Oxfam, "Save the Children" və "Amnesty International" da daxil olmaqla, 130-dan çox humanitar yardım təşkilatı İsrail və ABŞ-ın dəstəklədiyi Qəzza Humanitar Fondunun (QHF) fəaliyyətini dərhal dayandırmağı tələb edib. Təşkilatlar fondu ac fələstinlilərə qarşı hücumları asanlaşdırmaqda günahlandırır.
Çərşənbə axşamı yayımlanan birgə bəyanatda qeyri-hökumət təşkilatları İsrail qüvvələrinin və silahlı qrupların qida əldə etməyə çalışan mülki şəxslərə “mütəmadi olaraq” atəş açdığını bildirib. Qrupların hesabatına görə, QHF may ayının sonlarında fəaliyyətə başladığı vaxtdan bəri yardım axtararkən 500-dən çox fələstinli öldürülüb, təxminən 4000 nəfər isə yaralanıb.
Onlar bu yardım mexanizmini humanitar normaların pozulması kimi qiymətləndirərək, Qəzzanın 2,2 milyon əhalisini sıx, militarlaşmış paylama zonalarına yönəltdiyini və bu bölgələrdə onların demək olar ki, gündəlik atəşə məruz qaldığını qeyd ediblər.
Bəyanatda deyilir: "Qəzzadakı fələstinlilər çıxılmaz bir seçim qarşısındadır: ya aclıqdan ölmək, ya da ailələrini doyurmaq üçün qida əldə etməyə çalışarkən vurulma riski ilə üzləşmək. Ölənlər arasında yetim uşaqlar və onlara qulluq edənlər də var; mülki şəxslərə qarşı hücumların yarıdan çoxunda uşaqlar zərər görüb."
Qəzza Humanitar Fondu fəaliyyətə başladığı vaxtdan bəri qısa atəşkəs dövründə fəaliyyət göstərən 400-dən çox lokal paylama məntəqəsini İsrail hərbi nəzarəti altında cəmi dörd mərkəzləşdirilmiş nöqtə ilə əvəz edib: üçü Qəzzanın cənub-qərbində, biri isə mərkəzində yerləşir.
Qeyri-hökumət təşkilatları bildiriblər: "Şiddətli aclıq və qıtlıq şəraitində bir çox ailə qida paylanması üçün yarışmaq üçün çox zəif olduqlarını deyir." Onlar israr edirlər ki, QHF “humanitar yardım cavabı deyil”.
İsrail gündəliyi
Qəzza şəhərindən Al Jazeeraya danışan fələstinli vətəndaş cəmiyyəti lideri Əmcəd Şava, yardım mexanizminin ac ailələr üçün kifayət qədər təchizat təmin etmədiyini və insanları cənubi Qəzzaya köçməyə məcbur etdiyini bildirib.
O deyib: "Onlar kiçik miqdarda qida – bir neçə enerji barı, bir qədər yağ, düyü və un – cəmi iki-üç günə çətinliklə çatacaq qədər paylayırlar. Bu, düzgün bir yemək deyil. Bu, Qəzzada qidalanma pozğunluğunun dərinləşməsi riskini daşıyır."
Şava iddia edir ki, Qəzza Humanitar Fondunun paylama məntəqələrinin əsasən Qəzzanın cənub və şərqində yerləşdirilməsi insanları şimaldan çıxarmaq üçün düşünülmüş bir strategiyanı əks etdirir ki, bu da İsrailin daha geniş hərbi məqsədləri ilə uyğun gəlir. O deyib: "Bu, fələstinliləri daha da cənuba itələmək üçün hesablanmış bir səydir."
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının qurumları və humanitar yardım liderləri QHF modelini dəfələrlə tənqid ediblər. Keçən həftə BMT Baş katibi Antonio Quterreş bunu "mahiyyət etibarı ilə təhlükəli" adlandırıb.
İsrailin "Haaretz" qəzeti cümə günü İsrail əsgərlərinə yardım məntəqələrinin yaxınlığındakı silahsız fələstinlilərə atəş açmaq əmri verildiyini bildirmişdi.
Deyr əl-Bəlahdan xəbər verən Al Jazeeranın müxbiri Tariq Əbu Əzzum, yardım axtaranlara qarşı hücumların dayanmadığını, "İsrail ordusunun Qəzza Humanitar Fondundan gələn yardım ləvazimatlarına yaxınlaşmağa çalışan ac kütləyə atəş açaraq, çərşənbə axşamı ən azı 16 nəfəri öldürdüyünü" bildirib. Tibbi mənbələr Al Jazeeraya bildiriblər ki, yardım axtaranlar çərşənbə axşamı Qəzzada İsrailin hücumlarında öldürülən ən azı 44 nəfər arasında olub.
Atəşkəs danışıqları
Bu qınama, İsrail rəsmilərinin, o cümlədən Strateji Məsələlər Naziri Ron Dermerin yenilənmiş atəşkəs danışıqları üçün Vaşinqtonda səfərdə olduğu vaxta təsadüf edir. Vasitəçi Qətər danışıqları canlandırmaq üçün davam edən səyləri təsdiqləyib, lakin irəliləyişin ləng olduğunu qeyd edib.
Qətər Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü Məcid əl-Ənsari deyib: "İran-İsrail atəşkəsinin yaratdığı bir impuls var, lakin əsas maneə hər iki tərəfin masa arxasına qayıtmamasıdır."
İsrailin hərbi rəisi keçən həftə quru əməliyyatının öz məqsədlərinə yaxınlaşdığını bildirmiş, İsrail Baş naziri Benyamin Netanyahu isə fələstinli qruplar tərəfindən saxlanılan əsirlərin - 20-sinin hələ də sağ olduğuna inanılır - geri qaytarılması üçün yeni imkanların yarandığını iddia etmişdi.
Bu arada, HƏMAS-ın yüksək rütbəli rəsmisi Osama Həmdan bazar ertəsi İsraillə həftələrdir heç bir əlaqə olmadığını deyib. O bildirib: "Biz xalqımızı xilas edəcək atəşkəsə nail olmaqda qərarlıyıq və keçidləri açmaq üçün vasitəçilərlə işləyirik."