NATO-dan Tarixi Müdafiə Yatırımı: Hava Hücumlarına Qarşı Güclü Addımlar
Rusiyanın Ukraynadakı hava hücumları fonunda
NATO tarixinin ən böyük müdafiə sərmayəsinə hazırlaşır. İttifaqın 32 üzv ölkəsi 2035-ci ilə qədər müdafiə xərclərini Ümumi Daxili Məhsullarının (ÜDM) 5 faizinə çatdırmağı öhdəlik götürüb. Bu nəhəng büdcənin əsas hədəfi
hava hücumundan müdafiə imkanlarını beş dəfə artırmaqdır. Bu kritik addımda Türkiyə, coğrafi mövqeyi və hərbi gücü ilə ittifaqın ön sıralarında yer alır.
Ukrayna Müharibəsindən Dərslər və Hava Üstünlüyü
Soyuq Müharibə dövründən sonra Qərb ölkələri hava üstünlüyünü asanlıqla təmin etdikləri üçün yer-hava müdafiə sistemlərini azaltmışdılar. Lakin Rusiyanın Ukraynada pilotsuz uçuş aparatları, ballistik və qanadlı raketlərlə həyata keçirdiyi intensiv hava hücumları, mütəxəssislərin fikrincə, bu strategiyanın böyük bir səhv olduğunu üzə çıxardı.
NATO Baş katibi Mark Rutte bildirib ki, "Rusiyanın Ukrayna səmalarında hər gün tətbiq etdiyi ölümcül hava terroruna qarşı müdafiəmizi beş dəfə artırmaq məcburiyyətindəyik".
Soyuq Müharibənin bitməsi ilə yaranan boşluq bu gün təhlükəsizlik sahəsində yeni prioritetlər tələb edir.
Türkiyənin Kritik Rolu və Yerli İmkanlar
Bu çərçivədə Türkiyənin əhəmiyyəti bir daha ön plana çıxır. Həm coğrafi mövqeyi, həm də son illərdə inkişaf etdirdiyi yerli və milli
hava hücumundan müdafiə sistemləri ilə Türkiyə,
NATO üçün havadan gələ biləcək təhdidlərə qarşı vacib mövqeyə malikdir. HİSAR və SİPER kimi sistemlər təkcə ölkənin sərhədlərini deyil, həm də regiondakı müttəfiqləri qorumaq imkanına sahibdir.
Qatmanlı Müdafiə Strategiyasının Ayrılmaz Hissəsi
Türkiyənin gücləndirilmiş müdafiə infrastrukturu,
NATO-nun ehtiyac duyduğu "qatmanlı müdafiə" strategiyasının ayrılmaz hissəsidir. Çünki müasir müharibə artıq təkcə təyyarələrlə deyil; yüzlərlə pilotsuz uçuş aparatı, qanadlı və ballistik raketlərlə aparılır. Türkiyənin inkişaf etdirdiyi yüksək texnologiyalı sistemlər həm yüksək texnologiyalı raketləri, həm də kiçik pilotsuz hava aparatlarını effektiv şəkildə qarşısını ala bilir.
Türkiyənin Artan Payı və Qlobal Əhəmiyyəti
NATO-nun 1.4 trilyon dolları aşan müdafiə xərcləri artımında Türkiyənin payı getdikcə böyüyür. Müdafiə sənayesinə etdiyi yatırımlar təkcə regional təhlükəsizliyi gücləndirməklə qalmır, Türkiyəni eyni zamanda qlobal müdafiə sənayesində söz sahibi bir aktora çevirir. Bundan əlavə, Türkiyədə inkişaf etdirilən sistemlər şəhərlərin, kritik infrastrukturun və əhalinin qorunmasını təmin etmək üçün nəzərdə tutulur. Bu da
NATO-nun döyüş meydanından kənar müdafiə prioritetlərini dəyişdiyini göstərir.
Strateji Əhəmiyyətin Yüksəlişi
Avropanın və ABŞ-ın oyandığı bu yeni müdafiə dövründə Türkiyə, həm ittifaqın təhlükəsizlik qalxanı, həm də müdafiə sənayesi imkanlarını artıran qabaqcıl ölkə kimi strateji əhəmiyyətini qat-qat artırır. Regiondakı analistlərin və
NATO Baş katibi Ruttenin də qeyd etdiyi kimi, qarşıdakı illərdə "minlərlə tank, zirehli maşın və milyonlarla sursat”la dəstəklənəcək bu müdafiə təşəbbüsündə Türkiyə ən kritik rolu oynamağa davam edəcək.
24 saat