Yunan şair Homerin “İliada” dastanında eramızdan əvvəl baş verdiyi qeyd edilən
Troya müharibəsinin bir uydurma olduğunu iddia edənlər var idi. Bu şəxslərə görə, Troya şahzadəsi Parisin Sparta kralının həyat yoldaşı Heleni qaçırması ilə başlayan müharibə Homerin fantaziyası idi. Lakin Çanaqqalada yerləşən qədim Troya şəhərində yeni aşkar edilmiş
tarixi qalıqlar sözügedən müharibənin baş verdiyinin sübutları olaraq İngilis mətbuatında da yer aldı. “Daily Mail” qəzeti qazıntılar zamanı tapılan sapand daşlarının, ox ucluqlarının, kömürləşmiş tikililərin və tələsik basdırılmış insanların sümüklərinin müharibənin göstəriciləri olduğunu yazdı.
Böyük Çatışma Sübutları
Troya qazıntılarına rəhbərlik edən Prof. Dr. Rüstəm Aslan “Sapand daşlarının sıxlığı, ya böyük bir çatışmanın, ya çarəsiz bir müdafiənin, ya da tam bir hücumun göstəricisidir” sözləri ilə reallığa diqqət çəkdi. Sapand daşları, Tunc dövrünün səmərəli silahlarından biri idi. Bu daşlar dəri sapandlarla düşmənlərə fırladıldığında ciddi zədələr verə, hətta kəllə sümüklərini qıra bilirdi. Troyada aşkar edilmiş sapand daşlarının 3200-3600 il əvvələ aid olduğu və eramızdan əvvəl 1184-cü il civarında baş verdiyi ehtimal olunan
Troya müharibəsində fəal şəkildə istifadə edildiyi güman edilir. Bu tapıntılar, epik dastanlarda təsvir edilən döyüşlərin maddi əsasını bir daha təsdiqləyir.
Taxta Atın Reallığı
“İliada” dastanına görə, Troya kralı Priamın oğlu Parisin qədim Yunan dövləti Spartanın kralı Menelayın həyat yoldaşı Heleni qaçırması ilə müharibə başlamışdı. Yunanların Troyanı mühasirəsi 10 il davam etmişdi. Müharibə, Menelayın qardaşı Aqamemnonun Troya Atı strategiyası vasitəsilə Yunanların qələbəsi ilə başa çatmışdı. Taxta at maketinin içinə gizlənən Spartalı döyüşçülər, Troyanı yandırıb-yaxarkən, Menelay həyat yoldaşı Helenə qovuşmuşdu. Lakin taxta atın da Homerin fantaziyası olduğu iddia edilir və onun mövcudluğu hələ də
arxeologiya tərəfindən təsdiqlənməyib.
24 saat