Rusiya İrana S-400 Dəstəyi Verir: Orta Şərqdə İlk Dəfə Sahədə

Kritik Sınaq: İran Rusiyanın S-400 Hava Müdafiə Sistemini Real Şəraitdə Test Etdi

İran uzun müddətdir gündəmdə olan Rus istehsalı S-400 "Triumf" hava müdafiə sistemini ilk dəfə real sahə şəraitində sınaqdan keçirib.

Birun.info xəbər platformasının məlumatına əsasən, sınaq İsfahan şəhəri yaxınlığında keçirilib. Paytaxt Tehranın təxminən 440 kilometr cənubunda həyata keçirilən bu sınaq, İranın hava müdafiə qabiliyyətində mühüm bir dönüş nöqtəsi kimi qiymətləndirilir.

Yerli mənbələr son həftələrdə bölgədə artan radar siqnalları və raket daşıyıcılarının hərəkətliliyini qeydə alıb. Bu əlamətlər sınağın planlı hərbi təlimlər çərçivəsində aparıldığına işarə edir. İran Müdafiə Nazirliyi sınaqla bağlı rəsmi açıqlama verməsə də, regional hərbi ekspertlər bu inkişafı "strateji səviyyədə ilk istifadə" kimi səciyyələndiriblər.

Sistemin Texniki Xüsusiyyətləri və Tədarük Prosesi

Sınaqdan keçirilən S-400 sisteminin 91N6E "Big Bird" aşkaretmə radarı, 92N6E "Grave Stone" atəşə nəzarət radarı, komanda və idarəetmə bloku, eləcə də 5P85TE2 buraxıcı qurğuları daxil olmaqla tam təchizatlı bir batareyadan ibarət olduğu bildirilir. Sistem uzaqmənzilli 48N6E3 və ehtimal ki, 40N6 tipli raketlərlə təchiz edilib. Bu raketlər döyüş təyyarələri, pilotsuz uçuş aparatları, qanadlı raketlər və ballistik təhdidlərə qarşı effektiv ola bilir.

S-400 sistemlərinin İrana tədarük edilməsi ilə bağlı ilk məlumatlar 2024-cü ilin ortalarında ortaya çıxmışdı. "Defence Security Asia" və "BulgarianMilitary.com" kimi müdafiə mənbələri 2 avqust 2024-cü ildə Rusiyaya məxsus "İl-76" hərbi nəqliyyat təyyarəsinin Tehrana endiyini və bu təyyarənin sistemin əsas komponentlərini daşıdığı xəbərini vermişdilər.

İranın Rus sistemini xüsusilə nüvə obyektlərini və kritik hərbi bölgələri müdafiə etmək məqsədilə tələb etdiyi iddia olunurdu. Lakin İran İnqilab Keşikçiləri Korpusu həmin dövrdə yerli istehsal olan "Bavar-373" və "Xordad 15" sistemlərinə güvəndiklərini vurğulayaraq Rus sisteminə ehtiyac olmadığını bildirmişdi. Buna baxmayaraq, həm tədarükün vaxtı, həm də son sınaq sistemin İran ordusunun arsenalına məhdud da olsa daxil olduğunu göstərir.

Rusiya-İran Əməkdaşlığının Regional Təsirləri

İran ilə Rusiya arasında müdafiə əlaqələri 2022-ci ildən bəri sürətlə dərinləşib. Tərəflər birgə təlimlər, texniki heyət görüşləri və hərbi əməkdaşlıq sazişləri vasitəsilə strateji səviyyədə yaxınlaşıblar. Rusiya İrana radar sistemləri, təlim təyyarələri və hava müdafiə texnologiyaları təmin edərkən, İran da Rusiyaya Ukrayna müharibəsində istifadə etdiyi dron və sursat dəstəyi verir.

S-400 sistemlərinin İranda aktivləşdirilməsi bu strateji əməkdaşlığın ən konkret nəticələrindən biri kimi qiymətləndirilir. Bu inkişaf Körfəz ölkələri və İsrail başda olmaqla, regionda hava əməliyyat planlarına köklü şəkildə təsir edə biləcək gücdədir.

Rusiyanın "Almaz-Antey" şirkəti tərəfindən hazırlanmış S-400 "Triumf", dünyanın ən qabaqcıl uzaqmənzilli hava müdafiə sistemlərindən biri kimi tanınır. Sistem eyni anda 80 hədəfi aşkar edib onlardan 36-nı nişan ala bilir, 400 kilometr mənzildə və 30 kilometr hündürlükdə hədəfləri vura bilir. Çoxqatlı müdafiə təmin edən raketləri və elektron qarışmaya davamlı radar texnologiyası ilə diqqət çəkir.

Sistemin İranda aktivləşdirilməsi ölkənin hava müdafiə doktrinasında ciddi dəyişikliklərə səbəb olur. Bu inkişafla İran S-400-dən istifadə edən azsaylı ölkələrdən birinə çevrilir. Ekspertlərin fikrincə, xüsusilə İsrail və Körfəz ölkələrinin müdafiə planları üçün böyük bir qeyri-müəyyənlik yaradan bu inkişaf, Yaxın Şərqdə silahlanma dinamikasını sürətləndirə bilər.

İsfahan yaxınlığında keçirilən sınağın yeri təsadüfi deyil. Çünki bu bölgə İranın ən həssas strateji obyektlərinin yerləşdiyi sahələrdən biri kimi tanınır. Sınağın bu bölgədə aparılması Tehran rəhbərliyinin bu sistemlə əsasən nüvə infrastrukturunu qorumağı hədəflədiyini ortaya qoyur.

24 saat