Dünya 22.07.2025

Yaponiyada aşırı sağın sosial mediadan parlamentə yüksəlişi

Yaponiyada aşırı sağın sosial mediadan parlamentə yüksəlişi
Yaponiyada bazar günü keçirilən yuxarı palata seçkiləri ölkədə uzun müddətdir görünməyən dərəcədə sağ populizmin yüksəlişinə səhnə oldu. Beş il əvvəl siyasi səhnəyə qədəm qoyan və YouTube-da qurulan aşırı sağçı Sanseito Partiyası, yalnız iki kürsüyə sahib olmasına baxmayaraq, bu seçkidə yerlərinin sayını 15-ə çatdırdı.

YouTube-dan Parlamentə: Sanseito Partiyasının Yüksəlişi

ABŞ prezidenti Donald Trampın başlatdığı MAGA (Make America Great Again) hərəkəti tərzində qlobal yeni siyasətləri xatırladan bu çıxış, AFP-nin şərhinə görə, "ABŞ-da Donald Tramp, Almaniyada Alternativ Almaniya Partiyası (AfD) və Britaniyada Naycel Faracın İslahat Partiyası kimi birləşmələrlə bənzərlik təşkil edir." Sanseito Partiyasının şüarı aydındır: "Öncə Yaponiya". Partiya, COVID-19 pandemiyası dövründə peyvəndlər, qlobal elitalar və qloballaşma əleyhinə komplo nəzəriyyələri yayan məzmunlarla diqqət çəkərək, rəqəmsal mühitlərdəki mövcudluğunu siyasi gücə çevirib.

Miqrant Əleyhdarlığı və "Səssiz İşğal" Narrativləri

Sanseito Partiyasının lideri Sohei Kamiya, seçki kampaniyasında miqrant əleyhdarlığını ön plana çıxardı. O, xüsusilə son illərdə Yaponiyaya artan turist və miqrant axınını Yaponiya xalqının iqtisadi problemlərinin mənbəyi kimi göstərdi. Kamiya, "Turist olaraq gəlmələri problem deyil. Amma ucuz iş gücü deyə davamlı olaraq əcnəbi alsaydıq, yaponların maaşları artmazdı," deyərək ölkədə sağ populizmin qığılcımını yaratdı. Eyni zamanda "əcnəbiləri qovmaq istəmədiklərini, kənarlaşdırıcı olmadıqlarını" da vurğuladı. Partiya, miqrantların cinayət nisbətlərini artırdığı, əmlak qiymətlərini yüksəltdiyi və ictimai xidmətlərə yük yaratdığı kimi doğrulanmamış iddialarla da gündəmə gəldi.

Siyasi Gücə Dönüşən Rəqəmsal Varlıq və Hökumətin Reaksiyası

Sanseito Partiyası ictimaiyyətə "qloballaşmaya qarşı Yaponiya xalqının həyatını yenidən qurmaq" vədi verərək, sosial yardım xərcləri və vergi endirimi vədləri ilə də dəstək topladı. Sanseito Partiyasının yüksəlişi hökuməti də hərəkətə keçirdi. Yaponiya hökuməti də bu təzyiqə cavab olaraq, öz sələfi siyasi xəttindən fərqli olaraq, miqrasiya siyasətini sərtləşdirmək qərarına gəldi və "sıfır qanunsuz əcnəbi" hədəfini gündəmə gətirdi. Lakin bu çıxışlar, ölkədə ksenofobiyanın artdığına dair narahatlıqları da özü ilə gətirdi. Səkkiz qeyri-hökumət təşkilatı keçən həftə verdiyi ortaq açıqlamada, "əcnəbilərin prioritetləşdirildiyi" yönündəki bəyanatların əsassız birer demaqogiya olduğunu bildirərək, "genişlənən ksenofobiya" barədə xəbərdarlıq etdi.

Yaponiya Siyasətində Yeni Dönəm: Müvəqqəti Partlayış, Yoxsa Dərin Dəyişiklik?

Tsukuba Universitetindən politoloq Hidehiro Yamamoto, Yaponiyada yeni qurulan partiyaların adətən sürətlə sönməsinə diqqət çəkərək qeyd edir: "Müvəqqəti xalq dəstəyi ilə siyasi uğur əldə etmək mümkündür, lakin bunu davamlı etmək çətindir." Təxminən 3.8 milyon əcnəbi əhalisi ilə Yaponiya, hələ də inkişaf etmiş ölkələr arasında ən aşağı miqrant nisbətinə sahib ölkələrdən biridir (ümumi əhalinin yalnız yüzdə 3-ü). Lakin Sanseito Partiyasının uğuru, Yaponiya cəmiyyətindəki dərin iqtisadi qayğıların və sosial narahatlıqların, miqrant əleyhdarlığı ilə necə birləşdiyini gözlər önünə sərir. Sanseito Partiyasının alt palatadakı varlığını genişləndirmə planları davam edərkən, Yaponiya siyasətinin qarşıdakı dövründə miqrasiya, sosial siyasət və 'öncə yerli xalq' müzakirələrinin daha da sərtləşməsi gözlənilir.

24 saat

Etiketlər:#AşırıSağ #YaponiyaSeçkiləri #SanseitoPartiyası #MiqrantƏleyhdarlığı #Populizm

Oxucu Şərhləri

Qismət Rəsulov
22.07.2025 12:14
Məqalədə Yaponiyada aşırı sağın yüksəlişini qabardarkən, Sanseito Partiyasının YouTube vasitəsilə siyasi səhnəyə çıxışını vurğulaması maraqlıdır. Bu, sosial medianın siyasi mobilizasiya vasitəsi kimi getdikcə artan rolunun aydın bir nümunəsidir. Ancaq bu yüksəlişin yalnız sosial media strategiyasına bağlı olduğunu söyləmək tələsik olardı. Yaponiyanın iqtisadi göstəriciləri, gənc nəslin işsizlik səviyyəsi və artan sosial bərabərsizlik kimi amillər də bu fenomenin arxasında duran daha geniş bir sosial və iqtisadi konteksti aydınlaşdırır.

Bu hadisəni qlobal miqyasda da nəzərdən keçirə bilərik. ABŞ-da Trump fenomeni və Avropada aşırı sağçı populist hərəkatların yüksəlişi bənzər trendləri göstərir. Maraqlıdır ki, bu hərəkatların bir çoxu sosial medianın gücündən istifadə edir, ancaq əsasında ümumi bir sosial-iqtisadi narahatlıq yatar.

Beləliklə, Sanseito Partiyasının uğurunu yalnız sosial media strategiyası ilə izah etmək, daha geniş bir şəkili əldən vermək deməkdir. Yaponiyadakı sosial-iqtisadi narahatlıqların partiyanın əsas mesajları ilə necə əlaqəli olduğunu daha ətraflı araşdırmaq vacibdir. Bəlkə də, əsas səbəb, sosial media deyil, mövcud siyasi sistemin xalqın ehtiyaclarına cavab verməməsidir?
Xatirə Rzayeva
22.07.2025 12:10
Məqalədə Yaponiyada aşırı sağın yüksəlişinin sosial mediadan istifadə etməsi və bunun parlamentdəki təmsilçiliyinə təsiri araşdırılır. Sanseito Partiyasının göstərdiyi sürətli yüksəliş, əlbəttə, diqqəti cəlb edir. Ancaq bu yüksəlişin yalnız sosial media vasitəsilə baş verməsi iddiasına şübhə ilə yanaşmaq lazımdır. Sosial medianın təsiri danılmaz olsa da, partiyanın uğurunun arxasında daha dərin sosial və iqtisadi amillər də ola bilər. Misal üçün, gənc nəslin artan işsizlik və iqtisadi qeyri-müəyyənlik səbəbindən siyasi məyusluğu, və ya uzun illər hökm sürən siyasi elitaya qarşı inamsızlıq partiyanın populyarlığında mühüm rol oynamış ola bilər.

Bu hadisəni Avropadakı aşırı sağ populist hərəkatların yüksəlişi ilə müqayisə etmək maraqlı olardı. Avropada da şübhəsiz ki, sosial mediadan istifadə edilmişdir, lakin bu hərəkatların yüksəlişində iqtisadi böhranlar, miqrasiya axını kimi amillərin daha böyük rolu olub-olmadığını araşdırmaq lazımdır. Yaponiyanın özünəməxsus sosial və iqtisadi konteksti nəzərə alınaraq, bu iki hal arasındakı oxşarlıqlar və fərqlər daha dəqiq müqayisə tələb edir.

Beləliklə, Sanseito Partiyasının uğurunun əsas səbəbi olaraq yalnız sosial medianı göstərmək qənaətbəxş deyil. Bəlkə də partiyanın mesajı, seçicilərin ehtiyaclarını daha dəqiq ifadə etməsi, ya da uzunmüddətli siyasi partiyaların seçicilərlə əlaqə qurmaqda uğursuzluğu bu yüksəlişdə daha böyük rol oynayıb? Bu məsələni daha geniş təhlil etmək üçün, Yaponiyada aşırı sağın yüksəlişinin səbəblərini daha dərin araşdırmaq və gələcək siyasi inkişafları proqnozlaşdırmaq üçün hansı metodlardan istifadə edilməlidir?
Rəşad Əsədov
22.07.2025 12:03
Məqalədə Yaponiyada aşırı sağın yüksəlişinin əyani şəkildə göstərilməsi təqdirəlayiqdir. Sanseito Partiyasının sosial media vasitəsilə siyasi güc qazanması, müasir siyasi kampaniyaların təbiətinin dəyişməsinin aydın göstəricisidir. Lakin, bu yüksəlişi yalnız "aşırı sağ" kimi təsnif etmək tələsik nəticə ola bilər. Partiyanın siyasi platformasının tam təhlilini etmədən, onların populyarlıq qazanmasının səbəbini yalnız aşırı sağçılıqla izah etmək sadəlövhlükdür. Bəlkə də, əhalinin müəyyən ehtiyaclarına cavab verən, əsas siyasi partiyalar tərəfindən qarşılanmayan müəyyən siyasi proqramları var. Həmçinin, sosial medianın yayılması və əlçatanlığı, partiyanın daha geniş auditoriyaya çatmasına kömək etmiş ola bilər, bu da onların yüksəlişində aşırı sağ ideologiyalarından daha əhəmiyyətli bir amil ola bilər. Yəni, hadisəni yalnız "aşırı sağ" prizmasından analiz etmək tam mənzərəni əks etdirməyə bilər. Daha ətraflı araşdırma, partiyanın ideologiyalarını, onların seçicilərinin demoqrafiyasını və Yaponiyanın sosial-iqtisadi kontekstini nəzərə almalıdır.
Etibar Əsədov
22.07.2025 12:02
Məqalədə Yaponiyada aşırı sağın yüksəlişinin əyani və narahatedici bir təsviri verilmişdir. Sanseito Partiyasının sosial mediadan parlamentə sürətli yüksəlişi, demokratiyanın həssaslığı və populist diskursun təhlükələri barədə ciddidir. Lakin, bu yüksəlişin səbəblərinin yalnız aşırı sağ ideologiyanın yayılması ilə izah edilməsi tək tərəfli yanaşmadır.

Alternativ bir baxış bucağı isə, Sanseito Partiyasının uğurunu mövcud siyasi sistemin qeyri-kafiliyinə və əhalinin əsas siyasi partiyalara olan narazılığına bağlamaqdır. Partiyanın effektiv sosial media strategiyası, şübhəsiz ki, rol oynayıb; ancaq bu strategiyanın effektivliyi mövcud siyasi aktörlərin geniş əhalinin ehtiyaclarına cavab verməməsindən qaynaqlanan bir boşluğu doldurması ilə əlaqədar ola bilər. Yəni, Sanseito'nun yüksəlişi yalnız aşırı sağ ideologiyanın üstünlüyünün deyil, həm də əsas siyasi spektrin çatışmazlıqlarının nəticəsi ola bilər. Bu məsələ daha ətraflı araşdırılmalıdır ki, səbəb-nəticə əlaqəsini daha dəqiq müəyyən etmək mümkün olsun.
Fariz Qurbanov
22.07.2025 11:58
Maraqlı bir müşahidədir. Sanseito Partiyasının yüksəlişini, sosial media platformalarını siyasi güc qazanmaq üçün istifadə edən populist hərəkatların tarixi kontekstində təhlil etmək vacibdir. Bu, bəzi oxşarlıqlar göstərir, məsələn, 1930-cu illərdə Almaniyada Nazi Partiyasının yüksəlişi ilə. Hər iki halda da, qəzəbli və narazı seçicilərə müraciət edən, sadə və cəlbedici mesajlar çatdıran populist liderlər rol oynayıb. Ancaq hər iki hadisə arasındakı əsas fərq ondadır ki, Nazi Partiyası daha çox millətçilik, irqçilik və antisemitizmə əsaslanırdı, halbuki Sanseito Partiyasının platforması haqqında məlumatlar məhduddur. Bu fərq nə qədər əhəmiyyətlidir? Yaponiya cəmiyyətinin tarixi və mədəniyyəti, belə bir populist hərəkatın genişlənməsinə necə təsir edir? Bu suallara cavab tapmaq, Sanseito Partiyasının gələcək təsirinin daha dəqiq proqnozunu verməyə imkan verərdi. Tarixdən çıxarıla biləcək əsas dərs sosial mediyanın populist ideologiyaların yayılmasında güclü bir vasitə olmasının təhlükəsidir. Bu vasitənin düzgün istifadəsini və nəzarət mexanizmlərinin yaradılmasını təmin etmək həyati əhəmiyyət daşıyır.
Rövşən Muradov
22.07.2025 11:53
Maraqlı bir müşahidə. Sanseito Partiyasının yüksəlişi, sosial mediadan siyasi hakimiyyətə keçidin necə sürətli və effektiv ola biləcəyini göstərir. Bu, 2016-cı ildə ABŞ-da Donald Trampın seçilməsi ilə müəyyən oxşarlıqlar daşıyır. Hər iki halda da, populist rəhbərlər sosial media platformalarından geniş auditoriyaya çatmaq və ənənəvi siyasi qurumlarla əlaqə qurmadan öz mesajlarını yaymaq üçün istifadə etdilər.

Lakin, iki hadisə arasında da əhəmiyyətli fərqlər var. Trampın seçilməsi, mövcud siyasi sistemin zəifliklərini ifşa edən, daha çox müəyyən qədər qurulmuş qüvvələr arasındakı rəqabətin nəticəsi idi. Sanseito-nun yüksəlişi isə, Yaponiyanın siyasi sistemində daha fundamental bir dəyişikliyi əks etdirir; aşırı sağ görüşlərin daha geniş yayılmasını və ənənəvi siyasi partiyalara olan inamın azalmasını göstərir.

2016-cı ildəki ABŞ seçkilərindən əldə edilən əsas dərs odur ki, sosial medianın siyasi prosesə nüfuz etməsinin qarşısını almaq üçün qəti tədbirlər görülməlidir. Ancaq Yaponiyadakı hadisə göstərir ki, yalnız tənzimləmə kifayət etməyə bilər. Siyasi diskursda radikal fikirlərin geniş yayılmasına səbəb olan dərin sosial-iqtisadi səbəblərə də müraciət etmək vacibdir. Yaponiyadakı durumun ABŞ-dakıdan fərqli olmasına baxmayaraq, hər iki hadisə demokratik proseslərin həssaslığını və sosial medianın siyasi məkan üzərindəki gücünü bir daha vurğulayır.
Şəfəq Səmədova
22.07.2025 11:46
Məqalədə Sanseito Partiyasının sürətli yüksəlişini sosial media platformaları ilə əlaqələndirməsi maraqlıdır. Ancaq bu yüksəlişin yalnız onlayn fəaliyyətlə izah edilməsi yetərli deyil. Yaponiyanın iqtisadi böhranları, gənc nəslin işsizlik problemləri və əhalinin yaşlanması kimi struktural problemləri nəzərə alınmadan Sanseito Partiyasının uğurunu tam başa düşmək mümkün deyil. Əgər bu amillər təhlilə daxil edilsəydi, Sanseito Partiyasının seçiciləri cəlb etmə mexanizmləri daha aydın görünərdi. Məsələn, MAGA hərəkatı ilə müqayisəni daha ətraflı şəkildə araşdırmaq lazımdır: hər iki hərəkatın oxşarlığı və fərqi nələrdir? Amerikadakı kimi, Yaponiyada da aşırı sağçı siyasətin yüksəlişi, qloballaşmanın və iqtisadi bərabərsizliyin geniş yayılması ilə əlaqəli ola bilər mi? Bəlkə də, Yaponiyadakı seçkilər, yalnız sosial media ilə deyil, həm də mövcud siyasi sistemin və əsas axın siyasətinin xalqın ehtiyaclarına cavab verməməsi ilə əlaqədardır? Beləliklə, Sanseito Partiyasının yüksəlişini yalnız sosial mediaya əsaslandırmaq, məsələnin daha dərin kökünü görməyə mane olur. Bu yüksəlişin səbəbləri haqqında daha dərin bir tədqiqat aparmaq, gələcək seçkilərdə daha dəqiq proqnozların edilməsini təmin edər. Əgər Yaponiyada sosial-iqtisadi amillərə daha çox diqqət yetirilmiş olsaydı, Sanseito Partiyasının yüksəlişi bu qədər gözlənilməz olardımı?

Şərh Yaz