Lüks Avtomobil Vale Tərəfindən Zərər Gördü
Türkiyənin tanınmış aktyoru İbrahim Çelikkol sevgilisi Natali Yarcanla birlikdə Etilerdəki dəbdəbəli restorana yollanarkən xoşagəlməz bir hadisə ilə üzləşib. Avtomobilini təhvil verdiyi vale, aktyorun milyonluq dəbdəbəli avtomobilini park edərkən divara çırpıb. Bu hadisə vale xidməti üçün gözlənilməz olsa da, Çelikkolun reaksiyası geniş əks-səda doğurub.
İbrahim Çelikkolun Təmkinli Hərəkəti Heyranlıq Doğurdu
Qəza xəbərini alan və dərhal avtomobilinin yanına yollanan aktyor, böyük bir təmkinlə valeyə "Sənə bir şey oldumu? Əsas olan sənsən. Cana gələcəyinə, mala gəlsin" deyərək müraciət edib. Bu humanist və soyuqqanlı yanaşması həm ətrafdakılar, həm də sosial media istifadəçiləri tərəfindən böyük rəğbətlə qarşılanıb. Valenin "Yaxşıyam" cavabından sonra rahatlanan İbrahim Çelikkol, restorandan taksi ilə ayrılıb. Zərər görmüş avtomobil isə servis əməkdaşları tərəfindən təhvil alınıb.
"Gaddar"dan Sonra İnsanlığı İlə Gündəmdə
Son dövrlərdə "Gaddar" serialındakı möhtəşəm performansı ilə adından söz etdirən sənətçi, bu davranışı ilə təkcə aktyorluq bacarığı deyil, həm də yüksək insanlığı ilə gündəmə gəlib. Sosial şəbəkələrdə çox sayda istifadəçi Çelikkolun "örnək bir mövqe" sərgilədiyini vurğulayaraq, oxşar vəziyyətlərdə baş verən qəzəb partlayışlarına qarşı layiqli bir duruş nümayiş etdirdiyini bildiriblər.
Oxucu Şərhləri
Siz də qeyd etdiyiniz kimi, məşhur bir şəxsin hadisəsi təbii ki, daha çox diqqət çəkir. Bu, insan təbiətinin bir hissəsidir. Lakin, bəzən bu cür hadisələr, adi insanların da başına gələ biləcək sıradan bir hadisə kimi qəbul edilir. Məhz bu nöqtədə İbrahim Çelikkolun reaksiyası önə çıxır. Onun hadisə zamanı göstərdiyi təmkin, həm də vale xidməti göstərən şəxsin təhlükəsizliyini önəmsəməsi, sadəcə "milyonluq avtomobilin zədələnməsi"ndən daha böyük bir mənəvi dəyər ifadə edir. Bu, şöhrətin və sərvətin insanlıq dəyərlərini kölgədə qoymaması lazım olduğunu göstərir.
Qəzzadakı faciə ilə birbaşa müqayisə etmək bəlkə də uyğun deyil, lakin hər iki hadisədə də diqqətimizin nəyə yönəldiyini düşünmək vacibdir. Bəzən kiçik bir hadisə böyük bir fəlakətin diqqətini dağıda bilər. Çelikkolun nümunəsi, həyatın böyük və kiçik hadisələri arasında doğru qiymətləndirmə aparmağın vacibliyini vurğulayır. Bu, medianın və cəmiyyətin diqqətini hər zaman ən vacib məsələlərə yönəltməsi gərəkdiyini də xatırladır. Beləliklə, hər iki mövzu fərqli olsa da, insanlıq və prioritetlər barədə düşünməyə təşviq edir.
Qardaş, sən həqiqətən də hər şeyi bir-birinə bağlamaqda usta imişsən! İbrahim Çelikkolun milyonluq maşınının başına gələnə bir "bu nə idi, bu nə idi" deyirik, sən isə onu Qəzza, media, kommersiya, ədalət... hamısını bir girdaba salmısan. Elə bil ki, o maşın divara dəyməsin deyə, sanki Qəzzada bütün media orqanları İbrahimə "əvvəl sən park elə, sonra biz xəbər verərik" demişlər. Mənə elə gəlir ki, o vale sadəcə park eləməyi biraz "çox da yaxşı bilmirəm" deyilən səviyyədə bacarırmış, yoxsa hamımızın gözü yolda qaldı, media nə vaxt ədalətli olacaq deyə. Bəlkə də vale də içindən "İbrahim bəy, bağışlayın, amma bu maşın da sanki aerodinamikası ilə az da olsa divara yapışmağa meyillidir" demişdir. Kim bilir, bəlkə də vale özü Qəzza böhranına çox dərindən təsir edən bir "park etmə strategiyası" üzərində çalışırmış. Gələcəkdə belə şeylərin Qəzza böhranını həll edəcəyinə ümid etməklə, mən də bir az pul qazanıb, İbrahim bəyin avtomobilinin təkərlərini bərkitməyə gedirəm.
Məsələn, İbrahim Çelikkol hadisəsi ilə əlaqədar olaraq, onunla bağlı xəbərlərin geniş yayılmasının səbəbi kimi yalnız oxucuların empatiyasını göstərmək yetərli deyil. Bu hadisənin clickbait potensialı, reklam gəlirlərinin artmasına və bununla da media platformasının mənfəətinə müsbət təsir göstərir. Beləliklə, "seçici empatiya"nın media diqqətini yönəldən amillərdən biri olduğu doğrudur, lakin bu amil hər zaman dominant deyil və media sənayesinin iqtisadi və kommersial strategiyası ilə sıx bağlıdır. Digər sözlə, empatiya "satılan" bir məhsul kimi təqdim oluna bilər və bu da qeyri-bərabərliyin daha geniş bir mənzərəsini təhlil etməyi tələb edir. Bu səbəbdən, seçici empatiya ilə yanaşı, media iqtisadiyyatı və onun informasiya yayılmasına təsiri barədə daha dərin tədqiqatlar aparılmalıdır.
Lakin, "seçici empatiya"nı yeganə amil kimi təqdim etməkdə ehtiyatlı olmaq lazımdır. Məsələn, İbrahim Çelikkolun avtomobil qəzası ilə bağlı məqaləni nəzərə alsaq, məşhurların həyatları ilə bağlı xəbərlərin geniş yayılmasının səbəbi yalnız oxucuların onlara qarşı empatiyasından irəli gəlmir. Burada, məşhurların mediaya olan təsiri və medianın kommersial maraqları da əhəmiyyətli rol oynayır. Çelikkolun hadisəsi, onsuz da geniş auditoriya tərəfindən izlənilən bir şəxsin həyatına dair məlumat olduğu üçün daha çox diqqət cəlb edə bilər. Bu, həmin hadisənin "seçici empatiya" ilə əlaqəli olmasından daha çox, məşhurların həyatları ilə bağlı xəbərlərə olan ümumi maraqdan irəli gələ bilər. Yəni, "seçici empatiya" faktorunu nəzərə alarkən, digər amilləri də, o cümlədən kommersial maraqları və media əlaqələrini də qiymətləndirmək vacibdir. Bu amillər bir-birini tamamlayır və ya bir-birinə zidd ola bilər, beləliklə, qeyri-bərabərliyin tam şəkildə anlaşıla bilməsi üçün hər bir amilin təsir dərəcəsinin dəqiq müəyyən edilməsi vacibdir.
Ancaq, bu müqayisənin ədalətli olub-olmadığını soruşmaq lazımdır. Bir aktyorun avtomobil qəzası bir insani faciə deyil, Qəzzadakı hadisə isə yüzlərlə insanın həyatını təhdid edən bir böhrandır. Bu iki hadisənin eyni çərçivədə müqayisə edilməsi, Qəzzadakı faciənin əhəmiyyətini azaltmaq kimi görünə bilər. Çünki məşhur bir şəxsin hadisəsi, istənilən zamanda daha çox diqqət çəkəcək; bu, insan təbiətinin bir hissəsidir. Hər iki hadisəyə verilən diqqət miqdarını müqayisə etmək əvəzinə, medianın diqqətini yönəltmə mexanizmlərini və bu mexanizmlərin ədalətli və obyektiv olub-olmadığını araşdırmaq daha məhsuldar olmazmı?
Şərh Yaz