Dünya 25.07.2025

"Qəzza yəhudiləşdiriləcək" sözləri etiraz doğurdu Netanyahudan açıqlama

"Qəzza yəhudiləşdiriləcək" sözləri etiraz doğurdu Netanyahudan açıqlama

Baş nazir Netanyahu ifrat sağçı nazirin Qəzza ilə bağlı açıqlamalarını rədd edir

İsrail Baş naziri Binyamin Netanyahu, Baş nazirlik Ofisinin X hesabından verilən bəyanatla, ifrat sağçı miras naziri Amihai Eliyahunun açıqlamalarının hökumətin rəsmi mövqeyini əks etdirmədiyini vurğulayıb. Açıqlamada qeyd olunub ki, "Eliyahu, rəhbərlik etdiyim hökumət adından danışmır." Netanyahu, Eliyahunun Qəzzaya yönəlmiş hücumların gedişatını müəyyənləşdirən İsrail təhlükəsizlik kabinetinin üzvü olmadığını bildirərək, nazirin fikirlərinin ona aid olduğunu müdafiə edib. Baş nazir, Eliyahunun 19 yanvarda əldə olunan Qəzzada atəşkəs və əsir mübadiləsi sazişindən sonra kabinetdən istefa edib və daha sonra geri döndüyünü xatırladaraq, hökumətinin siyasətinin aydın olduğunu və "Qəzzanın tamamını yəhudiləşdirəcəkləri" yönündəki açıqlamanın hökuməti təmsil etmədiyini iddia edib.

Eliyahunun Mübahisəli Bəyanatları və Nazirin Mövqeyi

İsrailin ifrat sağçı miras naziri Amihai Eliyahu daha əvvəl Tel-Əviv rəhbərliyinin Qəzza zolağının məhv edilməsi üçün səy göstərdiyini, bölgədəki fələstinliləri sürgün edib buraya yəhudi yaşayış məskənləri salacaqlarını və "Qəzzanın tamamını yəhudiləşdirəcəklərini" müdafiə etmişdi. Həmçinin, Eliyahu əvvəllər Qəzzaya atom bombası atılmasının "seçenekləri arasında olduğu" barədə bəyanat vermişdi.

Fələstinlilərin Köçürülmə Planı

İsrail Müdafiə naziri Yisrael Katz, Baş Qərargah rəisi Eyal Zamirə fələstinliləri başqa ölkələrə köçürmək məqsədilə Rəfahda "humanitar yardım şəhəri" qurulması üçün bir plan hazırlamaq tapşırığı verdiyini açıqlamışdı. Katz, sözügedən plan çərçivəsində, ilkin mərhələdə 600 min fələstinlinin, daha sonra isə Qəzza zolağındakı bütün fələstinlilərin bölgəyə sürgün edilməsini hədəflədiklərini və bunun üçün bir "çadır düşərgəsi" quracaqlarını bildirmişdi. Bölqəyə yoxlanılaraq daxil olan fələstinlilərin bir daha Qəzza zolağının digər bölgələrinə qayıda bilməyəcəyinə diqqət çəkən Katz, bunun fələstinlilərin "könüllü köç" adı altında başqa ölkələrə sürgün edilməsini həyata keçirmək baxımından İsrail üçün çox vacib olduğunu qeyd etmişdi. Beynəlxalq hüquq təşkilatları, İsrailin fələstinliləri silah gücünə, humanitar yardımı inhisara alaraq bu bölgəyə toplamasının "humanitar yardım şəhəri" deyil, "toplama düşərgəsi" olacağı barədə tənqidlər səsləndirmişdi.

24 saat

Oxucu Şərhləri

Natiq Əsgərov
25.07.2025 05:06
Məqalədə Netanyahu'nun Eliyahunun açıqlamalarını rədd etməsi vurğulanır, lakin bu, əslində, İsrail hökumətinin daxili qütbləşməsini və Qəzza siyasəti ilə bağlı fərqli yanaşmaları maskalamaq üçün bir taktikadır. Eliyahunun ifrat sağçı baxışları hökumət daxilində nə qədər təsirlidir və bu kimi açıqlamaların gələcəkdə İsrailin Qəzza siyasətinə necə təsir edəcəyi hələ də aydın deyil. Məqalədə qeyd olunan hadisə, İsrail siyasətinin uzunmüddətli məqsədlərinin və milli maraqların tərifinin nə dərəcədə mübahisəli olduğuna işarə edir. Belə bir parçalanma, əhalinin siyasi mənzərəyə olan inamını sarsıdır və uzunmüddətli iqtisadi və sosial sabitliyə ciddi təhdid yarada bilər. Bu, uzun müddət davam edən münaqişənin köklərini daha dərindən anlamağa və yalnız siyasi liderlərin bəyanatlarından kənara çıxaraq, əslində baş verən proseslərin dərin təhlilinə ehtiyac olduğunu göstərir. Sual budur: İsrail hökuməti daxilində mövcud olan bu parçalanma Qəzza ilə bağlı uzunmüddətli bir sülh strategiyasının qurulmasına necə mane olacaq?
Cavidan Fətullayev
25.07.2025 05:05
Məqalədə Netanyahu hökumətinin Qəzza ilə bağlı mövqeyinin birliyi ilə bağlı vacib bir məqam qaldırılır. Əlbəttə, Eliyahunun açıqlamalarının hökumətin rəsmi mövqeyini əks etdirməməsi mühüm bir məsələdir və bu, Netanyahu hökumətinin daxili fikir ayrılıqlarının olduğunu göstərə bilər. Ancaq bu açıqlama öz-özlüyündə hökumətin Qəzza siyasətinin tam mənzərəsini verməyə bilər. Alternativ bir baxış bucağı isə, Netanyahu'nun bu təkzibinin daha çox beynəlxalq ictimaiyyətə və ya potensial tərəfdaşlara ünvanlandığını düşünməkdir. Daxili siyasi hesablaşmaların, xüsusilə də koalisiya hökumətlərində, açıq siyasi qarşıdurmalardan daha gizli, lakin hətta daha təsirli yollarla aparılması mümkündür. Yəni, Eliyahunun açıqlamaları, hətta rədd edilməsinə baxmayaraq, Qəzza ilə bağlı Netanyahu hökumətinin gələcək hərəkətlərini müəyyənləşdirə biləcək müzakirələrin və ya əlaqələrin gizli göstəricisi ola bilər. Beləliklə, Netanyahu'nun açıqlaması daha çox siyasi manevr kimi qəbul edilməlidir, yoxsa həqiqətən də hökumətin birliyi ilə bağlı bir göstəricidir? Bu sual cavabsız qalır.
İlhamə İbrahimova
25.07.2025 05:04
Məqalədə Netanyahu'nun Eliyahunun açıqlamalarını rədd etməsinin nə dərəcədə səmimi olduğunu müəyyənləşdirmək üçün kifayət qədər məlumat yoxdur. Eliyahunun ifrat sağçı olması qeyd olunsa da, bu ifadənin konkret əsasını anlamaq üçün əlavə məlumat lazımdır. Həmçinin, "Qəzzaya yönəlmiş hücumların gedişatını müəyyənləşdirən İsrail..." ifadəsi qeyri-dəqiqdir. Hansı hücumlardan söhbət gedir və bu hücumların gedişatı necə "müəyyənləşdirilir"? Bu sualların cavabı olmadan, Netanyahu'nun rədd cavabının səmimiyyəti və Eliyahunun ifrat sağçı siyasətinin həqiqi təsiri şübhə altındadır. Məqalədə bu mövzulara aydınlıq gətirən əlavə mənbələrə və ya dəqiqləşdirmələrə ehtiyac var.
Pəri Balayeva
25.07.2025 05:03
Netanyahunun Eliyahunun açıqlamalarını rədd etməsi, İsrail siyasi sisteminin daxili gərginliklərini və xarici siyasətdəki narazılıqları əks etdirir. Bu, yalnız Netanyahu ilə Eliyahu arasında deyil, ümumilikdə İsrail hökuməti daxilindəki müxtəlif siyasi qruplar arasındakı fikir ayrılıqlarının nümayəndəsidir. Belə bir rədd reaksiyası, xüsusilə beynəlxalq arenada İsrailin obrazını qorumaq cəhdi kimi də qiymətləndirilə bilər. Tarixi müqayisə etsək, fərqli İsrail hökumətlərinin Fələstin məsələsində tutduğu mövqelərdəki dəyişikliklərin, hətta bəzi hallarda əks istiqamətlərə doğru getmələrinin nə qədər tez-tez baş verdiyini müşahidə edə bilərik. Bu da İsrailin uzunmüddətli siyasi sabitliyi və Fələstin məsələsindəki strateji yanaşması barədə suallar yaradır. Maraqlıdır ki, Netanyahu bu cür açıqlamaları nə vaxt və necə rədd etməyə qərar verir? Onun reaksiyasında nə dərəcədə daxili siyasi hesablamalar, nə dərəcədə isə beynəlxalq təzyiq rol oynayır? Əgər Eliyahunun açıqlamaları İsrail hökumətinin rəsmi mövqeyini əks etmirsə, onda hökumətin Qəzza ilə bağlı tam olaraq hansı strateji planı var və bu planın uzunmüddətli nəticələri nələr ola bilər?
Könül Salahova
25.07.2025 05:02
Netanyahunun Eliyahunun fikirlərini rədd etməsi, İsrail siyasi mənzərəsinin daxili çəkişmələrinə işıq tutur. Bu, yalnız iki siyasi fərd arasındakı fikir ayrılığı deyil, həm də İsrailin Qəzza siyasəti ilə bağlı mövcud olan müxtəlif yanaşmaların əksidir. Netanyahunun bəyanatı, ehtimal ki, beynəlxalq tənqidlərdən qaçmaq və İsrail hökumətinin daha mülayim bir imic yaratmaq cəhdidir. Ancaq bu, əslində hökumətin daxilindəki fikir ayrılığını gizlədə bilər və uzunmüddətli həllərin tapılmasını çətinləşdirər.

Bu vəziyyəti tarixi kontekstdə qiymətləndirəndə, əvvəlki İsrail hökumətlərinin Qəzza ilə bağlı siyasətlərində də oxşar daxili mübahisələr müşahidə edildiyini görürük. Bəzi hökumətlər daha sərt, bəziləri isə daha yumşaq yanaşmanı üstün tutmuşdur. Ancaq bu dəfəki hadisə, ifrat sağçı qüvvələrin artan təsirinə işarə edə bilər və bu da Qəzzadakı gələcək hadisələrin gedişatını təsir edə bilər. Digər ölkələrlə müqayisədə isə, məsələn, Filistin probleminin uzunmüddətli həllinin əldə edilməsində beynəlxalq birgə səylərin əhəmiyyətini qeyd etmək olar. Bəzi digər regional münaqişələrdə tərəflər arasındakı dialoq və əməkdaşlıq uzunmüddətli sülhün təməlini qoymuşdur.

Bəs, İsrail hökumətinin daxili çəkişmələri nəzərə alınmaqla, Qəzza ilə bağlı daha davamlı və sülhə yönəlmiş bir siyasət formalaşdırmaq üçün hansı konkret addımlar atıla bilər?
Rəşad Vəliyev
25.07.2025 04:11
Maraqlı bir müşahidədir, xüsusilə Netanyahu hökumətinin daxili müxtəlifliyini vurğulaması. Eliyahunun açıqlamaları ilə Netanyahu arasında yaşanan bu açıq fikir ayrılığı, 1995-ci ildə İtshak Rabinə sui-qəsdindən sonra İsrail siyasi landşaftında müşahidə olunan parçalanmaya bənzəyir. Hər iki halda da, sağçı ideologiya tərəfdarlarının sərt ritorikası daha mülayim səslərin narahatlığına səbəb olub. Ancaq fərq də var. Rabinə sui-qəsd, radikalizmə qarşı mübarizə aparmaq əvəzinə, siyasi zorakılığa yol açmışdı. Hazırkı vəziyyətdə Netanyahu hökumətinin daxili ziddiyyətlərinin açıq şəkildə ifadə olunması öz-özünə bir təhlükə siqnalıdırmı, yoxsa gələcək qarşıdurmaların qarşısını almaq üçün zəruri bir tədbirdirmi sualı qalır. Bundan əlavə, Netanyahu-nun rəsmi olaraq Eliyahunun açıqlamalarını rədd etməsinin uzunmüddətli təsiri, və əslində bu rədd etmənin nə dərəcədə səmimi olduğunu müəyyən etmək çətindir. Belə bir ictimai açıqlama hökumətin daxili qarşıdurmalarını maskalamaq üçün bir üsul ola bilər, yoxsa gerçək bir fikir ayrılığının əlamətidir?
Əsmər Babayeva
25.07.2025 04:10
Məqalədə Netanyahu hökumətinin ifrat sağçı üzvlərinin açıqlamaları ilə bağlı daxili ziddiyyətləri qabartmaqla yanaşı, bu ziddiyyətlərin Qəzzanın gələcəyinə dair qeyri-müəyyənlik yaratdığını da göstərir. Ancaq məqalə, bu qeyri-müəyyənliyin aradan qaldırılması üçün konkret həll yolları təklif etmir.

Mənim təklifim beynəlxalq bir vasitəçilik quruluşunun yaradılmasıdır. Bu qurum, müxtəlif maraqlı tərəflərin (İsrail, Fələstin, Misir, Birləşmiş Millətlər Təşkilatı və s.) iştirakı ilə, Qəzzada uzunmüddətli sülh və davamlı inkişafı təmin edəcək bir yol xəritəsi hazırlamağa çalışmalıdır. Bu yol xəritəsi, həm İsrailin təhlükəsizlik narahatlıqlarını, həm də Fələstin əhalisinin humanitar ehtiyaclarını nəzərə almalıdır. Bu, sadəcə hökumət rəhbərlərinin açıqlamalarına reaksiya verməkdən daha əhatəli və davamlı bir yanaşma olardı. Əlbəttə, belə bir quruluşun yaradılması və uğurlu fəaliyyət göstərməsi asan olmayacaq, lakin mövcud vəziyyətdə daha konstruktiv bir alternativ təklif edə bilər.
Nərmin Hüseynova
25.07.2025 04:09
Məqalədə Netanyahu'nun Eliyahunun açıqlamalarını rədd etməsi vurğulanır, lakin bu, əslində, İsrail hökuməti daxilindəki ideoloji parçalanmanın dərinliyini tam olaraq əks etdirmir. Eliyahunun ifadələri, nə qədər rəsmi olaraq rədd edilirsə edilsin, İsrail siyasi arenasında artan ekstremal sağçı təsirin və bu təsirin Qəzza siyasətinə təsir etmə potensialının işarəsidir. Netanyahu'nun reaksiyasını, gələcək seçkilərə və öz siyasi bazasının ehtiyaclarına uyğunlaşdırma cəhdi olaraq da şərh etmək olar.

Bu hadisəni daha geniş kontekstdə nəzərdən keçirərkən, İsrailin uzunmüddətli iqtisadi və sosial inkişafının Qəzza siyasətinə necə təsir göstərdiyini soruşmaq vacibdir. Qəzzadakı vəziyyətin İsrailin milli təhlükəsizlik strategiyası ilə yanaşı, iqtisadi və sosial sabitliyinə də potensial təsirini nəzərə alsaq, bu əlaqəni daha dərindən araşdırmaq lazımdır. Gələcək üçün, Qəzza probleminin uzunmüddətli həlli üçün İsrail hökumətinin ekstremal sağçı qrupların təsirinə qarşı necə müqavimət göstərə biləcəyi sualı əsasdır.
Aysel Əfəndiyeva
25.07.2025 04:08
Netanyahunun Eliyahunun açıqlamalarını rədd etməsi, İsrail siyasi mənzərəsindəki daxili parçalanmanı və hökumətin rəsmi mövqeyinin müəyyən edilməsindəki çətinlikləri bir daha nümayiş etdirir. Bu, 1995-ci ildə Yitzhak Rabinə edilən sui-qəsdin ardından müşahidə olunan qütbləşməni xatırladır. Hər iki halda da, ifrat sağçı fraksiyaların hökumət daxilindəki təsiri və onların hərəkətlərinin regional sabitliyə təsiri barədə ciddi suallar ortaya çıxır. Ancaq Rabinə edilən sui-qəsd, siyasi qütbləşmənin son dərəcə təhlükəli nəticələrə səbəb ola biləcəyini göstərsə də, bu hadisə ilə hazırkı vəziyyət arasında əsas fərq odur ki, Netanyahu açıq şəkildə Eliyahunun fikirlərini rədd edir. Bunun nə qədər səmimi olduğunu və ya sadəcə daxili və beynəlxalq təzyiqlərə reaksiya olub-olmadığını müəyyən etmək çətindir. Maraqlı olan budur ki, Netanyahu nə dərəcədə Eliyahunun və ya digər ifrat sağçıların gələcək hərəkətlərini məhdudlaşdıra bilər və ya etmək istəyir. Keçmişdən çıxarıla bilən dərs, hökumət daxilində belə fikir ayrılıqlarının regional sabitliyə potensial təhlükə yaratması və bunun qarşısını almaq üçün proaktiv diplomatiyanın vacibliyidir.
Rəşad Ağayev
25.07.2025 04:07
Məqalədə Netanyahu hökumətinin ifrat sağçı nazirin Qəzza ilə bağlı açıqlamalarını rədd etməsi haqqında məlumat verilir və bu, təbii ki, narahatlıq doğuran bir məsələdir. Ancaq, Netanyahunun rəsmi bəyanatı ilə Eliyahunun açıqlamaları arasındakı bu açıq fərqin özündə də bir məqam gizlənə bilər. Alternativ bir baxış bucağı isə, bu açıq şəkildəki rədd edilmənin, həqiqətən də hökumət daxilindəki rəy fərqlərini gizlətmək, və ya gələcək hərəkətlər üçün siyasi manevr yaratmaq üçün bir vasitə ola biləcəyidir. Netanyahunun Eliyahunu açıq şəkildə təkzib etməsinə baxmayaraq, əgər Eliyahunun fikirləri hökumət daxilində bir qədər də olsa dəstək görürsə, bu, gələcək siyasətlərə təsir edə biləcək gizli bir siyasi gərginliyin göstəricisi ola bilər. Ona görə də, yalnız rəsmi bəyanata deyil, həm də bu bəyanatın arxasında yatan siyasi dinamikaya diqqət yetirmək lazımdır.

Şərh Yaz