Sabahlar yenidən yuxusuzluğa son: Alını soyutma metodu dərin yuxuya necə kömək edir?
Saat gecə 3-də tavanı seyr edərək, zəngli saat çalana qədər nə qədər az yatacağınızı hesabladığınız anlar olubsa, demək ki, bu hiss sizə yaxşı tanışdır. Yuxusuzluq geniş yayılmış problemdir və bir çox insan melatonin, yuxu gigiyenası məsləhətləri və telefon istifadəsindən imtina kimi üsulları sınaqdan keçirsə də, uğur qazana bilməyib. Lakin hazırda internetdə yayılan bir metod, yuxuya getmə müddətini qısaltmaq üçün təəccüblü dərəcədə sadə bir fiziki tətikləmə üsulunun ola biləcəyini irəli sürür.
Soyutma metodunun elmi əsasları
379 mindən çox izləyicisi olan sosial media sağlamlıq influenseri Kyle Cox, alın soyutma metodunu yuxuya getmə müddətini azaltmağın potensial yolu kimi təbliğ edir. Cox bildirir ki, “Tədqiqatçılar alının temperaturunun beyninizin oyaq qalmasına və ya yuxuya getməsinə nəzarət etdiyini aşkar ediblər. Alın lobunuzun hətta bir dərəcə soyuması belə, yuxu kimyasını avtomatik olaraq işə salır.”
Cox, 2011-ci ildə Amerika Yuxu Təbabəti Akademiyasının SLEEP konfransında təqdim olunan bir araşdırmaya istinad edir. Həmin tədqiqatda 12 yuxusuzluqdan əziyyət çəkən şəxsə su dövranı ilə prefrontal korteksi soyudan xüsusi başlıqlar taxılıb. Nəticələr göstərib ki, bu başlıqlar yuxusuzluqdan əziyyət çəkən şəxslərin yuxuya sağlam insanlarla təxminən eyni sürətlə getməsinə və eyni müddət yatmasına kömək edir. Tədqiqata görə, bu soyutma yanaşmasının "75 faiz uğur nisbəti" olub ki, bu da hipnoz və ya yuxu dərmanları kimi mövcud müalicə üsullarının (yalnız dörd yuxusuzluqdan əziyyət çəkən şəxsdən birinə kömək edir) müqayisəsində daha yüksəkdir.
Pitsburq Universiteti Tibb Məktəbinin psixiatrı və tədqiqatın müəlliflərindən Eric A. Nofzinger bildirib ki, iştirakçılar soyutma hissini sakitləşdirici hesab edərək, başlığı taxmağın "sakitləşdirici, masajabənzər bir təcrübə" olduğunu söyləyiblər. Nofzinger, nənənin alnına soyuq dəsmal qoymasına bənzətməklə yanaşı, bu texnikanın prefrontal korteksə təsir edən narahatlıq və ya əhval pozğunluqları olan xəstələrə də kömək edib-etməyəcəyi ilə maraqlandığını qeyd edib.
Cox, insanların evdə bu effekti qeyri-tibbi üsullarla sınaqdan keçirə biləcəyini təklif edir: “Soyuq dəsmal və ya nazik dəsmala bükülmüş bir tor donmuş noxuddan istifadə etmək olar. Yatağa girdiyiniz zaman onu alnınıza qoyun, isinənə qədər saxlayın. Zehninizdəki yarışan düşüncələr dərhal yavaşlayacaq, temperatur dəyişikliyi beyninizə gecə olduğunu bildirəcək, hətta fikirləriniz sürətlə fırlansa belə.”
Bəzi istifadəçilər bu metoda mədəni və praktiki müşahidələrlə cavab veriblər. Bir istifadəçi qeyd edib ki, bu konsepsiya “uşaqlarını arabalarında büküb çöldə, şaxtalı soyuqda yatmağa qoyan məşhur Nordic anaları” ilə səsləşə bilər. Digər bir istifadəçi isə daha sadə bir alət təklif edib: “Soyuq gel göz maskasını götürüb alnınıza sürüşdürə bilərsiniz, heç bir çətinlik olmaz.”
Hazırda bu alın soyutma texnikası yuxusuzluq üçün universal və ya klinik cəhətdən təyin olunan bir müalicə kimi tanınmır və təcrübələr fərqli ola bilər. Lakin 2011-ci il tədqiqatı, prefrontal korteksin hədəfli şəkildə soyudulmasının yuxuya hazırlıqla əlaqəli şərtləri təşviq edə biləcəyi geniş fikrini dəstəkləyir.
Oxucu Şərhləri
Hələlik heç bir şərh yazılmayıb. İlk şərhi siz yazın!
Şərh Yaz