Qəzzada Kütləvi Aclıq Dərinləşir: Körpələr Həyatını İtirir
Qəzzada yaşanan kütləvi aclıq və qeyri-kafi qidalanma problemi günbəgün dərinləşir. Bu böhran artıq təkcə uşaqları deyil, yetkinləri də təsir edir və sürətlə can almağa davam edir.
Hələ də məhdud imkanlarla xidmət göstərən xəstəxanalarda qeyri-kafi qidalanma hallarının artması ciddi şəkildə nəzərə çarpır.
Xan Yunis şəhərindəki Nasir Xəstəxanası və Deyr əl-Bəlahdakı Əl-Əqsa Şəhidləri Xəstəxanasında çarəsiz anaların qucaqlarındakı taqətsiz və arıq uşaqlar görüntülənib.
"Bədən Kütlələrinin Yarısını İtirdilər"
Nasir Xəstəxanasında müalicə olunan 5 aylıq Rama Əbu Ayya və 11 aylıq Sila Barbah körpələr kəskin qeyri-kafi qidalanma problemi ilə mübarizə aparırlar.
Nasir Xəstəxanasının Pediatriya Şöbəsinin müdiri, Həkim Əhməd əl-Fərra, Rama və Sila körpələr haqqında ətraflı məlumat verib.
Fərra qeyd edib ki, Rama 3 kiloqram çəki ilə doğulsa da, 5 aylıq olmasına baxmayaraq hələ də bir qram belə çəki almayıb. O, qeyri-kafi qidalanma səbəbindən yağ toxumasını itirib, bədəni bir dəri, bir sümükdən ibarət qalıb, vitamin çatışmazlığı və qanazlığından əziyyət çəkir. Fərra həmçinin bildirib ki, 10 kiloqram olması lazım olan 11 aylıq Silanın çəkisi cəmi 4 kiloqramdır və o, bədən kütləsinin 60 faizini itirmiş vəziyyətdədir.
"Qızımın Aclıqdan Ölməsindən Qorxuram"
Kəskin qeyri-kafi qidalanma problemi yaşayan və 7 gün reanimasiyada yatan Silanın yanından ayrılmayan anası Nəcah Barbah, digər uşaqlarından ayrı qalmağın kədərini və qızının hər an ölməsindən duyduğu qorxunu dilə gətirib.
Barbah deyib: "Hər gecə 3-4 dəfə qalxıb qızımın yaşayıb-yaşamadığını yoxlayıram. Allahdan onu oyandığımda yanımda tapmağımı diləyirəm. Ağlasın, təki səsi çıxsın və yaşasın. Bu xəstəxana otağındakı uşaqların əksəriyyəti aclıqdan ölüb. 80 uşaq aclıqdan həyatını itirib, qızımın 81-ci olmasından qorxuram".
"Daha Nə Qədər Seyirci Qalacağıq?"
Əl-Əqsa Şəhidləri Xəstəxanasında müalicə alan 5 aylıq Əmir əl-Kilani və 1 yaşlı Məhəmməd Əvvad da qeyri-kafi qidalanma səbəbindən ölüm riski altındadırlar.
Əmirin anası Riham əl-Kilani, oğlunun əzələlərindəki zəiflik səbəbindən qıcolmaları olduğunu və bu səbəbdən xəstəxanada olduqlarını bildirib.
Özünün də qeyri-kafi qidalanma problemi yaşadığını və oğlunu qidalandıra bilmədiyini söyləyən ana deyib: "Bu uşağın uşaq qidasına ehtiyacı var. Niyə ərəb ölkələrindəki uşaqlar kimi yeyib-içə bilmirlər? Yeyəcəklər tapıla bilsələr, astronomik qiymətlərə satılırlar. Onları almağımız mümkün deyil".
"Gözlərimizin Önündə Ölürlər"
Məhəmməd Əvvadın anası Aminə Əvvad isə oğlunun qeyri-kafi qidalanma və kəskin ishal problemi yaşadığını qeyd edib.
Təxminən 3 aydır ki, oğlunun çəki alması üçün uşaq qidası axtardıqlarını, lakin tapa bilmədiklərini söyləyən Aminə deyib: "Uşaqlar hər gün gözlərimizin önündə ölür, biz isə seyr edirik. Bu vəziyyət daha nə qədər davam edəcək?"
Ana Aminə əlavə edib ki, artıq uşaqlar kimi yetkinlər də qeyri-kafi qidalanma problemi yaşayır, insanlar halsızlıqdan küçələrdə yerə yıxılır və xəstəxana qeyri-kafi qidalanma problemi yaşayan insanlarla doludur.
Qəzzada İsrailin hücumlarının başladığı 7 oktyabr 2023-cü ildən bu yana 81-i uşaq olmaqla, ümumilikdə 111 nəfər aclıq və qeyri-kafi qidalanma səbəbindən həyatını itirib.
Oxucu Şərhləri
Maraqlı bir sual da budur: Qəzzadakı aclıq problemi yalnız humanitar yardımlar ilə həll edilə bilər, yoxsa bu problemin kökü olan siyasi və iqtisadi amillərə də müdaxilə etmək lazımdır?
Problemə daha geniş bir yanaşma təklif edərək, beynəlxalq təşkilatların və donor ölkələrin rolunun gücləndirilməsini ön plana çıxarmaq daha məqsədəuyğundur. Sadəcə "yardım" çağırışı deyil, konkret olaraq davamlı qida təminatının təşkili, kənd təsərrüfatının inkişafı üçün investisiyalar, texnologiya köçürməsi və yerli fermerlərin təlimi kimi uzunmüddətli strategiya təklifləri verilə bilər. Həmçinin, böhrandan siyasi mənfəət əldə etmək istəyən tərəflərin potensial təsiri və bu təsirin aradan qaldırılması yolları analiz edilməlidir. Məqalədə təqdim olunan insan faciəsini azaltmaq üçün, yalnız təcili yardım deyil, əsas səbəblərə toxunaraq sistemli bir həll yolu axtarmaq zəruridir.
Qəzzanın uzunmüddətli mühasirəsi və siyasi qeyri-sabitliyi bu humanitar fəlakətin əsas səbəblərindən biridir. Bu amillərin keçmişdəki aclıq epizodları ilə necə müqayisə olunduğu və digər mühasirə altındakı ərazilərdə yaşanan problemlərlə nə dərəcədə oxşarlıq təşkil etdiyi araşdırılmalıdır. Məsələn, bu böhranın 2014-cü ildəki müharibədən sonrakı aclıqla nə dərəcədə əlaqəsi var? Digər münaqişə zonalarında, məsələn, Yəmən və ya Suriyada yaşanan aclıqla olan oxşarlıqlar və fərqlər nələrdir? Bu müqayisəli təhlillər böhranın səbəblərini daha yaxşı başa düşməyə və həll yollarını müəyyənləşdirməyə kömək edə bilər.
Bundan əlavə, beynəlxalq humanitar yardımların effektivliyi və böhranın aradan qaldırılması üçün hansı strategiyaların daha effektiv ola biləcəyini araşdırmaq vacibdir. Bəlkə də, uzunmüddətli inkişaf proqramlarına və Qəzzanın iqtisadi potensialının reallaşdırılmasına yönəlmiş strategiya qısamüddətli humanitar yardımlardan daha effektiv olardı?
Sual: Qəzzadakı böhranı həll etmək üçün, mühasirənin aradan qaldırılmasının özü kifayət etməzsə, hansı əlavə və davamlı strategiyalara ehtiyac var?
Fərqli bir nəticə əldə etmək üçün düşünməyə dəyər bir sual budur: Qəzzadakı aclıq böhranının həllində beynəlxalq ictimaiyyətin rolunun daha effektiv olması üçün hansı addımlar atılmalıdır və bu addımların hansı siyasi və iqtisadi çətinliklərlə qarşılaşa bilər?
Eyni zamanda, yalnız rəqəmlərə deyil, insan hekayələrinə də yer verilməsinin əhəmiyyətini vurğulamaq istərdim. Ailələrin yaşam təcrübələrini, onların mübarizələrini və bu böhranın onların həyatlarına necə təsir etdiyini anlamaq əsasdır.
Sual: Qəzzadakı aclıq böhranının həlli üçün beynəlxalq təşkilatların və dünya birliyinin səyləri nə qədər effektiv olub və bu səylərin gücləndirilməsi üçün hansı konkret addımlar atıla bilər?
Şərh Yaz