Ultra-işlənmiş qidalar: Onları ayıra bilirsən? Biliklərini sına

Ultra-İşlənmiş Qidaların Sağlamlığa Təsiri

Bu həftə dərc olunan əhəmiyyətli qlobal hesabat ultra-işlənmiş qidaların insan orqanizminin hər əsas orqanına zərər vurduğunu üzə çıxardı. ABŞ, Böyük Britaniya və Avstraliyada yaşayan insanlar gündəlik kalori qəbulunun yarıdan çoxunu məhz bu qidalardan əldə edir. Lakin istehlak etdiyimiz məhsulların hansının ultra-işlənmiş olduğunu müəyyən etmək heç də asan deyil.

Nova Qida Təsnifat Sistemi: Dörd Əsas Qrup

“Ultra-işlənmiş qida” termini 2009-cu ildə San-Paulu Universiteti tədqiqatçıları tərəfindən hazırlanmış Nova qida təsnifat sistemi çərçivəsində irəli sürülmüşdür. Bu sistem qidaları dörd əsas qrupa ayırır:

• Birinci qrup: Bütöv meyvə və tərəvəzlər, süd, yulaf və düyü kimi emal olunmamış və ya minimal emal olunmuş qidalar.
• İkinci qrup: Duz, şəkər və bitki yağları daxil olmaqla, yemək bişirərkən istifadə olunan emal olunmuş əsas inqrediyentlər.
• Üçüncü qrup: Birinci və ikinci qrupdan olan maddələrin əlavə edilməsi ilə hazırlanan emal olunmuş qidalar. Bu qrupa konservləşdirilmiş paxlalılar, çörək və pendir daxildir.
• Dördüncü qrup: Ultra-işlənmiş qidalar – qida ekstraktlarından alınan, çox vaxt kimyəvi maddələr, süni dadlandırıcılar və adi ev mətbəxində rast gəlinməyən digər inqrediyentlərlə zənginləşdirilən sənaye məhsullarıdır.

Tədqiqatçılar bildirirlər ki, hər hansı qrupdakı qidaların balanssız istehlakı sağlamlıq problemlərinə yol aça bilsə də (məsələn, duzun həddindən artıq qəbulu), dördüncü qrupun əsas problemi onların istehsalında tətbiq edilən proseslər və tərkiblərindəki sənaye inqrediyentləridir. Bu məhsullar “həqiqi qida” hesab edilmir və sağlamlığa daha böyük zərər vurma ehtimalı daşıyır.

Ultra-İşlənmiş Qidaları Necə Tanımalı?

Bu cür məhsulları tanımaq çətinlik yarada bilər. Lakin tanımadığınız adlarla (məsələn, maltodekstrin və soya lesitini) dolu uzun inqrediyent siyahısı onların ultra-işlənmiş olmasının açıq göstəricisidir. Əgər qərar verməkdə çətinlik çəkirsinizsə, "Open Food Facts" tətbiqi məhsulları axtarmağa və onların aid olduğu kateqoriyanı öyrənməyə kömək edə bilər.

24 saat