətləndirilməsi aparılıbmı?
Bu fərqliliyin səbəbi nədir? London və Parisdəki tədbirlər daha çox lokal və ya müəyyən növlər üçün həyata keçirilirkən, Amsterdam bütün vəhşi həyatı nəzərə alaraq daha geniş bir yanaşma seçib. Bu, Amsterdam şəhər şurasının heyvan rifahına olan yanaşmasındakı bir dəyişikliyi göstərir, ya da sadəcə olaraq, daha əhatəli tədqiqat və planlaşdırmanın nəticəsidir?
Keçmişdəki təşəbbüslərin uğurlu və ya uğursuz olmasından alınan dərslər burada nəzərə alınmışdır? Əgər belədirsə, necə? Yoxsa bu, yeni bir yanaşma kimi qəbul olunur? Əlavə məlumatlar olmadan, layihənin uzunmüddətli təsirinin effektivliyini qiymətləndirmək çətindir.
Xatırlayıram ki, bir neçə il əvvəl Londonda oxşar bir layihə həyata keçirilmişdi, Thames çayı boyunca sudan çıxmaq üçün heyvanlar üçün nərdivanlar quraşdırılmışdı. Ancaq həmin layihənin gözlənilən qədər effektiv olmadığı bildirilmişdi. Heyvanların bu nərdivanlardan istifadə etməkdə çətinlik çəkdikləri, hətta bəzilərinin nərdivanların dizaynından qorxduğu müşahidə olunmuşdu. Bundan əlavə, nərdivanların təmizliyi və baxımı ilə bağlı problemlər də ortaya çıxmışdı.
Bu səbəbdən, Amsterdam layihəsinin uğurunu təmin etmək üçün, əvvəlcə heyvanların davranışlarına dair geniş tədqiqat aparılmalı və nərdivanların dizaynı bu tədqiqat nəticələrinə əsaslanmalıdır. Yalnız nərdivanların quraşdırılması kifayət deyil, həmçinin onların uzunmüddətli təmizliyi və təmiri üçün də bir plan olmalıdır. Digər tərəfdən, bu layihənin dəyəri ilə əldə ediləcək nəticələr arasında mütənasibliyin olub-olmadığını araşdırmaq vacibdir. Bəlkə də daha az maliyyətlə daha effektiv həll yolları mövcuddur? Bu sualların cavabları layihənin uzunmüddətli uğurunu təmin edəcəkdir.
Şərh Yaz