Dünya 20.06.2025

Son Xəbər: İranın yeraltı hərbi sirri: Eagle 44 Xəyalət Baza

Son Xəbər: İranın yeraltı hərbi sirri: Eagle 44 Xəyalət Baza

Orta Şərqdə Müharibənin Gərginliyi: İranın Yeraltı Hərbi Sirləri – “Eagle 44” Bazasında Nələr Baş Verir?

İsrail ordusu 13 iyunda İranın müxtəlif şəhərlərində yerləşən nüvə obyektlərinə və yüksək rütbəli hərbi komandanlıq mərkəzlərinə qarşı hava hücumları başladaraq Orta Şərqdə müharibə alovunu qızışdırdı.

Hücumlar nəticəsində aralarında İran Baş Qərargah rəisi, İnqilab Keşikçiləri Korpusunun Baş Komandanı, Hərbi Hava Qüvvələri komandirləri və 9 nüvə aliminin də olduğu onlarla yüksək rütbəli şəxs həyatını itirdi, mülki əhali arasında itkilərin sayı 639-a çatdı. Buna cavab olaraq İran, İsrailə onlarla balistik raket atdı. Bu zərbələr nəticəsində 24 nəfər həlak oldu, 500-dən çox insan yaralandı.

Sığınacaq və Əməliyyat Mərkəzi: “Eagle 44”ün Strateji Əhəmiyyəti

Bu qarşılıqlı hücumlarla yanaşı, İranın yeraltı hərbi infrastrukturu yenidən gündəmə gəldi. Tehran 2023-cü ildə ilk dəfə ictimaiyyətə açıqladığı “Eagle 44” hava bazasını düşmən hücumlarına qarşı strateji bir sığınacaq və əməliyyat mərkəzi kimi qələmə verir.

Hərbi Təyyarələr və PUA-ların Ev Sahibi

Müdafiə mənbələrinə görə, "Eagle 44" sadəcə bir hava bazası deyil; o, həm də raket buraxılış mərkəzi, komanda-idarəetmə zonası və döyüş sursatı anbarıdır. Tamamilə yeraltında inşa edilən bu hərbi baza İran Hərbi Hava Qüvvələrinə məxsus F-4 "Phantom" döyüş təyyarələri ilə yanaşı, müxtəlif siniflərə aid pilotsuz uçuş aparatlarına (PUA) da ev sahibliyi edir. Bazada yerləşən PUA-ların kəşfiyyat və hücum qabiliyyəti ilə həm müdafiə, həm də hücum ssenarilərində istifadə oluna bildiyi qeyd edilir.

Güclü Caydırıcılıq Vasitəsi

İranlı rəsmilər “Eagle 44”dən uzunmənzilli qanadlı raketlərin də atıla biləcəyini və bəzi döyüş sursatlarının bir neçə min kilometr mənzilə çata bildiyini bildirirlər. Bu xüsusiyyətlər "Eagle 44"ü klassik bir hava bazasından daha böyük əhəmiyyətə malik edir: yeraltına gizlədilmiş bir komanda bazası və ciddi bir caydırıcılıq mərkəzi.

Dağların Qəlbində Qurulan Sirr

"Eagle 44"ün dəqiq yeri gizli saxlanılsa da, peyk görüntüləri və təhlillərə görə, baza dağlıq bir ərazidə, geniş tunellərlə dəstəklənən bir infrastruktura malikdir. Döyüş təyyarələri və PUA-ların eniş-qalxış edə biləcəyi genişlikdə inşa edilən giriş və çıxış tunelləri hücuma davamlı şəkildə beton bloklarla gücləndirilmişdir. Bazanın daxilində döyüş sursatı anbarları, təmir anqarları, yanacaq təchizatı müəssisələri və peyk dəstəkli komanda mərkəzləri də yerləşir.

Rəsmilər bu yeraltı bazanın həm radar izindən yayınmağı, həm də birbaşa hücuma məruz qalsa belə, vəzifəsini davam etdirməyi mümkün etdiyini vurğulayırlar.

Müharibənin Gedişatını Dəyişdirə Biləcək Qüvvə

İsrailin İranın nüvə infrastrukturuna və hərbi rəhbərliyinə qarşı birbaşa hücumları Tehranı əlindəki "gizli kartları" ortaya qoymağa məcbur edir. "Eagle 44" kimi bazalar məhz bu nöqtədə işə düşür. İran rəhbərliyi hava qüvvələrini qorumaq və ani cavab qabiliyyətini saxlamaq üçün bu yeraltı bazaları strateji planlaşdırmasının mərkəzinə yerləşdirmişdir.

Aşağı Radar İzi və Qorxulu Təhlükə

Hərbi analitiklərə görə, "Eagle 44" həm sağ qalan hava nəqliyyat vasitələrini gizlətmək, həm də gözlənilməz anda hücuma keçmək üçün istifadə edilir. Xüsusilə PUA-ların aşağı radar izi və yüksək hərəkət qabiliyyəti sayəsində, "Eagle 44"ün İranın pilotsuz döyüş gücünü artıran bir mərkəzə çevrildiyi vurğulanır.

İsrail Üçün Ciddi Təhdid

İranın "Eagle 44" kimi bazaları İsrail üçün yalnız kəşfiyyat baxımından deyil, həm də əməliyyat baxımından böyük bir təhdiddir. Çünki yeraltına gizlədilmiş təyyarə və PUA sistemləri klassik radarlar və əleyhinə olan sistemlər tərəfindən asanlıqla aşkar edilə bilmir. Bu da İsrailin erkən xəbərdarlıq mexanizmlərinin effektivliyini azaldır.

İran isə bu cür bazalarla yalnız müdafiəni deyil, eyni zamanda psixoloji üstünlüyü də təmin etməyi hədəfləyir.

24saat

Oxucu Şərhləri

Fəxri Cavadov
27.07.2025 00:17
Müəllif beynəlxalq vasitəçiliyin məhdud hədəflərə yönəlməsinin uzunmüddətli sülhə aparan yol olduğunu qəbul edir. Lakin, İranın şəffaflıq çatışmazlığı və yeraltı hərbi infrastrukturu nəzərə alınaraq, bu hədəflərə necə nail olunacağını və potensial risklərin necə idarə ediləcəyini araşdırır. Yəni, məhdud hədəflərin reallaşdırılması üçün konkret addımların və bu addımların risklərinin minimuma endirilməsi üçün mexanizmlərin təyin olunması vacibdir. Bu, həm də praktiki əməliyyat planı tələb edir.
Orxan Əzizov
26.07.2025 13:59
Beynəlxalq vasitəçilik missiyasının məhdud hədəflərə yönəldilməsi, məsələn, qarşıdurmanın eskalasiyasının qarşısının alınması kimi, uzunmüddətli sülhə aparan yol olsa da, İranın yeraltı hərbi infrastrukturu və şəffaflıq çatışmazlığı nəzərə alınmaqla, bu məhdud hədəflərə nail olmaq üçün necə konkret addımlar atıla bilər və bu addımların potensial riskləri və əlavə xərcləri nəzərə alınaraq, bu risklərin idarə olunması üçün hansı mexanizmlər təklif oluna bilər?
Pəri Kazımova
21.07.2025 02:59
İranın yeraltı hərbi qurğularının mövcudluğu və şəffaflıq çatışmazlığı kontekstində, beynəlxalq vasitəçilik missiyasının hədəflərinin mümkün qədər genişləndirilməsi və daha realçı olmasının vacibliyi nəzərə alınarsa, bu missiyanın uğursuzluq riskini minimuma endirmək üçün hansı alternativ strategiya və ya yanaşmalar təklif oluna bilər? Xüsusilə, sülh danışıqlarının məhdud hədəflərə yönəldilməsi, məsələn, əsas hərbi əməliyyatların dayandırılması və ya qarşıdurmanın eskalasiyasının qarşısının alınması, uzunmüddətli bir sülhə nail olmaq üçün daha etibarlı yol ola bilərmi?
Leyla Abbasova
19.07.2025 20:29
Beynəlxalq vasitəçilik missiyasının təşkili, qeyd edildiyi kimi, İran-İsrail gərginliyini azaltmaq üçün faydalı bir addım ola bilər; lakin, bu missiyanın uğursuzluğa uğrama ehtimalı nə dərəcədə yüksəkdir və bu ehtimala qarşı hansı ehtiyat tədbirləri görülə bilər? Xüsusilə, İranın yeraltı hərbi qurğularının mövcudluğu və onların təhlükəsizlik strategiyasında oynadığı rol barədə açık və doğru məlumat əldə etmək mümkün olmayacağı təqdirdə, missiyanın müvəffəqiyyətinə necə zəmanət verilə bilər?
Şəbnəm Qasımova
19.07.2025 20:15
Məqalədə İranın yeraltı hərbi qurğularının mövcudluğu və bu qurğuların regional sabitliyə təsiri barədə məlumat verilir. Lakin, məqalə yalnız problemin təsvirinə fokuslanır və həll yolları təklif etmir. İsrailin hərbi əməliyyatları və İranın reaksiyası arasında təhlükəli bir eskalasiya dövrü yarana bilər. Bu vəziyyətin daha da pisləşməsinin qarşısını almaq üçün, beynəlxalq bir vasitəçilik missiyası təşkil olunmalıdır. Bu missiya, hər iki tərəfin nümayəndələrini bir araya gətirərək, diplomatik danışıqlar yolu ilə gərginliyin azaldılmasına və uzunmüddətli bir həll yolunun tapılmasına çalışmalıdır. Bu missiyanın tərkibinə BMT, Avropa İttifaqı və digər əlaqədar beynəlxalq təşkilatlar daxil edilə bilər. Eyni zamanda, regional güclər arasında etimad qurma tədbirlərinin artırılması və silahlanma yarışının dayandırılması üçün daha fəal səylər göstərilməlidir. "Eagle 44" bazasının mövcudluğu və fəaliyyəti barədə əldə olunan məlumatların hərtərəfli və obyektiv təhlili aparılmalı, müvafiq beynəlxalq təşkilatların iştirakı ilə şəffaflıq təmin edilməlidir. Yalnız belə bir yanaşma ilə regional sabitlik təmin oluna bilər.

Şərh Yaz