SON DƏQİQƏ: Tramp Rusiya-Ukrayna zirvəsi üçün tarix verdi, Avropanın Ağ Ev planı sızdı

Trampdan Rusiya-Ukrayna Zirvəsi Təklifi və Avropanın Ağ Ev Planı Üzə Çıxdı

ABŞ prezidenti Donald Tramp Rusiya-Ukrayna müharibəsində yeni bir diplomatik cəhdlər axtarışındadır. Amerikan "Axios" xəbər platformasının iki diplomatik mənbəyə istinadən yaydığı məlumata görə, ABŞ prezidenti Tramp yaxın günlərdə Rusiya prezidenti Vladimir Putin və Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenskini eyni masa ətrafında birləşdirəcək yeni bir sammit təşkil etmək niyyətindədir.

Trampın Təklif Etdiyi Zirvə Tarixi

Xəbərə görə, Tramp Alyaskada Putinlə görüşdükdən sonra Zelenski və Avropalı liderlərlə telefon danışıqları apararaq, avqustun 22-dək üçtərəfli zirvənin keçirilməsi planını tərəflərə çatdırıb. Moskvadan mümkün zirvə ilə bağlı rəsmi açıqlama verilməsə də, Kremlin mövqeyi maraq doğurur.

Avropalı Liderlərin Ağ Ev Planı

ABŞ prezidenti Trampın Alyaskada Putinlə keçirdiyi görüş Avropada ciddi narahatlıqlara səbəb olub. Çünki Trampın Putinin mövqeyinə yaxın bir münasibət sərgilədiyi barədə şərhlər edilir. Bu səbəbdən Avropalı liderlər bazar ertəsi Vaşinqtonda keçiriləcək Tramp-Zelenski görüşünə fəal şəkildə qoşulmağı planlaşdırırlar. “Politico”nun məlumatına görə, Trampla sıx əlaqələri olan Finlandiya Prezidenti Aleksandr Stubb bazar ertəsi Zelenskini müşayiət edə bilər. Məqsəd, Tramp ilə Zelenski arasında yarana biləcək potensial gərginliklərin qarşısını almaq və Avropanın diplomatik cəhdlər masasında fəal rol oynamasını təmin etməkdir.

NATO Baş Katibi Ruttenin Vaşinqtona Səfər Ehtimalı

Bundan başqa, NATO-nun baş katibi Mark Ruttenin də Vaşinqtona gedə biləcəyi iddia edilir. Rutte, Trampla yaxın münasibətləri sayəsində Avropanın prosesə etibarlı şəkildə qoşulmasına kömək edə bilər.

Alyaska Zirvəsi Ümidləri Doğrultmadı

ABŞ prezidenti Trampın keçən cümə günü Alyaskada Putinlə keçirdiyi görüşdən konkret nəticə əldə olunmayıb. Atəşkəs mövzusunda heç bir irəliləyiş qeydə alınmazkən, Trampın Moskvaya qarşı yeni sanksiya təhdidlərini geri çəkdiyi bildirilir. Zirvədən sonra Tramp, Putinlə “ərazi mübadiləsi” barədə danışıqlar apardığını eyham etsə də, təfərrüatları açıqlamaqdan çəkindi. O, həmçinin “Müharibəni bitirəcək qərar Ukraynanın əlindədir” deyərək Kiyevə “razılığa gəlməyi düşünün” mesajı göndərdi. Bu açıqlamalar Avropada narahatlıq doğurub. Avropa İttifaqının Xarici Siyasət dairələrində “Trampın Putinin mövqeyinə çox yaxınlaşdığı” barədə şərhlər edilib.

Makron və Starmerin Təşəbbüsü ilə Toplantı

Digər tərəfdən, Fransa prezidenti Emmanuel Makron və Böyük Britaniyanın Baş naziri Keir Starmerin bazar günü Ukraynaya dəstək verən ölkələrlə videokonfrans keçirəcəyi bildirilib. Bu görüşdə Rusiya-Ukrayna müharibəsindən sonra Ukraynaya təhlükəsizlik təminatı və hərbi dəstək verməyə hazır olan ölkələrin iştirak edəcəyi qeyd edilib. ABŞ prezidenti Tramp isə bazar ertəsi Zelenski ilə görüşü ərəfəsində Avropa liderlərinə Vaşinqtonun da prosesə təhlükəsizlik zəmanətləri vasitəsilə töhfə verə biləcəyi mesajını çatdırıb. Şimali və Baltik ölkələri bu açıqlamadan məmnun qalıblar.

Zelenski üçün Həlledici Ziyarət

Ukrayna və Avropa paytaxtları bazar ertəsi keçiriləcək Tramp-Zelenski görüşünü müharibənin gələcəyi baxımından həlledici bir məqam kimi qiymətləndirirlər. Çünki keçən fevral ayında Tramp və Zelenski arasında keçirilən görüş olduqca gərgin keçmiş, ABŞ prezidenti Ukrayna liderini “minnətdar olmamaqda” ittiham etmişdi. Lakin son həftələrdə tərəflər arasındakı münasibətlərin daha da yumşaldığı qeyd edilir. Trampın Putinlə bağlı məyusluq yaşadığı bir dövrdə Zelenskiyə daha səmimi yanaşa biləcəyi ehtimal olunur.

“Ukrayna Təşəbbüsü Ələ Almalıdır”

Bununla belə, Trampın “Ukraynanın təşəbbüsü ələ almalı olduğu” barədə mesajları Kiyevin mövqeyini çətinə sala bilər. Avropalı diplomatik cəhdlər mütəxəssisləri bu səbəbdən Zelenskinin Vaşinqton səfərini “yüksək riskli, lakin böyük gəlir vəd edən” bir addım kimi xarakterizə edirlər.

“Putin Qərbə Qırmızı Xalı ilə Qayıtdı”

NATO-nun keçmiş rəsmisi Kamil Qran Alyaska zirvəsindən sonra etdiyi qiymətləndirmədə bildirib ki, “Trampın Putinin mövqelərinin əhəmiyyətli bir hissəsini mənimsədiyi təəssüratı yaranıb. Avropada narahatlıqların artmasının səbəbi də budur. Zelenskinin Vaşinqton səfərində yeni bir böhranın qarşısını almaq üçün Avropa liderləri aktiv fəaliyyətdədir.” Diplomatlar isə ictimaiyyətə açıqlanmayan narahatlıqlarını belə ümumiləşdirirlər: “Putin Qərbə qırmızı xalı ilə qarşılandı, lakin sülh üçün lazımi addımları atmadı.”

24 saat