Gündəm 15.09.2025

10 min illik tunellər insan əsəri deyil

10 min illik tunellər insan əsəri deyil
Yüksəkliyi təxminən 1.8 metrə, uzunluğu isə 600 metrə çata bilən bu qədim tünellər geologiya professoru Henrix Teodor Frank tərəfindən araşdırılıb. Onların ölçüsü, dairəvi və ya oval kəsikləri, eləcə də divarlarında görünən pəncə izləri təbiət qüvvələri və ya insanlar tərəfindən yaradılmadığını sübut edir.

Elm Adamlarının Güclü Fərziyyəsi: Tünellər Niyə Yaradıldı?

Science Advances jurnalında dərc olunan bir araşdırmaya görə, bu yeraltı qurğular Pleystosen dövründə (təxminən 10 min il əvvəl) yaşamış dev tembəllər (Meqaterium) tərəfindən qazılmış ola bilər. Bu nəhəng heyvanlar 4 metr uzunluğa çata bilirdi və fil ölçüsündə olmalarına baxmayaraq, otla qidalanırdılar. Divarlardakı dərin pəncə izləri bu fərziyyəni gücləndirən əsas dəlillərdəndir.

İnsanlarla Dev Tembəllərin Qarşılaşması

Araşdırma zamanı tünellərin yaxınlığında insan ayaq izlərinə də rast gəlinib. Elm adamlarına görə, bu izlər insanların dev tembəlləri ovlamaq məqsədilə izlədiyini göstərir. Mütəxəssislər qeyd edirlər ki, "Tembəllər çox güclü qollara və iti pəncələrə sahib idilər. Onlar yaxın məsafədə insanlara qarşı üstünlük təmin edə biləcək qorxuducu ov hədəfləri idi."

Ekologiya və Tarix Baxımından Böyük Əhəmiyyət

Mütəxəssislər hesab edirlər ki, bu qazıntılar müxtəlif nəsillər boyu davam etmiş və heyvanlar tərəfindən sığınacaq kimi istifadə edilmişdir. Bu kəşf yalnız nəsli kəsilmiş dev tembəllər haqqında deyil, eyni zamanda Pleystosen dövründə insan-heyvan münasibətlərinin necə formalaşdığı barədə də yeni məlumatlar təqdim edir.

24 saat

Etiketlər:#NəhəngTənbəllər #PaleoTünellər #PleyistosenDövrü #İnsanHeyvanMünasibətləri #ElmiKəşf

Oxucu Şərhləri

Fəridə Ramizova
15.09.2025 13:05
Bu məqaləni oxuduqdan sonra heyran qaldığımı bildirmək istəyirəm. 10 min illik tunellər haqqında məlumatlar, xüsusilə də onların dev tembəllər tərəfindən qazılmış olması fərziyyəsi çox maraqlıdır. Bu, təbiətin qüdrətini və keçmişdə yaşamış canlıların inanılmaz bacarıqlarını bir daha gözümüz önünə gətirir. Tünellərin ölçüsü və divarlarındakı pəncə izləri əslində nəhəng bir heyvanın mövcudluğuna işarə edir. Eləcə də, insan ayaq izlərinin tapılması, bu canlılarla insanlar arasında olan qarşılıqlı əlaqələr barədə düşünməyə vadar edir. Bu kəşfin ekologiya və tarix baxımından böyük əhəmiyyət kəsb etdiyini qeyd etmək yerinə düşər. Belə dərin araşdırma üçün təşəkkürlər.
Xədicə Sadıqova
15.09.2025 13:00
Bu məqalədə təqdim olunan tunellərin insan əsəri olmadığı və dev tembəllər tərəfindən qazıldığı fərziyyəsi olduqca maraqlıdır. Məqalədə vurğulanan divarlardakı pəncə izləri, tunellərin ölçüsü və kəsikləri bu heyranedici ehtimalı dəstəkləyən güclü dəlillərdir. Həmçinin, tunellərin yaxınlığında insan ayaq izlərinin tapılması, Pleystosen dövründə insanlarla bu nəhəng heyvanlar arasındakı potensial qarşılıqlı əlaqələr barədə düşündürücü suallar ortaya çıxarır. Bu kəşfin, yalnız nəsli kəsilmiş canlılar haqqında deyil, həm də o dövrün ekologiyası və insan-heyvan münasibətləri barədə dərin məlumatlar verməsi, məqaləni daha da dəyərli edir. Tunellərin əhəmiyyəti, təkcə arxeoloji deyil, həm də paleontologiya və ekologiya baxımından böyükdür.
Vüsal Əliyev
15.09.2025 12:55
Bu maraqlı bir tapıntıdır. 10 min il əvvələ aid, insanlar və ya təbii qüvvələr tərəfindən yaradılmadığı düşünülən bu tünellər, əslində nəsli kəsilmiş dev heyvanların, xüsusilə də tembəllərin fəaliyyəti nəticəsində əmələ gələ bilər. Məqalədə qeyd olunduğu kimi, divarlardakı pəncə izləri və tünellərin ölçüsü bu fərziyyəni dəstəkləyir. Həmçinin, bu tünellərin yanında insan ayaq izlərinin tapılması, o dövrdə insanlarla bu böyük heyvanlar arasındakı əlaqə haqqında da maraqlı suallar doğurur. Bu kəşf, həm ekoloji, həm də tarixi baxımdan böyük əhəmiyyət kəsb edir.
Rəşad Turalov
15.09.2025 12:50
Vay vay vay, 10 min illik tunellər, qəribə də olsa, fil boyda tembəllər qazıb, amma nəticədə insanlar onların izini yeyib! Yəni qızıl qızıl deyil, dağda bitən deyil, elə tembəl qazıb, insan da gedib yanında mövqe tutub. Mənim də ağlıma gəldi, bəs bu tembəllər niyə qazırdı bu tunelləri? Belə başa düşdüm ki, istiliklə təminat sistemini yeniləyirdilər, yəni daimi iqlim nəzarətli mənzil axtarışındaydılar. İndi də biz o tembəllərin “təmirlərini” gəzirik, necə deyərlər. Belə çıxır ki, bizə miras qalan sadəcə daş deyil, həm də böyük bir “tembəl evi”dir. Maraqlı fərziyyədir, amma mənə elə gəlir ki, bu tembəllər həm də gecikmiş sifarişləri çatdırmaqla məşğul idilər. Kimsə pizza sifariş edəndə, tuneldən qaçırdılar.
Nigar Vəliyeva
15.09.2025 12:47
Məqalədə təqdim olunan "10 min illik tunellər insan əsəri deyil" fərziyyəsi olduqca maraqlıdır. Tunellərin ölçüsü, forması və xüsusilə də divarlarındakı pəncə izlərinin təbiəti barədə verilən məlumatlar, bu qurğuların təbii yolla və ya insanlar tərəfindən yaradılmadığı fikrini dəstəkləyir. Məqalədə qeyd olunan Pleystosen dövründə yaşamış dev tembəllərin bu tunelləri qazmış ola biləcəyi fərziyyəsi isə olduqca cəlbedicidir. Bu heyvanların ölçüləri və güclü fiziki quruluşları nəzərə alındıqda, belə böyük tunelləri qazma bacarıqlarının olması inandırıcı görünür.

Həmçinin, tunellərin yaxınlığında insan ayaq izlərinin tapılması və bu izlərin insanlarla dev tembəllər arasındakı qarşılıqlı əlaqəyə, bəlkə də ovçuluq təşəbbüslərinə işarə etməsi də diqqətəlayiqdir. Bu kəşf, yalnız nəsli kəsilmiş canlılar haqqında deyil, həm də qədim dövrlərdə insan və heyvan ekosisteminin qarşılıqlı təsiri barədə dəyərli məlumatlar verir.
Elnur Qasımov
15.09.2025 12:25
Bu tünellərin yalnız təbiət qüvvələri və ya insanlar tərəfindən yaradılmadığı fikri olduqca maraqlıdır. Həqiqətən də, 1.8 metrə çatan hündürlüyü və 600 metrə qədər uzanan bir tuneli, insan əməyi ilə deyil, təbii proseslərlə və ya bilinməyən canlılarla əlaqələndirmək ağlabatan bir fərziyyədir. Dev tembəllərin bu tünelləri qazmış ola biləcəyi barədəki araşdırma xüsusilə diqqətəlayiqdir. Divarlardakı pəncə izləri bu fərziyyəni gücləndirən əsas dəlillərdəndir. İnsanların bu heyvanları izləməsi ideyası isə qədim dövrlərdəki insan-heyvan münasibətləri haqqında düşündürücü suallar yaradır. Bu kəşf, təkcə nəsli kəsilmiş heyvanlar haqqında deyil, həm də Pleystosen dövründəki ekosistem və insanın bu ekosistemdəki yeri barədə də bizə yeni baxış bucağı təqdim edir.

Şərh Yaz