Tədqiqat: Bədən xərçəngəmeyilli hüceyrələri söndürəndə saçlar ağarır

Saçların Ağarması Və Xərçəng: Bədənimizin Müdafiə Mexanizmi

Yeni bir araşdırma göstərir ki, ağ saçlar əslində bədənimizin xərçəngə qarşı apardığı daxili mübarizənin görünən izləri, bir növ "çapıqları" ola bilər. "Nature Cell Biology" jurnalında dərc olunan bu tədqiqat, saç və dərimizin rəngini təmin edən piqment hüceyrələrinin zədələndikdə özlərini necə məhv etdiyini araşdırıb. Bu proses, orqanizmimizin bizi xərçəng riskindən qorumaq üçün istifadə etdiyi əhəmiyyətli bir müdafiə strategiyasıdır.

Tədqiqat zamanı alimlər müəyyən növ zədələr qarşısında piqment istehsal edən hüceyrələrin bölünməyə davam etmək əvəzinə fəaliyyətlərini dayandırdığını müşahidə ediblər. Bu "özünəqurbanvermə" mexanizmi, qüsurlu hüceyrələrin potensial təhlükəli mutasiyaları yayılmasının qarşısını alır. Lakin zaman keçdikcə bu proses, piqment istehsal edən hüceyrələrin sayının azalmasına gətirib çıxarır ki, nəticədə saçların ağarması baş verir.

Uzun illərdir ki, tədqiqatçılar saçların ağarmasının qarşısını almaq üçün piqment hüceyrələrinin özünü məhv etməsinə necə mane olmaq yollarını araşdırırdılar. Lakin yeni tapıntılar, ağaran saçların əslində bədənimizdəki mühüm bir xərçəng əleyhinə müdafiə mexanizminin sağlam bir əlaməti olduğunu irəli sürür.

Hüceyrələrin DNT Zədələnməsinə Reaksiyası

Tokio Universitetindən professor Emi Nişimuranın rəhbərliyi ilə aparılan araşdırma qrupu, bu kəşfi siçanlarda melanosit kök hüceyrələrini, yəni saç piqmentini istehsal edən hüceyrələri öyrənərkən edib. Onlar müəyyən ediblər ki, bu melanosit hüceyrələri yalnız DNT-lərində "ikiqat spiral qırılması" adlanan ciddi zədə baş verdikdə, yəni DNT spiralının hər iki tərəfi tamamilə qırıldıqda özlərini qurban verirlər.

Ancaq hüceyrələr ultrabənövşəyi şüalar və ya kanserogenlər kimi digər növ stresslərə məruz qaldıqda, özlərini məhv etmirdilər. Əksinə, onlar həyatda qalır və bölünməyə davam edərək mutasiyaların yığılmasına və potensial olaraq xərçəng inkişafı üçün zəmin yaratmağa imkan verirdilər.

Hüceyrələrin bəzi ssenarilərdə özlərini qurban verməsi, digərlərində isə müqavimət göstərməsi arasındakı bu ikili reaksiya, niyə ağ saçların və dəri melanoması (dəri xərçəngi) kimi xəstəliklərin yaşla birlikdə daha tez-tez meydana gəldiyini izah etməyə kömək edə bilər.

Gələcək Perspektivlər

Tədqiqatçılar vurğulayırlar ki, bu hüceyrə reaksiyasını dərindən anlamaq və nəticədə onu idarə edə bilmək, yüksək riskli hüceyrələri xərçəngə çevrilmədən əvvəl məhv etmək üçün tamamilə yeni üsulların inkişafına yol aça bilər.

24 saat